Dom wypoczynkowy księży polskich „Maksymówka” w okresie Drugiej Rzeczypospolitej

• Authors: Piekarski Stanisław

Title variants

EN

Polish Priests Holiday House “Maksymówka” during the Second Polish Republic

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku zaistniała potrzeba uruchomienia frontu walki o zdrowie jej obywateli, w tym głównie o wyeliminowanie wszechobecnej gruźlicy. Państwa nie było stać na intensywne tworzenie systemu profilaktyki zdrowotnej poprzez budowanie infrastruktury leczniczej. W takich okolicznościach wiele domów wypoczynkowych, domów zdrowia, a nawet sanatoriów wznoszonych i utrzymywanych było w trybie dobrowolnych opodatkowań obywateli. W tym ogólnopolskim procesie uczestniczyli też polscy kapłani, organizujący tzw. „Księżówki”, w których mogli poprawiać swoją kondycję zdrowotną duchowni. Jeden z takich ośrodków powstał w 1927 roku we wsi Maksymówka, na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej, na terenie Dekanatu Stanisławowskiego Archidiecezji Lwowskiej.

EN

When Poland regained its independence in 1918, there was a need to launch a fight for the health of polish citizens, mainly the elimination of omnipresent tuberculosis. The state was not able to afford the intensive creation of preventive health care system by building medical infrastructure. In such circumstances, many holiday houses, health houses, and even sanatoriums were built and maintained under voluntary taxation of citizens. Polish priests also participated in this nationwide process by organizing the so-called “Księżówki”, holiday houses, where they could rest and improve their health condition. One of these centers was established in 1927 in the village of Maksymówka, in the Eastern Borderlands of the Polish-Lithuanian Commonwealth, within the Stanisławów deanery of the Lviv Archdiocese.

Keywords

PL

domy wypoczynkowe; turystyka; Kresy Wschodnie; Druga Rzeczpospolita; Archidiecezja Lwowska; Maksymówka

EN

“Księżówka”; rest houses; tourism; Eastern Borderlands; Second Polish republic; Lviv Archdiocese; Maksymówka

• Publisher: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
• Journal: Seminare. Poszukiwania naukowe
• Year: 2020
• Volume: 41
• Issue: 2
• Pages: 137-150

Dates

printed

2020-06-30

Contributors

author

Piekarski Stanisław

• Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie

References

• Berestecki, Jan. 1930. Co słychać z Maksymówką? Gazeta Kościelna, 13, 155.
• Brudzisz, Marian. 2004. Zarys dziejów Wyższego Seminarium Duchownego Warszawskiej Prowincji Redemptorystów w latach 1903-1939. Studia Redemptorystowskie, 2, 59-60.
• Dyrekcja. 1938. Spółdzielczy Dom Księży „Sanatorium” w Maksymówce. Gazeta Kościelna, 21, 351.
• Gigilewicz, Edward. 2012. Maksymówka. W: Encyklopedia Katolicka, t. 16. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1282-1286.
• Główny Urząd Statystyczny. 1924. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. 14: Województwo stanisławowskie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Juruś, Mirosław. 2000. Klasztor redemptorystów w Maksymówce (1906-1926). Kraków: Wydawnictwo Homo Dei.
• Historia miasta Mościska. 2018. Dostęp: 15.08.2018. www.mosciska.eu/historia-miasta-mosciska.
• Hopek, Stanisław. 1930. Maksymówka. Gazeta Kościelna, 21, 249.
• Hopek, Stanisław. 1927. Sanatorium w Maksymówce. Gazeta Kościelna, 44, 509.
• Ks. N. 1931. Worochta, Truskawiec, Maksymówka. Gazeta Kościelna, 26, 307.
• Kuśnier, Jan. 1927. W sprawie międzydiecezjalnego Sanatorium. Gazeta Kościelna, 47, 537-538.
• Ks. Y. 1934. Redemptoryści polscy w blasku jubileuszu (1883-1933). Rocznik Katolicki, 397.
• Kursy instruktorskie. 1937. Głos Akcji Katolickiej Archidiecezji Lwowskiej, 6, 125.
• Maksymówka. 1927. Gazeta Kościelna, 17, 200.
• Maksymówka. 1932. Gazeta Kościelna, 50, 599.
• Milewski, Michał. 1930. Maksymówka. Gazeta Kościelna, 23, 272.
• Nocuń, Edward. 2003. Alumni WSD redemptorystów wobec wydarzeń polityczno-społecznych w latach 1903-1945. Studia Redemptorystowskie, 1, 44-45.
• Oleniacz, Stanisław. 1938. Dom wypoczynkowy Księzy w Maksymówce pow. Dolina, Gazeta Kościelna, 3, 47.
• Sanatorium w Maksymówce.1939. Gazeta Kościelna, 26, 416.
• Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 5. 1884. Warszawa: Wyd. F. Sulimierskiego i W. Walewskiego.
• Sprawy organizacyjne. 1936. Głos Akcji Katolickiej Archidiecezji Lwowskiej, 6, 125.
• Stasiński, Stanisław i Jan Berestecki. 1935. Spółdzielnia Kapłanów kat. „Sanatorium” w Maksymówce p. Dolina z o. o. Gazeta Kościelna, 12, 143.
• Stasiński, Stanisław. 1927. Komunikaty. Sanatorium w Maksymówce. Gazeta Kościelna, 42, 486.
• Statut Spółdzielni Kapłanów Katolickich „Sanatorium” z odp. udz. w Maksymówce. 1936. Lwów.
• Szelęgiewicz, Agnieszka i Elżbieta Korobij. 1985. Z historii Klasztoru Sióstr Służebniczek NMP w Starej Wsi. W: Chwalcie z nami Panią Świata. Z dziejów Kościoła na ziemi brzozowskiej, red. Ludwik Grzebień, 113-130. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Ustawa z dnia 29 października 1920 roku o spółdzielniach, Dz. U. 1920, nr 111, poz. 733.

Identifiers

DOI

10.21852/sem.2020.2.10