Ks. arcybiskup Adam Kozłowiecki SJ w obozie koncentracyjnym w Dachau w 1972 roku

• Authors: Cieslak SJ Stanisław

Title variants

EN

Visit of Archbishop Adam Kozłowiecki SJ in the concetration camp in Dachau in 1972

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

25 sierpnia 1972 roku, w przeddzień rozpoczęcia XX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium, podczas Godziny Wspomnień na terenie byłego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego w Dachau, arcybiskup Adam Kozłowiecki SJ (1911-2007) wygłosił przemówienie, które stanowiło ostrzeżenie przed nienawiścią i wezwanie do budowania cywilizacji na fundamencie Ewangelii miłości i szacunku wobec każdego człowieka. Przemówienie hierarchy Kościoła zambijskiego miało wyjątkowy wymiar, albowiem był on więźniem hitlerowskich obozów koncentracyjnych w Auschwitz i Dachau. Po cudownym uwolnieniu z obozu w Dachau udał się do Rodezji Północnej (obecnie Zambia) i jako misjonarz poświęcił jej 61 lat życia. Jezuita polski przywołał w przemówieniu polskiego franciszkanina Maksymiliana Marię Kolbego (1894-1941), którego rok wcześniej 17 października 1971 roku beatyfikował papież Paweł VI, i ukazał go jako wzór zwycięzcy w walce nienawiści z miłością. Podkreślał w przemówieniu, że wszyscy jesteśmy braćmi i wszyscy mamy wspólnego Ojca – Boga. Przemówienie arcybiskupa A. Kozłowieckiego odbiło się dużym echem w Niemczech. Wspominano je także w Afryce, m.in. w Zambii i Południowej Afryce. W Polsce do rozpowszechnienia przemówienia arcybiskupa A. Kozłowieckiego w obozie w Dachau przyczynił się „Tygodnik Powszechny”, który opublikował je w całości we własnym tłumaczeniu w języku polskim i opatrzył dwoma zdjęciami z uroczystości na terenie obozu w Dachau

EN

On August 25 1972, the day before the start of the XX Olympic Games in Munich, during the Hours of Remembrance at the former Nazi concentration camp in Dachau, Archbishop Adam Kozłowiecki SJ (1911-2007) gave a speech that was a warning against hatred and a call to build a civilization on the foundation of the Gospel of love and respect for every human being. The speech of the head of the Zambian Church had a unique dimension because he was a prisoner in the Nazi concentration camps at Auschwitz and Dachau. After his miraculous liberation from the camp in Dachau, he travelled to Northern Rhodesia (now Zambia) and, as a missionary, devoted 61 years of his life to this territory. The Polish Jesuit recalled in the speech Polish Franciscan Maximilian Maria Kolbe (1894-1941), who had been beatified a year earlier, on October 17 1971, by Pope Paul VI. Archbishop Kozłowiecki portrayed Maximilian Maria Kolbe as a model winner in the fight between hatred and love. In his speech, he emphasized that we are all brothers, and we all have a common Father – God. The address by Archbishop Kozłowiecki spread and resounded in Germany. It was mentioned in Africa, including Zambia and South Africa. In Poland, the responsibility of spreading the Archbishop’s speech in the camp at Dachau was taken up by „Tygodnik Powszechny”, which translated it into Polish, published in full, and included two pictures from the ceremony in the camp at Dachau.

Keywords

PL

Adam Kozłowiecki SJ; niemiecki obóz koncentracyjny; XX Letnie Igrzyska Olimpijskie; Godzina Wspomnień; Dachau

EN

Archbishop Adam Kozłowiecki SJ; Nazi concentration camp; the XX Olympic Games; Dachau

• Publisher: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy
• Journal: Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
• Year: 2017
• Volume: 127
• Pages: 221-240

Contributors

author

Cieslak SJ Stanisław

References

• Źródła drukowane
• Catalogus Provinciae Germaniae Superioris Societatis Iesu ineunte anno 1971, Altoetting 1970.
• Catalogus Provinciae Germaniae Superioris Societatis Iesu ineunte anno 1972, Altoetting 1971.
• Kozłowiecki A., Moja Afryka, moje Chingombe. Dzieje misjonarza opisane w listach do Przyjaciół, wyboru listów dokonał i opracował L. Grzebień SJ, Wydawnictwo WAM, Kraków 1998.
• Kozłowiecki A., Nienawiść jest bezsensowna, „Tygodnik Powszechny” nr 38z 17 IX 1972, s. 1-2.
• Kozłowiecki A., Ucisk i strapienie, Kraków 19952 (wydanie niemieckie: Not und Bedrängnis. Als Jesuit in Auschwitz und Dachau. Lagertagebuch, mit einem Geleitwort von Reinhard Kardinal Marx, herausgegeben und mit einer Einführung versehen von Manfred Deselaers und Bernhard Sill, übersetzung aus dem Polnischen: Herbert Ulrich, Verlag Friedrich Pustet, Regensburg 2016).
• Kozłowiecki A., Wśród ludu Zambii, cz. 2: Listy z misyjnego frontu, wyboru dokonał i do druku przygotował L. Grzebień SJ, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków 1978.
• Przemówienie J. E. Ks. Arcybiskupa Adama Kozłowieckiego, T.J., „Posłaniec” Duszpasterstwa dla Polskiej Grupy Olimpijskiej, nr 2 z 25 VIII 1972 r., wyd. ks. prałat Juliusz Janusz, Mannheim.
• Literatura
• Cieślak S., Kardynał Adam Kozłowiecki, Kraków 20092.
• Graczyk W., Wosiński Jan, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. XX, Lublin 2014, k. 927.
• Js, Dialog, um den Willen Gottes zu erkennen. Christliche Nächstenliebe kennt keine Grenzen, „Regensburger Bistumsblatt”, Kirchenzeitung der Diözese Regensburg, nr 37 z 10 IX 1972, s. 20. Kronika olimpijska, „Życie Warszawy” z 5 VIII 1972 r.
• Polak G., Kto jest kim w Kościele. Ekumeniczne „who is who” chrześcijaństwa w Polsce, Warszawa 1999.
• Polski biskup wygłosi homilię na stadionie olimpijskim, „Słowo Powszechne” z 12 VIII 1972 r.
• Service at Dachau before the Games, „The Southern Cross” z 20 IX 1972 r., s. 14.
• „Times of Zambia” z 22 IX 1972 r., s. 14.
• Wielka Encyklopedia PWN, t. 19, Warszawa 2003.