12 Pułk Piechoty Ziemi Wadowickiej w obronie Śląska Cieszyńskiego

• Authors: Korbel Daniel

Title variants

EN

12th Infantry Regiment garrisoned in Wadowice in the defense of Cieszyn Silesia

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest udziałowi 12. Pułku Piechoty Ziemi Wadowickiej w obronie Śląska Cieszyńskiego podczas inwazji czeskiej w dniach 23-30 stycznia 1919 r. Ten konflikt był częścią procesu odzyskiwania niepodległości przez Polskę i walki o kształt jej granice. Autor przedstawił przyczyny sporu, jego historię i argumenty antagonistów. Podkreślił działania podstępne i dezinformacyjne ze strony Czech oraz scharakteryzował siły obu walczących stron. Szczegółowo opisany został przebieg wydarzeń - bitwa pod Stonawą, Kończycami Małymi i Zebrzydowicami z udziałem żołnierzy z 12 pułku piechoty. Jednym z oficerów, który zginął 26 stycznia niedaleko Stonawy był por. Henryk Karol Taub. Decyzją prezydenta RP z 22 października 2018 r. został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

EN

The article remains participation of the 12th Infantry Regiment in the defense of Cieszyn Silesia during the Czech invasion of Poland from 23rd to 30th January 1919 r. This conflict was a part of the regaining independence process by Poland and the struggle of the shape of Polish borders. The introduction includes the subject of the dispute, its history and antagonists’ arguments. There are also some political and economic reasons of the outbreak of Czech-Polish war. The author underlines insidious and disinformation actions by Czech. Their army pretends to be Ententa army and tries to use the international mandate for their aggression. The next part shows the military aspect of the conflict and the Polish and Czech strength. The presentation of war events connected to the 12th Infantry Regiment participation in the war is also presented and the diplomatic circumstances of the end of the conflict between both countries are wildly described. The gory battle near Stonawa, Kończyce Małe and Zebrzydowice on 26th January is emphasized because of the participation of soldiers from 12th Infantry Regiment. One of the soldiers, who died on 26th January near Stonawa, was Henryk Karol Taub. He was given the Knight’s Cross of the Order of Polonia Restituta by the president of Poland on 22nd October 2018.

Keywords

PL

Wojna polsko - czeska; Śląsk Cieszyński; Cieszyn; Henryk Karol Taub; Order Odrodzenia Polski

EN

the Knight’s Cross of the Order of Polonia Restituta; Poland–Czechoslovakia War; Cieszyn Silesia; Teschen Silesia; Henryk Karol Taub

• Publisher: Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
• Journal: Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
• Year: 2018
• Issue: 21
• Pages: 60-83

Contributors

author

Korbel Daniel

References

• Biała księga zbrodni popełnionych w dniach 23 – 29.01.1919 roku na Śląsku Cieszyńskim przez wojska ppłk. Josefa Šnejdarka, oprac. S. Krol i in., Książnica Cieszyńska, sygn. RS AKC III 1300.
• Dokumenty československe zahranični politiky, Sv. A II/1.Československo na pařižske mirove konferenci 1918-1920, Čast 1, Praha 2001.
• Kirkor-Kiedroniowa Z., Wspomnienia, t. 2: Ziemia mojego męża, Kraków 1988.
• Kwestia cieszyńska. Zbiór dokumentów z okresu walki o Śląsk Cieszyński 1918-1920, red. W. Dąbrowski, Katowice 1923.
• Latinik F., Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919, Cieszyn 1934.
• Matusiak K., Walki o Ziemię Cieszyńską w latach 1914-20. Pamiętniki, Cieszyn 1930.
• Paměti kapitana Em. V. Vosky. JAS Rodinny obrazkovy tydenik, 1936.
• Pelc F., O Těšinsko. Vzpominky a uvahy, Slezska Matice osvěty lidove, Slezska Ostrava 1928.
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1919 styczeń-maj, red. S. Dębski, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2016.
• Preininger L., Přisaha. Deniky francouzskeho legionaře Ladislava Preiningera 1913-1940, Nakladatelstvi Votobia, Praha 2001.
• Pryziński J., Walki o Śląsk Cieszyński. Na podstawie dokumentów, raportów i materiałów Sztabu D.O.W. Śląskiego, Warszawa 1921.
• Protokoły posiedzeń plenarnych Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego (1918-1920), część I, red. E. Długajczyk, M. Skrzypek, Cieszyn 2016.
• Szczurek J., Z wielkich dni Śląska Cieszyńskiego. Pułk piechoty Ziemi Cieszyńskiej, cz. IV, Cieszyn 1930.
• Szczurek J., Z wielkich dni Śląska Cieszyńskiego. O milicjach ludowych w latach 1918-1920, Cieszyn 1933.
• Šnejdarek J., Co jsem prožil, Praha 1939.
• Unicki J. ks., Kilka dni pod Skoczowem w styczniu 1919, Cieszyn Zachodni, bez daty wydania.
• Brach R., Lanik J., Dva roky bojů a organizačni prace: Československa armada v letech 1918-1920, Ministerstvo obrany ČR, Praha 2013.
• Długajczyk E., Odznaczenia za obronę Śląska Cieszyńskiego w 1919 roku, Katowice 2007.
• Iwańska K., Cmentarz żydowski w Wadowicach, „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny”, nr 9, 2005, s. 89-114.
• Janik W., Bitwa pod Skoczowem 28-30 stycznia 1919 roku. Geneza, Przebieg, Skutki, IPSE FECIT, Cieszyn 1999.
• Ježek Z., Učast dobrovolniků v bojich o Těšinsko a Slovensko v letech 1918-1919, v Praze 1937.
• Kamiński M. K., Konflikt polsko-czeski 1918-1920, Warszawa 2001.
• Kołakowski P., Polsko-Czechosłowackie walki o Śląsk Cieszyński w styczniu 1919 roku, „Słupskie Studia Historyczne”, 2012, nr 18, s. 195-209.
• Mucha F., Zarys historii wojennej 12-go pułku piechoty, Warszawa 1928.
• Nowak K., Jak przegraliśmy Zaolzie, „Kalendarz Cieszyński” 1991.
• Nowak K., Na prawym brzegu Olzy w 1919 roku, „Zwrot”, 1999, nr 1, s. 4-6.
• Nowak K., Ruch ślązakowski na Śląsku Cieszyńskim, w: Mniejszości Narodowe na Śląsku Cieszyńskim dawniej i dziś, Czeski Cieszyn 2001, s. 51-60.
• Pekarek A., Obsazeni Těšina a utok na Skočov, „Vojenske rozhledy”, 1924, č. 4, s. 173-181.
• Przybylski A., Walka o Śląsk Cieszyński w styczniu 1919 roku, Warszawa 1932.
• Solpera J., Komplikovana proměna - jak se z Pětasedmdesatniků v letech 1918-1920 stali
• Devětadvacati a nejen o nich, Muzeum Jindřichohradecka 2010.
• Valenta J., Česky Wallenrod (Politicky důvěrnik česke Maffie Karel Locher v Krakově v r. 1918), „Slovanske historicke studie”, 1993, nr 19, s. 50-70.
• Wnętrzak G., Znaczenie ruchu kożdoniowskiego na Śląsku Cieszyńskim w świetle wyników wyborów z 1909 i 1911 roku, w: „Pamiętnik Cieszyński” 2003, t.18, s. 53-66.
• Wnętrzak G., Stosunki polityczne i narodowościowe na pograniczu Śląska Cieszyńskiego i Galicji Zachodniej w latach 1897-1920, Toruń 2014.
• Zahradnik S., Ryczkowski M., Korzenie Zaolzia, Warszawa-Praga-Trzyniec 1992.
• Żydzi polscy w służbie Rzeczypospolitej, t. I: Żydzi bojownicy o niepodległość Polski: 1918-1939, red. A. Kunert, A. Przewoźnik, Warszawa 2002.
• https://www.ceskatelevize.cz/porady/10204458965-neznami-hrdinove/212452801390011/video/
• http://www.badatelna.eu/fond/1073/reprodukce/?zaznamId=1024&reproId=192644
• http://www.psp.cz/eknih/1918ns/ps/stenprot/031schuz/s031001.htm

Identifiers

ISSN

1505-0181