Emancypacyjny projekt pierwszej polskiej awangardy

• Authors: Pfeifer Kasper

Title variants

EN

Emancipatory Project of the First Polish Avant-Garde

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor bada dyskursy emancypacyjne w tekstach programowych polskiego futuryzmu, skupiając się na kwestiach równouprawnienia klas i płci, postulatach uspołecznienia sztuki oraz roli, jaką w rozumianym w ten sposób projekcie miał odgrywać język. Artykuł dotyka również problemu stosunku polskich futurystów do przeszłości i tradycji, przekonując, że ich gest mający na celu pogrzebanie tradycji więcej miał wspólnego z budowaniem „nowego” niż burzeniem za wszelką cenę tego, co przeszłe. Zgodnie z tezą, że futuryzm trafił na podatną glebę w regionach peryferyjnych lub półperyferyjnych, „futuryzacja” miałaby tu pełnić funkcję dyskursu modernizacyjnego. Metodologia wywodu została ufundowana na pojęciach zakorzenionych w filozofii Jacques’a Rancière’a, Michela Foucaulta, w teorii systemów-światów Immanuela Wallersteina oraz w ustaleniach badaczek i badaczy wywodzących się z krytyki feministycznej.

EN

The author of the paper examines the emancipatory discourses in the programmatic texts of the Polish Futurism, focusing on the issues of class and sex equalities, on postulates of art socialising, and on the role that language might perform in the project conceived in the aforementioned dimension. The article also touches the problem of the Polish Futurists’ attitude to past and tradition, convincing that their stance that aimed at burying tradition proved to have more in common with building the “new” than with destroying everything which belonged to past at all costs. In line with the thesis that Futurism met with favourable conditions in peripheral and semi-peripheral regions, “futurisation” was to have performed the function of modernisatory discourse. The paper’s line of reasoning is set in the terms rooted the philosophy by Jacques Rancière, by Michel Foucault, in Immanuel Wallerstein’s world-systems theory, and in settlements by female and male feminist criticism researchers.

Keywords

PL

futuryzm; Bruno Jasieński; estetyka; Jacques Rancière; utopia; rewolucja

EN

Futurism; Bruno Jasieński; aesthetics; Jacques Rancière; utopia; revolution

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2021
• Volume: 112
• Issue: 1
• Pages: 5-20

Dates

printed

2021-03-26

Contributors

author

Pfeifer Kasper

• Uniwersytet Śląski, Katowice

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2021.1.1