W DRODZE DO DEPARTAMETU CÔTES-DU-NORD

• Authors: Tarkowska Ewelina

Title variants

EN

THE WAY TO DEPARTMENT OF CÔTES-DU-NORD

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The collapse of the November Uprising in autumn of 1831 forced about 5,000 people to emigrate. They sought refuge in Western Europe, mainly in France. Upon arrival in France, the former insurgents were placed in institutions called dépôts and placed under the supervision of the Ministry of War. The largest institutions were built in Avignon and Besançon, then in Lunel, Le Puy, Lons-le-Saunier, Salins, Bourges, Bergerac and Chateauroux. In the spring 1833, the French authorities decided to dissolve this institutions, counting several hundred people, and to dispersed the Poles on the territory of almost the whole France. Group of Besançon was sent to Normandy and Brittany, including Brittany Department of Côtes-du-Nord, where they arrived in June of 1833. In August 1833, after the collapse of the plans of General Józef Bem to create a Polish Legion in Portugal, joined them a group of Polish officers from the city of Nantes. Polish emigrants had start a new life in new reality on the distant French province.

Keywords

PL

WIELKA EMIGRACJA; ZAKŁAD W BESANÇON; WYPRAWA PORTUGALSKA GEN. BEMA; POLACY W BRETANII; DEPARTAMENT CÔTES-DU-NORD; DEPARTAMENT CÔTES-D’ARMOR

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
• Year: 2016
• Volume: VIII
• Pages: 145-166

Dates

published

2016

Contributors

author

Tarkowska Ewelina

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, zespół 200, Władze Centralne Powstania Listopadowego, sygn. 744.
• Archives départamentales des Côtes-d’Armor w Saint-Brieuc: Réfugiés politiques polonais, italiens et espagnols, 1833–1866, inw. 4M252; Réfugiés polonais (militaires): réglamentation, 1833–1856, inw. 4M258; Réfugiés polonais: dossiers individuels de militaires, 1833–1870, inw. 4M259-4M262.
• Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie: Spisy osób 1815–1854, rkps 5313 IV; Legion Portugalski i jego likwidacja 1832–1839, rkps 5365 IV.
• Biblioteka Polska w Paryżu, rkps 436.
• Bartkowski J., Wspomnienia z powstania 1831 roku i pierwszych lat emigracji, oprac. E. Sawrymowicz, Kraków 1967.
• Ekielski A., Podróż z Elbląga do Awinionu przez porucznika artylerii wojsk polskich, oprac. E. H. Nieciowa, „Rocznik Biblioteki Polskiej Akademii nauk w Krakowie”, 1964, R. 10.
• Konarski S., Dziennik z lat 1831-1834, przygotowali do druku B. Łopuszański, A. Smirnow, Wrocław 1973.
• Potrykowski J. A., Tułactwo Polaków we Francji. Dziennik emigranta, cz. 1, oprac. A. Owsińska, Kraków 1974.
• Asmus H., Trasy przemarszu wychodźców polskich po upadku powstania listopadowego przez państwa niemieckie do zachodniej Europy, „Przegląd Humanistyczny”, 1982, R. 26, nr 3–4.
• Bańbor J., Radziwiłłowicz D., Oddźwięk powstania listopadowego 1830 r. w społeczeństwie niemieckim w latach trzydziestych XIX wieku, [w:] W cieniu generała Józefa Bema w 150. rocznicę śmierci, red. N. Kasparek, W. B. Łach, Węgorzewo 2000.
• Barszczewska-Krupa A., Generacja powstańcza 1830-1831. O przemianach w świadomości Polaków XIX wieku, Łódź 1985.
• Bielecki R., Zarys rozproszenia Wielkiej Emigracji we Francji 1831-1837. Materiały z archiwów francuskich, Warszawa–Łódź 1986.
• Christol P., Les Polonais au sud de la Loire, Paryż 2013.
• Chudzikowska J., Generał Bem, Warszawa 1990.
• Chudzio H., Idea legionowa w myśli Wielkiej Emigracji w latach 1831-1834, w: Wokół powstania listopadowego. Zbiór studiów, red. H. Chudzio, J. Pezda, Kraków 2014.
• Corbes H., Les Emigrés Polonais dans les Côtes-du-Nord de 1833 à 1870, „Société d’Émulation des Côtes-du-Nord”, 1969, t. 48.
• Dutkiewicz J., Francja i Wielka Brytania wobec Powstania Listopadowego, [w:] Powstanie Listopadowe 1830-1831. Dzieje wewnętrzne. Militaria. Europa wobec powstania, red. J. Zajewski, Warszawa 1980.
• Grabowski Z., Obraz Niemiec w oczach emigrujących Polaków po upadku powstania listopadowego, „Zapiski Historyczne”, 1981, t. 56, z. 3.
• Hahn H. H., Dyplomacja bez listów uwierzytelniających. Polityka zagraniczna Adama Jerzego Czartoryskiego 1830-1840, Warszawa 1987.
• Hahn H. H., Kilka rozważań o rozwoju organizacyjnym Wielkiej Emigracji w pierwszych latach jej istnienia, [w:] Losy Polaków w XIX-XX wieku. Studia ofiarowane Profesorowi Stefanowi Kieniewiczowi w osiemdziesiątą rocznicę Jego urodzin, red. B. Grochulska, J. Skowronek, Warszawa 1987.
• Harismendy P., Les réfugiés politiques en Bretagne (1830-1848), „Annales de Bretagne et des Pays de l’Ouest”, 2002, t. 109, nr 4.
• Kalembka S., Wielka Emigracja. Polskie wychodźstwo polityczne w latach 1831-1862, Warszawa 1971.
• Kalembka S., Wielka emigracja a społeczeństwa i rządy europejskie. Uwagi wstępne, [w:] Wielka Emigracja i sprawa polska a Europa (1832-1864), red. S. Kalembka, Toruń 1980.
• Karpińska A., Zakład emigracyjny w Besançon, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości”, 1985, t. 28.
• Kasparek N., Powstańczy epilog. Żołnierze listopadowi w dniach klęski i internowania 1831-1832, Olsztyn 2001.
• Kasparek N., W drodze na emigrację, [w:] W kraju i na wychodźstwie. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Sławomirowi Kalembce w sześćdziesięciopięciolecie urodzin, red. Z. Karpus, N. Kasparek, L. Kuk, J. Sobczak, Toruń–Olsztyn 2001.
• Kasparek N., Żołnierze powstania listopadowego w Prusach. Powroty i emigracja, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, 1993, R. 37, z. 1.
• Kasznik A. H., Emigracja polska i ustawodawstwo wyjątkowe w okresie monarchii lipcowej we Francji, cz. 1, „Przegląd Polonijny”, 1979, R. 5, z. 1.
• Kuk L., Wielkie zakłady emigracji w latach 1832-1833. Rys historyczno-statystyczny, [w:] Rozprawy z dziejów XIX i XX wieku przygotowane dla uczczenia pamięci Profesora Witolda Łukaszewicza, red. S. Kalembka, Toruń 1978.
• Kuzicki J., Nieść Wiarę i nadzieję na obcej ziemi. Polskie duchowieństwo katolickie w życiu religijnym i polityczno-społecznym Wielkiej Emigracji we Francji, Rzeszów 2014,
• Polska – Francja, Dziesięć wieków związków politycznych, kulturalnych i gospodarczych, red. A. Tomczak, Warszawa 1983.
• Sawrymowicz E., O „zakładzie” emigracji polistopadowej w Besançon, „Przegląd Humanistyczny”, 1979, R. 23, nr 9.
• Witkowska A., Cześć i skandale. O emigracyjnym doświadczeniu Polaków, Warszawa 1997.