Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


Journal

2004 | 2 | 18-38

Article title

Dylematy moralne. Przyczynek do debaty z Plutarchem w tle

Authors

Content

Title variants

EN
Moral dilemmas. A contribution to the debate, with Plutarch in the background

Languages of publication

PL

Abstracts

W artykule prezentuję zasadnicze kontrowersje związane z tezą o istnieniu dylematów moralnych. Dominujące ujęcie kwestii dylematów moralnych w ramach tradycyjnej etyki zasad zmierza do wykluczenia możliwości istnienia tego rodzaju konfliktów, poprzez (a) interpretowanie ich jako konfliktów innego rodzaju, (b) wskazywanie na zawsze obecną możliwość zhierarchizowania powinności, (c) wypracowanie innej interpretacji emocjonalnych fenomenów. Jednym z głównych współczesnych oponentów etyki zasad jest tzw. etyka cnót. Staram się wykazać, iż w ramach etyki cnót dylematy moralne muszą być interpretowane jako konflikt pragnień występujący w sytuacjach, w których nawet najlepiej ukształtowany aretycznie podmiot nie jest w stanie określić, czy jego pragnienia rzeczywiście wywodzą się z cnót. Istotą dylematu moralnego w takim ujęciu wydaje się zatem kwestia poznania swej natury i niemożliwa w pewnych sytuacjach do wyeliminowania obawa o kształt własnego charakteru moralnego.
EN
The article presents the basic controversy concerning the existence of moral dilemmas. The dominant interpretation of the issue of moral dilemmas within the traditional ethics of principles tends to exclude the possibility of such conflicts by (a) treating them as conflicts of another type, (b) invoking the possibility of creating a hierarchy of obligations, (c) elaborating a different interpretation of emotional phenomena. One of the principal contemporary alternatives to the ethics of principles is the so-called ethics of virtues. The author attempts to show that according to the latter moral dilemmas must be interpreted as conflicts between desires in situations where even the most virtuous individual is unable to determine whether his desires in fact follow from virtues. The essence of moral dilemmas in this understanding, then, seems to be the issue of knowing one’s nature and the impossibility in some situations of eliminating apprehensions about one’s own moral character.

Keywords

Journal

Year

Issue

2

Pages

18-38

Physical description

Contributors

author
  • Politechnika Krakowska

References

  • Brandt [1954] – R. Brandt, The Definition of An „Ideal Observer” Theory in Ethics, „Philosophy and Phenomenological Research” (15) 1954/55.
  • Geach [1977] – P. Geach, The Virtues, Cambridge University Press, Cambridge 1977.
  • Gowans [1987] – Moral Dilemmas, red. Ch. Gowans, Oxford University Press, Oxford 1987.
  • Hursthouse [2004] – R. Hursthouse, Normatywna etyka cnót, w: Etyka i charakter, red. J. Jaśtal, Aureus, Kraków 2004.
  • Hursthouse [1999] – R. Hursthouse, On Virtue Ethics, Oxford University Press, Oxford 1999.
  • Jaśtal [2004a] – J. Jaśtal, Etyka cnót, etyka charakteru, w: Etyka i charakter, red. J. Jaśtal, Aureus, Kraków 2004.
  • Jaśtal [2004b] – J. Jaśtal, Żal, litość i wstyd. Etyka nikomachejska 1110 b 18-24, „Kwartalnik Filozoficzny”(4) 2004.
  • Louden [2004] – R. Louden, Etyka cnót a stanowisko antyteoretyczne w etyce, w: Etyka i charakter, red. J. Jaśtal, Aureus, Kraków 2004.
  • MacIntyre [1996] – A. MacIntyre, Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, tłum. A. Chmielewski, PWN, Warszawa 1996.
  • MacIntyre [1990] – A. MacIntyre, Moral Dilemmas, „Philosophy and Phenomenological Research” (50) 1990.
  • Mason [1996] – Moral Dilemmas and Moral Theory, red. H. E. Mason, Oxford University Press, Oxford 1996.
  • McConnell [1996] – T. C. McConnell, Moral Residue and Dilemmas, w: Moral Dilemmas and Moral Theory, red. H. E. Mason, Oxford University Press, Oxford 1996.
  • Nagel [1997] – T. Nagel, Rozbicie dziedziny wartości, w: idem, Pytania ostateczne, Aletheia, Warszawa 1997.
  • Plutarch [1955] – Plutarch, Tymoleon, w: idem, Żywoty sławnych mężów, tłum. M. Brożek, Zakład im. Ossolińskich, Wrocław 1955.
  • Sartre [1957] – J.-P. Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem, tłum. J. Krajewski, A. Rudzińska, Warszawa 1957.
  • Sinnott-Armstrong [1988] – W. Sinnott-Armstrong, Moral Dilemmas, Basil Blackwell, Oxford 1988.
  • Williams [1999] – B. Williams, Spójność etyczna, w: idem, Ile wolności powinna mieć wola?, tłum. T. Baszniak, T. Duliński, M. Szczubiałka, Aletheia, Warszawa 1999.
  • Williams [1985] – B. Williams, Consistency and Realism, w: B. Williams, Problems with the Self, Cambridge University Press, Cambridge 1985.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-66c7b15e-36d5-4d65-baad-34fd46bc8d6e
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.