Notatki Załmena Gradowskiego w świetle koncepcji świadka moralnego Avishaia Margalita

• Authors: Marta Iwaszuk

Title variants

Zalmen Gradowski’s notes in the light of Avishai Margalit’s idea of moral witness

• Languages of publication: PL

Abstracts

Celem artykułu jest zastosowanie koncepcji świadka moralnego sformułowanej przez Avishaia Margalita w książce The Ethics of Memory do analizy notatek sporządzonych przez Załmena Gradowskiego podczas jego pracy w Sonderkommando w Auschwitz-Birkenau. Aplikacja tej dość ogólnej, ale wyraźnie zarysowanej, koncepcji do konkretnego a jednocześnie trudnego świadectwa pozwoli z jednej strony doprecyzować istotne aspekty kontekstu, jaki kształtuje świadectwo moralne, z drugiej zaś wydzielić i przeanalizować w systematyczny sposób świadectwo moralne Z. Gradowskiego. Artykuł będzie również okazją do sformułowania uwag i pytań dotyczących koncepcji świadka moralnego, których zaadresowanie pozwoliłoby dookreślić paradygmatycznego świadka moralnego na bardziej szczegółowym poziomie, a tym samym zaproponować ustrukturyzowaną analizę niezwykle subtelnego fenomenu, jakim jest każde świadectwo moralne.

The aim of this paper is to analyze notes written by Zalmen Gradowski during his time as a Sonderkommando in Auschwitz-Birkenau by means of the concept of the moral witness proposed by Avishai Margalit in The Ethics of Memory. Applying this general but well-conceived concept to an individual problematic testimony allows one to refine the matter of context that shapes moral testimony, and at the same time enables a systematic analysis of Gradowski’s moral testimony. This paper formulates further observations and questions regarding the concept of the moral witness, thus taking the paradigmatic moral witness to a more complex level, and then creates a template for a structured analysis of the especially subtle phenomenon that is individual moral testimony.

Keywords

PL

świadek moralny; notatki Sonderkommando; Avishai Margalit; Załmen Gradowski

EN

moral witness; Sonderkommando notes; Avishai Margalit; Zalmen Gradowski

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego
• Journal: Prace Kulturoznawcze
• Year: 2020
• Volume: 24
• Issue: 1
• Pages: 67-81

Contributors

author

Marta Iwaszuk

• Uniwersytet Wrocławski