Pijaństwo górników na Górnym Śląsku w drugiej połowie XIX wieku i w pierwszej połowie wieku XX - portret zbiorowy

• Authors: Katarzyna Kubica

Title variants

EN

Drunkenness of miners in Upper Silesia in the second half of 19th century and the first half of 20th century. Collective portrait

Abstracts

PL

Przedmiotem pracy jest problem alkoholowy, który występował wśród górników górnośląskich na przełomie XIX i XX wieku. Opisałam najbardziej charakterystyczne momenty w życiu pracowników górnośląskich, którym towarzyszył alkohol, czyli różnego rodzaju święta, biesiady i spotkania. Pijaństwo tego okresu było związane z mentalnością środowisk górniczych, a także z ich życiem codziennym i religijnym, dlatego odwołałam się do poszczególnych etapów życia tej grupy zawodowej. Praca ta, chociaż dotyczy wydarzeń mających miejsce w XIX i XX wieku, swym zasięgiem obejmuje granice dzisiejszego Górnego Śląska, jednak bez Zagłębia Dąbrowskiego. Na potrzeby pracy zastosowałam rozróżnienie między pijaństwem, a alkoholizmem, wykazując różnice między tymi zjawiskami. Starałam się także wyjaśnić przyczyny sięgania po alkohol.

EN

The subject of this article is alcohol-related problem among Upper Silesia miners at the turn of 19th century. I described the most characteristic moments of Upper Silesia employees’ lives in which alcohol was present, such as different kinds of holidays, feasts and gatherings. Drunkenness in this period of time was connected to miners’ social environment’s mentality and to their everyday and religious life. That is why I referred to various stages of this professional group’s lives. The range of this article, although it concerns events from 19th and 20th century, includes the territory of today’s Upper Silesia, but without Zagłębie Dąbrowskie (Coal Fields of Dąbrowa). For the needs of the article I made a division between alcoholism and drunkenness, explaining the differences between these phenomena. I tried to explicate the reasons of drinking as well.

Keywords

PL

Pijaństwo na Górnym Śląsku; pijaństwo; Górny Śląsk; górnicy

EN

Drunkenness in Upper Silesia; drunkenness; Upper Silesia; miners

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2011
• Issue: 1

Dates

published

2011

Contributors

author

Katarzyna Kubica

References

• Bibliografia
• Bonczyk N., Stary Kościół Miechowski, t. 1, Katowice 1936.
• Bukowska-Floreńska I., Rodzina na Górnym Śląsku, Katowice 2007.
• Bukowska-Floreńska I., Społeczno-kulturowe funkcje tradycji w społecznościach industrialnych Górnego Śląska, Katowice 1987.
• Gerlich H., Gerlich M. G., Zwyczaje, obyczaje i obrzędy rodzinne w miastach Górnego Śląska (od schyłku XIX w. do połowy XX w.), „Zaranie Śląskie” 1989, R. LII, nr 3/4.
• Gerlich H., Gerlich M., Sacrum. Rodzina. Tradycje, Katowice 1995.
• Gerlich H., Narodziny, zaślubiny, śmierć, Katowice 1984.
• Gerlich M., Rytm i obyczaj. Cztery szkice o tradycyjnej kulturze górniczej, Zabrze 2003.
• Górnikowska-Zwolak E., Szkic do portretu Ślązaczki. Refleksja feministyczna, Katowice 2004.
• Hosoda S., Położenie socjalne robotników w górnictwie węglowym w dobrach książąt pszczyńskich na Górnym Śląsku. 1847-1870, Wrocław 1997.
• Janota W., Górny Śląsk przed stu laty. Jak o nim gazety owoczesne pisały, Katowice 1984.
• Jaros J., Historia górnictwa węglowego w Zagłębiu Górnośląskim do 1914 roku, Wrocław-Warszawa-Kraków 1965.
• Kurek J. (red.), Kultura i obyczajowość mieszkańców Chorzowa w XIX i XX wieku, Chorzów Batory 2001.
• Michalkiewicz S., Przemysł i robotnicy na Śląsku, Katowice 1984.
• Mrozek W., Górnośląska rodzina robotnicza w procesie przeobrażeń, Katowice 1987.
• Piecha B., Barbara. Barbórka. Święta. Kult Świętej Barbary na Górnym Śląsku. Literatura i sztuki piękne, Katowice 2002.
• Simonides D. (red.), Górniczy stan w wierzeniach, obrzędach, humorze i pieśniach, Katowice 1988.
• Simonides D., Najpiękniejsze zwyczaje i obrzędy górnośląskie, Katowice 1995.
• Simonides D., Od kolebki do grobu, Opole 1988.
• Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, t. 2, 3, Warszawa 1979.
• Wycisło J., Model robotnika chrześcijańskiego w ujęciu górnośląskiego czasopisma „Praca” (1890 – 1891), „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 1982, R. XV.
• Wycisło J., Model chrześcijańskiego robotnika górnośląskiego w końcu XIX w., Katowice 1991.
• Ziemba J., Stromą na dół drabiną. Z tradycji polskiego górnictwa, Katowice 1983.
• Żywirska M., Gawędy górnicze, Warszawa 1968.
• Żywirska M., Życiorysy górników, Katowice 1949.
• Netografia
• Olejnik A., Pijaństwo a alkoholizm, http://www.adamolejnik.com/blog/2008/02/13/pijanstwo-a-alkoholizm/, 30.05.2010.
• Relacje ustne
• Ciuberek Aniela, 10.04.2010, Rogów.
• Lorenc Violetta, 16.04.2010, Wodzisław Śląski.
• Sosna Gertruda, 09.04.2010, Łaziska Rybnickie.
• Surma Henryk, 02.04.2010, Godów.
• Surma Krystyna, 03.04.2010, Godów.
• Wodecka Gertruda, 09.04.2010, Łaziska Rybnickie.

Identifiers

ISSN

2084-1426