SOCJOLOGICZNY WGLĄD W SŁUŻBĘ KOBIET W POLSKIEJ POLICJI

• Authors: Dojwa-Turczyńska (prof., Uniwersytet Wrocławski) Katarzyna

Title variants

EN

SOCIOLOGICAL INSIGHT IN SERVICE OF WOMEN IN THE POLICE FORCES IN POLAND

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Policja jest największą instytucją bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce. Mimo nominalnej równości, udział kobiet w gronie funkcjonariuszyjest niższy niż mężczyzn, a zróżnicowanie ze względu na płeć jest jeszcze bardziej widoczne w przypadku pierwszoplanowych stanowiskkierowniczych. Sama obecność kobiet w policji, posiadanie określonych statusów i wypełnianie przez nie rozmaitych ról zawodowych sąistotne z perspektywy aktywizacji zawodowej kobiet, zapewnienia policji zasobów kadrowych, równouprawnienia i równego statusu obu płci. Punkt wyjścia artykułu stanowi przybliżenie policji jako instytucji bezpieczeństwa „zatrudniającej” kadry dla wypełniania określonych funkcji, oferującej w zamian za służbę określone materialne i niematerialne ekwiwalenty. Na bazie rozwiązań normatywnych oraz istniejących danych wtórnych podjęto próbę wskazania czynników, które mogą okazać się korzystne przy wyborze policyjnej ścieżki kariery zawodowej przez kobiety, jak i odniesienie się do rozmaitych dysfunkcji, które niesie za sobą praca-służba w mundurze.

EN

The police forces are the largest institution of internal security in Poland. Despite the nominal equality, the share of females in thepolice forces is lower than that of males, with the gender gap even more visible at leading managerial posts. The presence of women in the policeforces and the fact that they enjoy a certain status and fulfil various professional roles are important both in terms of women’s participation on thelabour market and ensuring staff resources to the police. Based on normative solutions and the existing secondary data, an attempt was made toindicate factors that may prove to be attractive to women when choosing the professional career of a police officer, as well as to address variousdysfunctions related to the work-service in the uniform services.

Keywords

PL

policja; kobiety w policji; służba; praca

EN

police forces; women in the police forces; service; work

• Publisher: Institute of Labor and Social Studies, Warsaw
• Journal: Polityka Społeczna
• Year: 2019
• Volume: 46
• Issue: 5-6(542-543)
• Pages: 20-28

Contributors

author

Dojwa-Turczyńska (prof., Uniwersytet Wrocławski) Katarzyna

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Archbold C., Schulz D.M. (2012), Research of Women in Policing:A Look At the Past, Present and Future, „SociologyCompass”, 6/9, s. 694–706.
• Brummond K.M. (2015), A ‘Greedy’ Institution with Great JobBenefits:Family Structureand Gender Variation in Commitmentto Military Employment, University of Massachusetts Amherst,Department of Sociology, https://scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1199&context=masters_theses_2 [dostęp 12.11.2018].
• CBOS (2018a), Oceny działalności instytucji publicznych, marzec,Warszawa.
• CBOS (2018b), Kobiety i mężczyźni na rynku pracy, październik,Warszawa.
• Coser L. (1974), Greedy Institutions: Patterns of Undivided Commitment,The Free Press, New York.
• de Campo M.E. (2013), ContemporaryGreedy Institutions: AnEssayon Lewis Coser’s Conceptin the Era of the ‘Hive Mind’,„Sociologicky časopis” [„Czech Sociological Review”], Vol. 49,No. 6, s. 969–987, http://sreview.soc.cas.cz/uploads/ce3382fe80aac2da213124b7b83050c90637b893_13-6-06Campo-13.indd.pdf, [dostęp 12.11.2018].
• Dojwa K. (2005), Policjanci: motywy podjęcia służby, wady i zaletypracy w Policji, w: J. Maciejewski, O. Nowczyk (red.),Problemy Bezpieczeństwa narodowego a grupy dyspozycyjne,Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 339–352.
• Dojwa K. (2006), Policjantki i policjanci o służbie w Policji, w: J. Maciejewski(red.), Grupy dyspozycyjne społeczeństwa polskiego,Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 119–130.
• Dojwa K. (2009a), Kobiety w mundurze. Wybrane aspekty służbykobiet w wojsku, policji i straży granicznej, „Polityka Społeczna”,nr 1, s. 19–24.
• Dojwa K. (2009b), Kobiety w Policji. Rzeczywistość a oczekiwaniaspołeczne, „Acta Universitas Wratislaviensis”, No 3096,„Socjologia XLV, Wrocław, s. 55–68.
• Domański H. (1991), Klasy społeczne, grupy zawodowe, organizacjegospodarcze: struktura społeczna w krajach rozwiniętegokapitalizmu, Warszawa.
• Gąciaż B. (2011), Praca kobiet w Polsce: od egalitarnego przymusuekonomicznego do elitarnej swobody wyboru i powszechnejnierówności statusu, w: K. Slany, J. Struzik,K. Wojnicka (red.), Gender w społeczeństwie polskim, Wyd.Nomos, Krakow, s. 311–330.
• Goffman E. (2011), Instytucje totalne: o pacjentach szpitali psychiatrycznychi mieszkańcach innych instytucji totalnych,Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot.
• Graue T.M., Hildie R.E., Weatherby G.A. (2016), Women in Modern Policing, „Journal of Social Sciences and Humanities”,Vol 2, No. 3, s. 51–62.
• Grzebyk-Dulak I. (2017), Adaptacja społeczno-zawodowa w formacjimundurowej: studium teoretyczno-empiryczne, Wyd.Difin, Warszawa.
• Hołyst B. (2011), Policja na świecie, LexisNexis, Warszawa, http://www.info.policja.pl/inf/kierownictwo-i-struktu/komendanciglowni-poli [dostęp 21.08.2018].
• Jankowski S. (2012), Dziewczęta w maciejówkach, Warszawa.
• Kobiety w Polsce na tym samym stanowisku zarabiają o ok. 700 złmniej niż mężczyźni (2018), https://dorzeczy.pl/kraj/52332/Kobiety-w-Polsce-na-tym-samym-stanowisku-zarabiaja-ook-700-zl-mniej-niz-mezczyzni.html, [dostęp 20.11.2018].
• Kostera M., red. (2011), Etnografia organizacji. Badania polskichfirm i instytucji, GWP, Sopot.
• Krolikowska A., Sklepkowska K. (2015), Miejsce kobiet w policjiw opinii policjantek i policjantów, w: I. Nowicka, D. Hryszkiewicz, (red.), Zarządzanie kompetencjami kobiet w Policji,Wyd. WSPol, Szczytno, s. 299–317.
• Krzyżanowska Ł., Stec M. (2012), Rynek pracy, w: A. Giza,M. Sikorska (red.), Współczesne społeczeństwo polskie,Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, s. 523–571.
• Kuśmierczyk-Balcerek M. (2018), Służba kobiet przez II wojnąświatową, w: E. Waśko-Owsiejczuk (red.), Kobiety w polskichsłużbach mundurowych. Role, zadania i wyzwania,Wyd. Oficyna Wydawnicza Aspra, Uniwersytet w Białymstoku,Warszawa – Białystok, s. 45–56.
• Maciejewski J., Nowczyk O., red. (2005), Problemy Bezpieczeństwanarodowego a grupy dyspozycyjne, Wyd. UniwersytetuWrocławskiego, Wrocław.
• Maciejewski J., red. (2006), Grupy dyspozycyjne społeczeństwapolskiego, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Magda I., Tyrowicz J., van der Velde L. (2015), Nierówności płacowekobiet i mężczyzn. Pomiar, trendy, wyjaśnienia, IBS,Warszawa.
• Milewska K. (2011), Policyjny genotyp – identyfikacja stróża państwaz organizacją, w: M. Kostera (red.), Etnografia organizacji.Badania polskich firm i instytucji, GWP, Sopot, s. 220–240.
• Misiak S. (2012), Kobiety zarządzające zasobami ludzkimi w organizacjach– analiza przypadku, w: A. Stankiewicz-Mróz,J. Lendzion (red.), Jakość zarządzania zasobami ludzkimi wewspółczesnych organizacjach, Łódź, s. 203–216.
• Misiuk A. (2015), Godne naśladowania, „Policja 997”, wydaniespecjalne nr 3, s. 9–11.
• Morawski Z. (2005), Prawne determinanty pozycji, roli i statusuwarstw dyspozycyjnych społeczeństwa Polski na przykładzietrzech organizacji formalnych, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego,Wrocław.
• MSW (2014), Raport MSW na temat równego traktowania kobieti mężczyzn w służbach mundurowych podległych MinistrowiSpraw Wewnętrznych lub przez nie nadzorowanych, Warszawa.
• Nadinspektor Irena Doroszkiewicz pierwszą kobietą – generałemw polskiej policji (2015), https://opole.onet.pl/nadinspektorirena-doroszkiewicz-pierwsza-kobieta-generalem-w-polskiej-policji/c0nz1v [dostęp 21.08.2018].
• Nierówność płacowa kobiet i mężczyzn (2015), raport, IBS, Warszawa,http://ibs.org.pl/app/uploads/2016/05/IBS_Nierownosc_Placowa_raport.pdf; https://www.bankier.pl/wiadomosc/Kobiety-zarabiaja-w-Polsce-srednio-o-19-proc-mniej-nizmezczyzni-7495502.html [dostęp 10.12.2017].
• Olechnicki K., Załęcki P. (1997), Słownik socjologiczny, Wyd.Graffiti BC, Toruń.
• Parafiańska M. (2011), Rygory służby w Policji a życie rodzinne,Wyd. Instytut Wiedzy i Umiejętności, Warszawa.
• RPO: niższe wynagrodzenia kobiet efektem nierówności w życiuzawodowym, http://www.rp.pl/Place/303239958-RPO-nizszewynagrodzenia-kobiet-efektem-nierownosci-w-zyciu-zawodowym.html [dostęp: 10.11.2018].
• Sabat S.N., Mishra S. (2010), Role of Women in the managementof Police organisation: a paradigm shift, Int. J. Learning andChange, Vol. 4, No. 4, s. 365–377.
• Sarata N. (2011), Rynek pracy w Polsce – płeć, obecność,uczestnictwo, w: K. Slany, J. Struzik, K. Wojnicka (red.),Gender w społeczeństwie polskim, Wyd. Nomos, Kraków,s. 267–279.
• Siepko M. (2015), Kobieta – jednostka rynku pracy, a kiedy zakładamundur…?, w: I. Nowicka, D. Hryszkiewicz (red.), Zarządzaniekompetencjami kobiet w Policji, Wyd. WSPol, Szczytno,s. 207–222.
• Skiba F. (2015), Kobiety w Policji – promocja czy dyskryminacja?,w: I. Nowicka, D. Hryszkiewicz (red.), Zarządzaniekompetencjami kobiet w Policji, Wyd. WSPol, Szczytno,s. 119–134.
• Sułek A. (2002), Ogród metodologii socjologicznej, Wyd. IFiSPAN, Warszawa.
• Szczepański J. (1965), Czynniki kształtujące zawód i strukturęzawodową, w: A. Sarapata (red.), Socjologia zawodów, Warszawa.
• Sztumski J. (1980), Socjologia pracy, w zarysie, Instytut WydawniczyZwiązków Zawodowych, Warszawa.
• Sztumski J. (2006), Zawód w świetle socjologii, „Problemy Profesjologii”,nr 2, s. 13–17.
• Trzcińska W. (2008), Od stu lat w mundurze – policjantki wczoraji dziś, w: A. Skrabacz (red.), Służba kobiet w formacjachmundurowych, Wyd. MON, Centralna Biblioteka Wojskowa,Warszawa.
• Trzcińska W. (2015), Kobiety w policji – rys historyczny, w: I. Nowicka,D. Hryszkiewicz (red.), Zarządzanie kompetencjamikobiet w Policji, Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie, Szczytno,s. 135–156.
• Wiciak I. (2015), Kobiety na stanowiskach kierowniczych w Policji,w: I. Nowicka, D. Hryszkiewicz (red.), Zarządzanie kompetencjamikobiet w Policji, Wyd. WSPol, Szczytno, s. 105–118.
• Women in Police services in the EU. Facts and figures 2012(2013), Institut de Seguretat Publica de Catalunya, Institutfor Public Security, Barcelona, luty.
• Woźniak M. (1997), Modernizacja Policji w Polsce 1935–1939,„Dzieje Najnowsze”, nr 29/3, s. 63–76.
• Zagorski Z. (1997), Społeczeństwo transformacyjne. Klasy i warstwyPolski postkomunistycznej, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego,Wrocław.
• Zagorski Z. (2000), Grupy dyspozycyjno-mundurowe w tokutransformacji: struktura segmentacyjna a kondycja społeczeństwaTrzeciej Rzeczypospolitej, w: Wojsko i inne grupydyspozycyjne w perspektywie socjologicznej, „Poglądy i Doświadczenia”,numer specjalny, Wyższa Szkoła Oficerskaim. Tadeusza Kościuszki, Wrocław, s. 13–21.