Problemy ochrony zbiorów na łamach periodyków wydawanych przez Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

• Authors: Fick Monika

Title variants

EN

The problems of the protection of collections in the periodicals published by the Institute of Library Science and Scientific Information of the University of Silesia in Katowice

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono analizę zawartości treści trzech periodyków wydawanych przez Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach: „Studia Bibliologiczne”, „Bibliotheca Nostra” i „Nowa Biblio- teka”, w zakresie ochrony i konserwacji zbiorów bibliotecznych przed zniszczeniem. Zgromadzony materiał dowodzi, że zagadnienie ochrony zbiorów stanowi aktualny i ważny temat badawczy. Wyniki analizy pozwoliły stwierdzić, iż autorzy publikujący na łamach wymienionych wydawnictw najwięcej miejsca poświęcili zagrożeniom fizykochemicznym i mechanicznym, a także metodom renowacji zagrożonych egzemplarzy. Wskazywali przyczyny obniżenia trwałości papieru, przykłady dobrych praktyk, działania profilaktyczne ukierunkowane na ochronę zasobów przed całkowitą destrukcją.

EN

The article presents an analysis of the content of three periodicals pub lished by the Institute of Library Science of the University of Silesia in Katowice: “Studia Bibliologiczne”, “Bibliotheca Nostra” and “Nowa Biblioteka”, in reference to the subject -matter devoted to the protection and the conservation of library collections against damage. The amount of the material which was collected indicates that the problem of the protection of collections constitutes a topical and an important research subject. The results of the analysis enabled one to state that the authors who published their work in the periodicals which are analysed focused on the physico -chemical and physical threats, as well as on the methods of the renovation of the threatened specimens. They indicated the reasons of the deterioration of the durability of the paper, the examples of good practices, as well as preventive actions whose purpose is to save the collections from utter destruction.

Keywords

PL

Analiza zawartości czasopisma; „Bibliotheca Nostra; Śląski Kwartalnik Naukowy”; Digitalizacja zbiorów; Konserwacja zbiorów; Kwaśny papier; Metody konserwacji zbiorów; Mikrobiologiczne zniszczenia materiałów bibliotecz- nych; „Nowa Biblioteka; Usługi; Technologie Informacyjne i Media”; Ochrona zbio- rów; Profilaktyka w ochronie zbiorów; „Studia Bibliologiczne”

EN

Acid paper; An analysis of the content of a periodical; “Bibliotheca Nostra; Śląski Kwartalnik Naukowy”; Conservation of collections; Digitisation of collections; The methods of the conservation of collections; Microbiological damage of library materials; “Nowa Biblioteka; Usługi; Technologie Informacyjne i Media”; Preventive action in the field of the protection of collections; Protection of collections; “Studia Bibliologiczne”

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media
• Year: 2019
• Issue: 1(32) Bezpieczeństwo i ochrona zbiorów bibliotecznych i archiwalnych
• Pages: 115-133

Contributors

author

Fick Monika

• Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bajor, A. (2014). Nowa Biblioteka. Zeszyty Monograficzne Koła Naukowego Bibliotekoznawców Uniwersytetu Śląskiego (2010–2014). W: B.M. Powichrowska (red.), W kierunku gospodarki elektronicznej – wyzwania, narzędzia, dobre praktyki (t. 2, s. 102–117). Białystok: Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku. Pobrane z: http://www.epnp.pl/ebook/ A08683_w_kierunku_gospodarki_2 (7.03.2018).
• Bakalarz, A. (2010). Destrukcja mikrobiologiczna w procesie naturalnego starzenia się papieru z księgozbioru ojców paulinów z klasztoru jasnogórskiego w Częstochowie. Studia Bibliologiczne, 18, 177–182.
• Bakalarz, A. (2010). Historyczny papier drukowy i jego właściwości fizykochemiczne. Nowa Biblioteka, (2), 107–118.
• Bakalarz, A. (2011). Morfologia książki. Bibliotheca Nostra, (4), 40–51.
• Bakalarz, A. (2013). Normalizacja w zakresie warunków przechowywania zbiorów w archiwach i bibliotekach. Komunikat. Bibliotheca Nostra, (4), 110–114.
• Bakalarz, A. (2012). Papier drukowy wykorzystywany w czasopismach, gazetach. Ochrona konserwatorska i sposób przechowywania. Nowa Biblioteka, (1), 195–202.
• Bakalarz, A. (2011). Projektowanie i budowa nowych bibliotek. Bibliotheca Nostra, (2), 94–103.
• Bakalarz, A. (2014). Zagrożenia mikrobiologiczne zbiorów bibliotecznych. Nowa Biblioteka, (1), 165–170. Bangrowska, A. (2015). Nowoczesna biblioteka i pracownia konserwatorska
• w ochronie zbiorów bibliotecznych. Zarys problematyki. Bibliotheca Nostra, (3), 195–203.
• Bangrowska, A. (2016). Ochrona i konserwacja zbiorów bibliotecznych w wybranych krajach na świecie. Komunikat. Nowa Biblioteka, (21), 161–171.
• Bangrowska, A. (2015). Oddziaływania atramentów oraz pigmentów na podłoże papierowe. Klasyfikacja i charakterystyka najważniejszych pigmentów stosowanych w zbiorach bibliotecznych. Studia Bibliologiczne, 20, 27–45.
• Bangrowska, A. (2017). Wprowadzenie nowej generacji biocydów jako środków chemicznych do dezynfekcji zabytkowej kolekcji bibliotecznej. Bibliotheca Nostra, (47), 114–124.
• Buczyńska -Łaba, J., Kamińska, B. (2016). Działania bibliotek naukowych w zakresie ochrony oraz udostępniania dziedzictwa kulturowego na przykładzie Pedagogicznej Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Nowa Biblioteka, (22), 7–24.
• Cieplik, Z. (1997). Zagrzybienie księgozbioru Biblioteki Polonistycznej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Studia Bibliologiczne, 10, 107–119.
• Czapnik, M. (2015). Książkowe znaki własnościowe i ich znaczenie dla ochrony zbiorów przed kradzieżą. Bibliotheca Nostra, (42), 17–29.
• Czarzasty, S. (2016). „Biblioteki w ogniu wojny”– wybrane aspekty działalności bibliotecznej w Islamskiej Republice Afganistanu. Nowa Biblioteka, (20), 67–95.
• Czarzasty, S. (2015). Działalność biblioteczna na terenie Afganistanu – rys historyczny Nowa Biblioteka, (19), 74–97.
• Czarzasty, S. (2016). „Książka w rogatywce” – najcenniejsze zbiory biblioteczne zgromadzone w wojskowych książnicach w Polsce i na świecie. Nowa Biblioteka, (22), 75–80.
• Czarzasty, S. (2015). Ochrona zbiorów bibliotecznych w polskich siłach zbrojnych na przykładzie Centralnej Biblioteki Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Studia Bibliologiczne, 20, 139–155.
• Herczek, A. (1997). Owady niszczące zbiory archiwalne na terenie Krakowskiego Archiwum Państwowego na Wawelu. Studia Bibliologiczne, 10, 97–106.
• Jarczykowa, M. (1997). O „chowaniu”, „uwożeniu” i „pomknięciu” bibliotek Radziwiłłów. Z problemów ochrony książek w pierwszej połowie XVII wieku. Studia Bibliologiczne, 10, 120–129.
• Jarowiecki, J. (1984). „Studia Bibliologiczne. T. 1: Książka : czytelnik : recepcja”, pod red. Adama Jarosza. Katowice 1983 [recenzja]. Kwartalnik Historii Prasy Polskiej, 23(4), 102–105.
• Jutrzenka -Supryn, D., Czuczko, J. (2017). Zachować przeszłość dla przyszłości. Etyczne i metodologiczne decyzje w projektach konserwacji – restauracji inkunabułów i starych druków. Bibliotheca Nostra, (47), 33–54.
• Kamińska, J. (2014). Katowickie „Studia Bibliologiczne” [1983–2011] – próba charakterystyki wydawnictwa. Toruńskie Studia Bibliologiczne, 7(2), 65–75. doi: http://dx.doi.org/10.12775/TSB.2014.018. Kamińska, J. (2015). Problemy bibliotek i ochrony ich zbiorów w świetle wybranych artykułów z czasopism polskich w latach 1994–2013. Studia Bibliologiczne, 20, 178–191.
• Karbowska -Berent, J. (2017). Geneza foksingu w świetle badań chemików, biologów i konserwatorów zabytków. Bibliotheca Nostra, (1), 125–138.
• Kwaśniewicz, K. (2015). Historia i osiągnięcia Pracowni Konserwacji Masowej w Archiwum Państwowym w Katowicach. Studia Bibliologiczne, 20, 126–138.
• Kwaśniewicz, K. (2017). Współczesne zadania w konserwacji archiwaliów – przygotowanie konserwatorskie akt to digitalizacji na przykładzie Archiwum Państwowego w Katowicach. Bibliotheca Nostra, (1), 78–89.
• Kycler, M. (2014). Projekt „Digitálnaknižnica a digitálnyarchív”. Relacja z pobytu w Słowackiej Bibliotece Narodowej w Martinie. Bibliotheca Nostra, (3), 136–138.
• Kycler, M., Warząchowska, B. (2016). Seminarium szkoleniowe „Stare druki i ich konserwacja”. Bibliotheca Nostra, (2), 139–144.
• Loda, L., Dzendzeluk, Ł. (2017). Selected aspects of funds preservation of the Lviv National Vasyl Stefanyk Scientific Library of Ukraine. Bibliotheca Nostra, (17), 24–32.
• Lubczyńska, A. (2012). Nowa Biblioteka” 2010, nr 1 ; 2. Katowice 2010, s. 142 : wykr. ; 178 : wykr. ISSN 1505–4195. iNFOTEZY. Internetowy Periodyk Naukowy Poświęcony Mediom i Nauce o Informacji, (2). Pobrane z: http://www.ujk.edu.pl/infotezy/ojs/index.php/infotezy/article/view/49/145 (7.03.2018).
• Maciąg, T. (2015). Grzyby niszczące zabytkowy papier. Analiza druków z lat 1500–1600 z kolekcji Biblioteki Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego we Lwowie. Studia Bibliologiczne, 20, 53–72.
• Maciąg, T. (2009). Mikrobiologiczna ocena stanu zachowania kolekcji Paulinów na Skałce. Bibliotheca Nostra, (2), 80–91.
• Maciąg, T. (2017). Zagrzybienie powietrza i dokumentów archiwalnych na przykładzie archiwum Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach Bibliotheca Nostra, (1), 98–113.
• Maresz, B. (2015). Digitalizacja zbiorów specjalnych Biblioteki Śląskiej. Bibliotheca Nostra, (3), 159–167. Mrowiec, E. (2000). Innowacje technologiczne w papiernictwie na łamach XIX -wiecznej warszawskiej prasy technicznej. Wybrane zagadnienia. Studia Bibliologiczne, 12, 172–181.
• Muc, A. (2013). Wyzwania współczesnego bibliotekarza – gromadzenie zbiorów, nowe technologie, prawo. XXXI Konferencja Problemowa Bibliotek Medycznych w Katowicach. Katowice, 16–18 września 2013 roku. Bibliotheca Nostra, (1), 164–169.
• Ogierman, L. (2017). Phenomenon of Pro Patria paper expansion. Bibliotheca Nostra, (1), 90–97. Ogierman, L. (1997). Wybrane elementy praktycznych zabiegów konserwatorskich papieru. Studia Bibliologiczne, 10, 93–96.
• Ogierman, L. (2005). Z warsztatów naukowo -dydaktycznych Międzywydziałowa Pracownia Ochrony i Konserwacji Książki. Gazeta Uniwersytecka. Dodatek specjalny : 30 lat Bibliotekoznawstwa w Uniwersytecie Śląskim, (7), 5–6.
• Piertaszek, E. (1990). Z działalności Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie w zakresie ochrony zbiorów. Studia Bibliologiczne, 3, 54–63.
• Pietruch -Reizes, D. (1998). Od redakcji. Nowa Biblioteka, (1), 5.
• Pronobis -Gajdzis, M. (2017). Analiza wartościująca zabytkowych kodeksów, księgozbiorów i bibliotek podstawą projektu konserwatorskiego. Bibliotheca Nostra, (1), 55–77.
• Ratajewski, J. (1998). „Nowa Biblioteka” wobec najważniejszych wyzwań współczesnego bibliotekarstwa. Nowa Biblioteka, (2), 19–25.
• Ratajewski, J. (1997). Problemy ochrony zbiorów bibliotecznych w wybranych czasopismach polskich w latach 1946–1993. Studia Bibliologiczne, 10, 68–80.
• Różycki, E. (2015). Stan zachowania i konserwacja książki w województwie ruskim (XV–XVIII w.). Studia Bibliologiczne, 20, 109–125.
• Sikora, A. (2005). Z Jasnej Góry na Skałkę – ze skałki na Jasną Górę. O sukcesach Międzywydziałowej Pracowni Ochrony i Konserwacji Książki rozmowa z profesorem L. Ogiermanem. Gazeta Uniwersytecka, (10), 4–6.
• Strzelczyk, A.B. (1997). Mikrobiologiczne zniszczenia zbiorów bibliotecznych. Przyczyny i objawy destrukcji. Studia Bibliologiczne, 10, 81–92.
• Strzelczyk, A.B., Karbowska, J. (1995). Specyficzne zniszczenia papieru – foxing i puszysta destrukcja. Ochrona Zabytków, 48(2), 197–205.
• Śliwiok, J. (2015). Chromatografia gazowa w badaniach zabytkowego materiału bibliotecznego. Studia Bibliologiczne, 20, 46–52.
• Timčenko, T. (2017). Document conservation in the Vilnius University Library. Bibliotheca Nostra, (1), 10–23.
• Walińska, M. (2015). Fotografowanie zbiorów specjalnych w polskich bibliotekach naukowych: przepisy i praktyka. Bibliotheca Nostra, (3), 168–179.
• Warząchowska, B. (2012). „Nowa Biblioteka. New Library. Czasopismo Koła Naukowego Bibliotekoznawców Uniwersytetu Śląskiego. 1998–2001. ISSN 1505–4195 „Nowa Biblioteka. New Library. Zeszyty Monograficzne Koła Naukowego Bibliotekoznawców Uniwersytetu Śląskiego 2010–2011. ISSN 1505–4195. Bibliotheca Nostra, (1), 117–121.
• Wilczek, N. (2016). Odbudowa bibliotek po wojnie domowej w Kosowie. Nowa Biblioteka, (1), 97–107. Zyska, B. (1993). Ocena trwałości papieru w drukach polskich z okresu 1861–1870. Komunikat 3. Studia Bibliologiczne, 7, 123–130.
• Zyska, B. (1995). Ocena trwałości papieru drukowego w „Pracach Głównego Instytutu Górnictwa” z okresu 1947–1993. Komunikat 6. Studia Bibliologiczne, 9, 211–217.
• Zyska, B. (1993). Problem trwałości papieru drukowego w książkach polskich w okresie 1960–1979. Komunikat 2. Studia Bibliologiczne, 6, 140–146.
• Zyska, B. (1992). Tragiczne obniżenie trwałości papieru drukowego w książkach polskich w okresie 1800–1990. Zarys problematyki. Studia Bibliologiczne, 5, 211–215.
• Zyska, B., Lech, A. (1994). Ocena trwałości papieru drukowego w „polskim słowniku biograficznym” z okresu 1977–1993. Komunikat 5. Studia Bibliologiczne, 8, 162–171.
• Zyska, B., Mrowiec, E. (1994). Ocena trwałości papieru w drukach cieszyńskich z okresu 1818–1910. Komunikat 4. Studia Bibliologiczne, 8, 145–161.
• Żłobińska, S., Kozak, M. (2016). Nowoczesna technologia – szanse czy zagrożenia dla ochrony dziedzictwa narodowego. Nowa Biblioteka, (3), 129–135.
• Żołędowska -Król, B. (2015). Tematyka ochrony zbiorów bibliotecznych w czasopiśmiennictwie światowym na podstawie bazy BABIN za lata 1990–2010. Studia Bibliologiczne, 20, 156–177.