Kompetencje administratora diecezji w sytuacji sede vacante dotyczące organów mediacyjnych (kan. 1733 § 2)

• Authors: Agnieszka Romanko

Title variants

EN

Competences of the Diocesan Administrator in the Situation of sede vacante Concerning Mediation Organs (can. 1733 § 2)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Prawodawca w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. stanowi, że konferencja biskupów bądź poszczególni biskupi mogą ustanowić urząd lub radę, których zadaniem będzie poszukiwanie i sugerowanie słusznych rozwiązań między autorem i adresatem aktu administracyjnego (kan. 1733 § 2). Chociaż prawodawca nie określa, czy takie uprawnienie przysługuje w Kościołach partykularnych zrównanych w prawie z diecezją (kan. 381 § 2), zwierzchnicy stojący na czele tych wspólnot wiernych – zarówno terytorialnych, jak i personalnych – mogą również erygować organy mediacyjne. Należy zauważyć, że wierni mają prawo otrzymywać pomoce od swoich pasterzy z duchowych dóbr Kościoła (kan. 213). W sytuacji sede vacante, administrator diecezji ma te same obowiązki i władzę co biskup diecezjalny, z wyjątkiem tego, co jest wyłączone z natury rzeczy lub na mocy prawa (kan. 427 § 1), zgodnie z zasadą sede vacante nihil innovetur (kan. 428 § 1). A zatem, nie ma prawnych przeszkód, aby administrator diecezji posiadał uprawnienie do erygowania urzędu lub rady mediacyjnej.

EN

The legislator in the 1983 Code of Canon Law states that the conference of bishops or individual bishops can establish a mediation office or council whose function is to seek and suggest equitable solutions between the author and recipient of an administrative act (can. 1733 § 2). Although the legislator does not determine the possibility of establishing such organs in those particular Churches that are legally on a par with diocese (can. 381 § 2), persons who head the other communities of the faithful – both territorial and personal – can also establish the mediation organs. It should be noticed that the Christian faithful have the right to receive the assistance from the sacred pastors out of the spiritual goods of the Church (can. 213). In the situation of sede vacante, the diocesan administrator is bound by the obligations and enjoys the power of the diocesan bishops, excluding those things which are excepted by their very nature or by the law itself (can. 427 § 1) in accordance with the principle sede vacante nihil innovetur (can. 428 § 1). Thus, there is no legal obstacle for the diocesan administrator, to establish a mediation office or council.

Keywords

PL

Kościół partykularny; biskup diecezjalny; urząd mediatora; rada mediacyjna; sytuacje nadzwyczajne

EN

particular Church; diocesan Bishop; mediation office; mediation council; extraordinary circumstances

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2015
• Issue: 4 (17) nr 1
• Pages: 53-72

Contributors

author

Agnieszka Romanko

• Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, Polska

References

• Dudziak, Jan. 2004. „Synod diecezjalny (organizacja i zadania).” W Struktury kolegialne w Kościele partykularnym. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej przez Stowarzyszenie Kanonistów Polskich, Wydział Nauk Prawnych TN KUL i Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie. Tarnów 17-18 września 2002, red. Józef Krukowski, i Tomasz Rozkrut, 33-60. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej BIBLOS.
• Górecki, Edward. 2004. „Pozycja biskupa w Kościele partykularnym.” W Kościół partykularny w Kodeksie Jana Pawła II, red. Józef Krukowski, i Mirosław Sitarz, 77-89. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Grocholewski, Zenon. 1995. Štúdie z procesného kanonického práva. Spišská Kapitula: Kňazský seminár biskupa Jána Vojtaššáka.
• Grocholewski, Zenon. 2004. „Specyfika prawa Kościoła katolickiego. Referat wygłoszony z okazji otrzymania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dnia 7 maja 2004.” Poznańskie Studia Teologiczne 17:19-33.
• Jakubowski, Wojciech, i Marek Solarczyk. 2002. Ustrój Kościoła Rzymskokatolickiego. Wybrane zagadnienia instytucjonalne. Warszawa: Instytut Nauk Politycznych. Uniwersytet Warszawski.
• Krukowski, Józef. 2003. „Zasady organizacji i funkcjonowania kurii diecezjalnej.” W Struktura i zadania kurii diecezjalnej. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w ramach obchodów Roku Prymasa Tysiąclecia przez Stowarzyszenie Kanonistów Polskich, Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Nauk Prawnych Towarzystwa Naukowego KUL oraz Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Warszawsko-Praskiej (Warszawa-Praga 11-12.09.2001), red. Józef Krukowski, i Krzysztof Warchałowski, 11-26. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Krukowski, Józef. 2005. „Biskupi.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 229-272. Poznań: Pallottinum.
• Krukowski, Józef. 2011a. Prawo administracyjne w Kościele. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Krukowski, Józef. 2011b. „Środki pojednawcze zmierzające do zapobieżenia powstaniu sporu administracyjnego.” Roczniki Nauk Prawnych 21, nr 1:171-179.
• Labandeira, Eduardo. 1988. Tratado de derecho administrativo canonico. Pamplona: Ediciones Universidad de Navarra, S.A.
• Leszczyński, Grzegorz. 2009. „Sprawiedliwość administracyjna w Kościele.” W 25-lecie promulgacji Kodeksu Prawa Kanonicznego. Obowiązywanie i stosowanie w Polsce, red. Józef Krukowski, i Zbigniew Tracz, 185-202. Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie.
• Martens, Kurt. 2002. „La protection juridique dans l’Église: les tribunaux administratifs, la conciliation, et du „due process”.” Studia Canonica 36:225-252.
• Matthews, Kevin. 1984. “The Development and Future of the Administrative Tribunal.” Studia Canonica 18, no. 1:3-233.
• Miras, Jorge. 2002. “De recursu adversus decreta administrative.” W Comentario exegético al Código de Derecho Canónico, vol. IV/2, red. Ángel Marzoa, Jorge Miras, i Rafael Rodríguez-Ocaña, 2117-2164. Pamplona: Ediciones Universidad de Navarra, S.A.
• Miziński, Artur G. 2012. „Polubowne rozstrzyganie sporów administracyjnych według przepisów Kościoła łacińskiego.” Prawo Kanoniczne 55, nr 4:3-20.
• Orzeszyna, Krzysztof. 2003. „Kompetencje wikariusza biskupiego.” W Struktura i zadania kurii diecezjalnej. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w ramach obchodów Roku Prymasa Tysiąclecia przez Stowarzyszenie Kanonistów Polskich, Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Nauk Prawnych Towarzystwa Naukowego KUL oraz Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Warszawsko-Praskiej (Warszawa-Praga 11-12.09.2001), red. Józef Krukowski, i Krzysztof Warchałowski, 75-88. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Paprocki, Thomas J. 2000. “The Method of Proceeding in Administrative Recourse and in the Removal or Transfer of Pastors [cc. 1732-1752].” In New Commentary on the Code of Canon Law, eds. John P. Beal, James A. Coriden, and Thomas J. Green, 1818-1847. New York–Mahwah: Paulist Press.
• Pawluk, Tadeusz. 2002. Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. 2, Lud Boży jego nauczanie i uświęcanie. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Pawluk, Tadeusz. 2009. Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. 4, Doczesne dobra Kościoła. Sankcje w Kościele. Procesy. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Sitarz, Mirosław, i Agnieszka Romanko. 2012a. „Sede impedita.” W Encyklopedia Katolicka, t. 17, 1331-1333. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sitarz, Mirosław, i Agnieszka Romanko. 2012b. „Sede vacante.” W Encyklopedia Katolicka, t. 17, 1333-1334. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sitarz, Mirosław. 1999. Kolegium konsultorów w Kodeksie Prawa Kanonicznego 1983 i w partykularnym prawie polskim. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sitarz, Mirosław. 2001. „Zarządzanie Kościołem partykularnym w sytuacjach nadzwyczajnych.” Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich 14, nr 1:45-57.
• Sitarz, Mirosław. 2005a. „Przeszkoda w działaniu i wakat stolicy biskupiej.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 272-294. Poznań: Pallottinum.
• Sitarz, Mirosław. 2005b. „Synod diecezjalny.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 333-344. Poznań: Pallottinum.
• Sitarz, Mirosław. 2008a. Kompetencje organów kolegialnych w Kościele partykularnym w sprawowaniu władzy wykonawczej według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sitarz, Mirosław. 2008b. „Miejsce instrukcji w hierarchii aktów normatywnych.” W O „Sanctorum Mater”, red. Wiesław Bar, i Lidia Fiejdasz, 27-40. Lublin: Katedra Prawa Kanonizacyjnego, Stowarzyszenie Kanonistów Polskich.
• Sitarz, Mirosław. 2009. „Organy kolegialne w Kościele partykularnym.” W 25-lecie promulgacji Kodeksu Prawa Kanonicznego. Obowiązywanie i stosowanie w Polsce, red. Józef Krukowski, i Zbigniew Tracz, 121-184. Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie.
• Sitarz, Mirosław. 2010. „Procedura zarządzania Kościołem w sytuacjach nadzwyczajnych.” Teka Komisji Prawniczej. Polska Akademia Nauk Oddział w Lublinie 3:182-191.
• Sitarz, Mirosław. 2013a. Competences of Collegial Organs in a Particular Church in the Exercise of Executive Power According to the Code of Canon Law of 1983. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Sitarz, Mirosław. 2013b. „Zarządzanie parafią w sytuacjach nadzwyczajnych.” W Parafia w prawie kanonicznym i w prawie polskim, red. Sławoj L. Głódź, Józef Krukowski, i Mirosław Sitarz, 133-154. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sobański, Remigiusz. 2003. „Władza rządzenia.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. I: Księga I. Normy ogólne, red. Józef Krukowski, 212-233. Poznań: Pallottinum.
• Syryjczyk, Jerzy. 2003. „Kompetencje wikariusza generalnego.” W Struktura i zadania kurii diecezjalnej. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w ramach obchodów Roku Prymasa Tysiąclecia przez Stowarzyszenie Kanonistów Polskich, Wydział Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Wydział Nauk Prawnych Towarzystwa Naukowego KUL oraz Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Warszawsko-Praskiej (Warszawa-Praga 11-12.09.2001), red. Józef Krukowski, i Krzysztof Warchałowski, 37-73. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
• Sztafrowski, Edward. 1985. Podręcznik prawa kanonicznego. T. 1. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Sztafrowski, Edward. 1986. Podręcznik prawa kanonicznego. T. 4. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Wroceński, Józef. 2003. „Administrator diecezjalny jako tymczasowy rządca diecezją wakującą.” Prawo Kanoniczne 46, nr 1-2:39-56.
• Zając, Paweł. 2013. „Struktura i kompetencje Rady zarządzającej w ordynariatach personalnych dla anglikanów powracających do pełnej jedności z Kościołem katolickim.” Kościół i Prawo 2 (15): 145-155.
• Żurowski, Marian. 1984. Problem władzy i powierzania urzędów w Kościele katolickim. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.