„Talent (nie)wyższy nad mierność”. Kilka uwag o zjawisku wierszomanii na Litwie w latach 1815–1830

• Authors: Jolanta Kowal

Title variants

EN

“Talent (nie)wyższy nad mierność” (“Talent (not) above Mediocrity”). Some Remarks on the Phenomenon of Poetry Writing Mania in Lithuania in the Period 1815–1830

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

An overview — even cursory — of literary culture in Lithuania in the first decades of the nineteenth century indicates there were many people who pursued poetry writing. According to Piotr Chmielowski, such a phenomenon did not exist then to this extent and with such intensity in any other part of Poland’s territory. As proof, in one of his works, he lists more than seventy names of poets who in the years 1815– –1822 had their poetry printed on the pages of journals published at the time. This number, certainly, does not fully reflect the scale of the said phenomenon. It should be noted that young people strove for a place on local poetry Parnassus, for example, also through parlor readings or through entries in memory books. Those young poets were often satisfied with minor, fleeting poems, handed from one person to another, without hope of the fruits of their poetic labor appearing on the pages of periodical press. Unfortunately, few of these poets possessed “talent above the mediocrity”, hence few manged to impress their audience. The paper aims to present selected views of contemporary audience concerning the poetry as its members also made an attempt at evaluation of the poems and aesthetic valorisation of the authors’ talent.

Keywords

PL

„Dziennik Wileński”; grafomania; klasycy; Litwa; Parnas literacki; talent pisarski; twórczość przekładowa; Uniwersytet Wileński; wierszomania; Wilno

EN

“Dziennik Wileński” (“Vilnius Daily”); graphomania; classics; Lithuania; literary Parnassus; writing talent; translation; Vilnius University; poetry writing mania; Vilnius

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Prace Polonistyczne
• Year: 2014
• Volume: 69
• Pages: 9-20

Dates

published

2014

Contributors

author

Jolanta Kowal

• Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Rzeszowski

References

• Beauvois Daniel (1978). Inteligencja bez wyjścia: wiedza a przywileje społeczne w Wileńskim Okręgu Szkolnym (1803–1832). W: Inteligencja polska pod zaborami. Studia. Red. Ryszarda Czepulis-Rastenis. Warszawa: PWN. ISBN: 8301002174.
• Beauvois Daniel (2008). Inteligencja polska na zachodnich kresach cesarstwa rosyjskiego w XIX wieku. „Echa Przeszłości” 2008. ISNN: 1509-9873. S. 121–142.
• Beauvois Daniel (2010). Wilno — polska stolica kulturalna zaboru rosyjskiego 1803–1831. Przeł. Ireneusz Kania. Wrocław: Wydawnictwo UWr. ISBN: 9788322930854.
• Biernacki Andrzej (1988). Betyzyany. „Blok Notes Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza” 1988, nr 9. ISSN: 0324-8925. S. 165–193.
• Borowski Leon (1820a). Porównanie życia Szurłowskiego i Baki na wzór Plutarcha. „Tygodnik Wileński” 1820, t. 9, nr 154. S. 14–20.
• Borowski Leon (1820b). Porównanie życia Szurłowskiego i Baki na wzór Plutarcha. „Tygodnik Wileński” 1820, t. 9, nr 155. S. 33–42.
• Chmielowski Piotr (1886). Adam Mickiewicz. Zarys biograficzno literacki. T. 1. Warszawa: Gebethner i Wolff.
• Czernianin Wiktor, Czernianin Halina (2011). Wokół „Tygodnika Wileńskiego” 1815–1822. Studia i szkice. Wrocław: Atut. ISBN: 9788374326889.
• Horain Julian (1886). Z życia poety. Wspomnienia o Władysławie Syrokomli. Lwów: Gubrynowicz i Schmidt.
• Jankowski Placyd (1854). Książeczka in 16mo bez tytułu i nazwiska autora. Wilno: Nakładem i drukiem Józefa Zawadzkiego.
• Kraszewski Józef Ignacy (1872). Poeta i świat. Wyd. 3 przejrzane i popr. przez Autora. T. 2. Lwów: Gubrynowicz i Schmidt.
• Malinowski Mikołaj (1907). Księga wspomnień. Wyd. Józef Tretiak. Kraków: Akademia Umiejętności.
• Morawski Franciszek (1981). Nowy Parnas. W: Świat poprawiać — zuchwałe rzemiosło”. Antologia poezji polskiego oświecenia. Oprac. Teresa Kostkiewiczowa i Zbigniew Goliński. Warszawa: PIW. ISBN: 8306001036.
• Morawski Stanisław (1959). Kilka lat młodości mojej w Wilnie (1818–1825). Warszawa: PIW.
• Ochmański Jerzy (1982). Historia Litwy. Wyd. 2 popr. i uzup. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. ISBN: 8304008866
• Odyniec Antoni Edward (1884). Wspomnienia z przeszłości opowiadane Deotymie. Warszawa: Gebethner i Wolff.
• Poklewska Krystyna, Kowalczykowa Alina (2009). Salon literacki. W: Słownik literatury polskiej XIX wieku. Red. Józef Bachórz i Alina Kowalczykowa. Wrocław: Ossolineum. ISBN: 9788304046160.
• Pusz Wiesław (1979). „Nowy Parnas” przedromantycznej Warszawy. Bruno Kiciński i grono jego współpracowników. Warszawa: PAN. ISBN: 830400058X.
• Siomkajło Alina (1984). W sztambuchu jak w salonie. „Roczniki Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie. Nauki Filozoficzne i Humanistyczne” 1984, vol. 2, 10. S. 191–205.
• Skwarczyński Zdzisław (2003). „Wiadomości Brukowe”. Wybór artykułów. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. ISBN: 8304046695.
• Smuszkinówna Betty (1930). Wergiliusz w czasopismach wileńskich pierwszej połowy w. XIX. Wilno: Odbitka z „Księgi Jubileuszowej” Alma Mater Vilnensis Biblioteka Zeszyt 1.
• Stankiewicz-Kopeć Monika (2009). Pomiędzy klasycznością a romantycznością. Młodzi autorzy Wilna, Krzemieńca i Lwowa wobec przemian w literaturze polskiej lat 1817–1828. Kraków: Księgarnia Akademicka. ISBN: 9788371884719.
• Turkowski Tadeusz (1931). Nieznane materiały historyczno literackie w archiwum Zawadzkich w Wilnie. T. XXXVI, nr 10. Warszawa: Osobne odbicie ze Sprawozdań Polskiej Akademii Umiejętności.
• Witkowska Alina (1998). Rówieśnicy Mickiewicza. Życiorys jednego pokolenia. Wyd. 2. Warszawa: Rytm. ISBN: 8386678909.
• Wyjątki z „Georgików” Wergiliusza, przekładania uczniów szkoły humańskiej (1817). „Dziennik Wileński” 1817, t. 5, nr 25. S. 27–31.
• Załuska Apolonia (1934). Poezja opisowa Delille’a w Polsce. Kraków: W.L. Anczyc i Spółka.

Identifiers

ISSN

0079-4791