Niech się Pan dziwi zawsze! O podróży w przestrzeni, czasie i hierarchii społecznej

• Authors: Górczyńska Karolina

Title variants

EN

Don’t you always be surprised, mister! About space and time travels and social hierarchy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Esej stara się stworzyć filozofię poznania opartą na kategorii zdziwienia. Było owo dziwienie się siłą napędową poszerzania zasobów wiedzy i zarzewiem rodzenia się intelektu. Było i jest „przymusem” odkrywania świata, powodem rozglądania się, iskrą wywołującą pragnienie posiadania światła. Wywołane zostaje zawsze wtedy, gdy doświadczamy innego, nieznanego, obcego. Autorka twierdzi, że zdziwienie wynikające z podróży opiera się na doświadczaniu transformacji trzech podstawowych kategorii: czasu, przestrzeni i hierarchii. Każda z nich może potęgować i intensyfikować odbiór zewnętrznych bodźców doprowadzając jednak bardzo często do deformacji i zniekształceń w jego zakresie. Każda kultura i każdy kraj mają swój własny język przestrzeni i czasu, który jest tak samo niepowtarzalny, jak język mówiony, czasami nawet bardziej.

EN

The essay attempts to create a philosophy of cognition based on a category of surprise. This surprise was the driving force of expanding the knowledge and a trigger for intellect. It was and still is a ”compulsion” for exploring the world, the reason for scouting, a spark causing a desire to possess light. It is triggered whenever we experience the other, unknown and strange. The author claims that this surprise coming from the travel is based on experiencing the transformation of the three basic categories: time, space and hierarchy. Each of them can intensify the perception of outer stimuli , however, very often leading to deformations in their scope. Each country and each culture have their own language of space and time which is as unique as a spoken language, sometimes even more.

Keywords

PL

przestrzeń i czas w podróży; kategoria zdziwienia; Claude Lévi-Strauss; Laboratorium Kultury

EN

space and time in travel practices; category of surprise; Claude Lévi-Strauss; Laboratorium Kultury

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Laboratorium Kultury
• Year: 2012
• Volume: 1
• Pages: 130-145

Dates

published

2012

Contributors

author

Górczyńska Karolina

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Filologiczny, Instytut Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych

References

• R. Barthes, Mitologie, przeł. A. Dziadek, KR, Warszawa 2000.
• M. Buber, Problem człowieka, przeł. J. Doktór, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• E. Cassirer, Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, przeł. A. Staniewska, Czytelnik, Warszawa 1998.
• A. Guriewicz, Kategorie kultury średniowiecznej, przekł. Józef Dancygier, PIW, Warszawa 1976.
• E. Hall, Poza kulturą, przeł. E. Goździak, PWN, Warszawa 2001.
• M. Heidegger, Pytanie o technikę, w: Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, przeł. K. Michalski Czytelnik, Warszawa 1977.
• F. Kafka, Ameryka, przeł. J. Kydryński, Czytelnik, Warszawa 1989.
• C. Lévi-Strauss, Smutek tropików, przeł. A. Steinsberg, Wydawnictwo Opus, Łódź 1992.
• R. Linton, Kulturowe podstawy osobowości, przeł. A. Jasińska-Kania, PWN, Warszawa 2000.
• D. MacCannell, Turystya. Nowa teoria klasy próżniaczej, przeł. E. Klekot i A. Wieczorkiewicz, Muza, Warszawa 2002.
• M. de Montaigne, Próby, przeł. T. Boy-Żeleński, PIW, Warszawa 1985.
• J. Ortega y Gasset, Po co wracamy do filozofii?, przeł. E. Burska, Spacja, Warszawa 1992.