Wpływ podróży na dynamikę życia wybranych uczniów Ksawerego Liskego

• Authors: Hoszowska Mariola

Title variants

EN

The influence of travelling on the dynamics of life of selected students of Ksawery Liski

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka artykułu analizuje kwestię wpływu podróży na dynamikę życia wybranych uczniów Ksawerego Liskego, to znaczy Bronisława Gorczaka (1854–1918) oraz Wiktora Czermaka (1863–1913). Pierwszy po ukończeniu studiów we Lwowie podjął na początku lat 80. XIX w. obowiązki archiwisty – potem także bibliotekarza – w Sławucie na Wołyniu, u księcia Romana Damiana Sanguszki. Drugi po obronie na Uniwersytecie Jagiellońskim napisanej we Lwowie rozprawy doktorskiej mógł dzięki wsparciu krakowskiej wszechnicy prowadzić kwerendy w archiwach rzymskich, berlińskich, wiedeńskich, osiągając z czasem profesurę zwyczajną. Autorka dochodzi do wniosku, że na przełomie XIX i XX w. naukowe podróże były ważnym czynnikiem rozwoju badaczy przeszłości, a Lwów pozostawał dla wychowanków Liskego stałym punktem odniesienia.

EN

The author of the article analyses the questions of the influence of travelling on the dynamics of life of selected students of Ksawery Liski, i.e. Bronisław Gorczak (1854–1918) and Wiktor Czermak (1863–1913). The former, after graduating from his studies in Lviv, at the beginning of 1870s, he became an archivist, and subsequently also a librarian, in Sławuta in Volhynia, for the prince Roman Damian Sanguszko. The latter, after defending at the Jagiellonian University his Ph. D. thesis written in Lviv, could take part in search queries in archives in Rome, Berlin, Vienna, with time obtaining full professorship. The author concludes that at the turn of the 19th and 20th century, scientific travels were an important factor in the research development of the past and Lviv remained a constant point of reference for Liski’s alumni.

Keywords

PL

Bronisław Gorczak; Wiktor Czermak; Lwów

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2020
• Issue: 6
• Pages: 181-202

Dates

printed

2020-12-13

Contributors

author

Hoszowska Mariola

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Archiwum Akt Dawnych, akta Ministerstwa i Oświaty, Uniwersytet Jagielloński. Wydział Filozoficzny. Personalia profesorów. Lit. A–C, sygn. 065u, Wiktor Czermak.
• Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, sygn. WF II 504. Wiktor Czermak.
• Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Spuścizna Teofila Emila Modelskiego, sygn. 42.
• Archiwum Narodowe w Krakowie. Oddział I, Archiwum Sanguszków, zesp. 637, sygn. 513/17: X. Roman s. Władysława 1891–1903. Archiwum. Wydawnictwa archiwum. Monografia Xiążąt i XX Sapiehów i inne prace. Korespondencja z różnymi w tej sprawie.
• Archiwum Państwowe Obwodu Lwowskiego, Spuścizna Ludwika Finkla, fond 254, op. 1, spr. 311: Korespondencja z Bronisławem Gorczakiem, archiwistą księcia Sanguszki w Sławucie guberni wołyńskiej.
• Archiwum Państwowe Obwodu Lwowskiego, Spuścizna Ludwika Finkla, fond 254, op. 1, spr. 355: Korespondencja z Wiktorem Czermakiem.
• Archiwum Państwowe Obwodu Lwowskiego, Spuścizna Ludwika Finkla, fond 254, op. 1, spr. 384: Szkolne zadania profesora Finkla.
• Chwalewik E., Zbiory polskie: archiwa, biblioteki, gabinety, galerie, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie w układzie alfabetycznym według miejscowości, Warszawa 1916.
• Czermak W., Próba naprawy Rzeczypospolitej za Jana Kazimierza, „Biblioteka Warszawska” 1891, t. 1, s. 519–547.
• Katalog rękopisów archiwum XX Sanguszków w Sławucie, Sławuta 1902; Katalog pergaminów znajdujących się w Archiwum XX. Sanguszków, Sławuta 1912.
• Krzywicki J., Sławuta [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. B. Chlebowski, W. Walewski, t. X, Warszawa 1889, s. 793–795.
• Monografii XX. Sanguszków oraz innych potomków Lubarta-Fedora Olgerdowicza X. Ratneńskiego, t. 3: Gałąź koszyrska, Lwów 1906.
• Olasikowicz W., Chłopak ze Sławuty, Warszawa 1986.
• Polemika. Odpowiedź dra Wiktora Czermaka na artykuł p. Sawczyńskiego pt. Sprawa reformy sejmowania za Jana Kazimierza, „Kwartalnik Historyczny” 1893, R. 7, s. 585–586.
• Radzimiński Z.L., Bronisław Gorczak (Wspomnienie pośmiertne), „Kurier Lwowski”, R. 37, nr 261 z 23 września 1919 r., s. 3–4.
• Sawczyński H., Sprawa sejmowania za Jana Kazimierza (1658–1661), „Kwartalnik Historyczny” 1893, R. 7, s. 243–282.
• Xawery Liske. Zarys biograficzny przez O. Balzera, W, Zakrzewskiego, L. Finkla, L. Ćwiklińskiego, H. Sawczyńskiego i Z. Hordyńskiego, „Kwartalnik Historyczny” 1891, R. 5, s. 465–539.
• Adamczyk D., Polskie społeczne placówki wydawnicze we Lwowie w dobie autonomii galicyjskiej, Kielce 1996.
• Baczkowski K., Wiktor Czermak (1863–1913) [w:] Złota Księga Wydziału Historycznego, red. J. Dybiec, Złote Księgi Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000, s. 151–163.
• Berkovskiy V., Gorchak Bronislav [in:] Ukrains’ka arkhivna yentsiklopediya, red. kol.: Matyash I.B., Kiev 2008, s. 250.
• Chwalba A., Historia Polski 1795–1918, Kraków 2000.
• Długosz J., Gorczak Bronisław [w:] Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Streichel, Warszawa– Łódź 1972, s. 278.
• Dybiec J., Mecenat naukowy i oświatowy w Galicji 1860–1918, Wrocław–Warszawa–Kraków– Gdańsk–Łódź 1981.
• Eminowicz M., Robotycki J., Polska. Rody magnackie, Kraków 2007.
• Fita S., Świerczyńska D., Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza 1886–2006, Wrocław– Warszawa–Kraków 2006, s. 10–49.
• Galos A., Powstanie Towarzystwa Historycznego i jego organu naukowego [w:] Polskie Towarzystwo Historyczne 1886–1986. Zbiór studiów i materiałów, red. S.K. Kuczyński, Wrocław– Warszawa–Kraków 1990, s. 85–95.
• Grabski A.F., Historiografia i polityka. Dzieje konkursu historycznego im. Juliana Ursyna Niemcewicza. 1867–1922, Warszawa 1979.
• Historia w Uniwersytecie Lwowskim. Badanie i nauczanie (do 1939 roku), red. J. Maternicki,
• J. Pisulińska i L. Zaszkilniak, Rzeszów 2016.
• Hoszowska M., Ludwik Finkel i Akademia Umiejętności w Krakowie. Z dziejów współpracy Lwowa i Krakowa na przełomie XIX i XX wieku, Rzeszów 2011.
• Hoszowska M., Pamięć o lwowskich mistrzach – uwagi o historykach XIX i XX wieku [w:] Historia. Ciągłość i zmiana. Studia ofiarowane Profesorowi Jerzemu Maternickiemu, Rzeszów 2016, s. 53–76.
• Julkowska V., Ksawery Liske (1838–1891) [w:] Złota księga historiografii lwowskiej XIX i XX wieku, red. J. Maternicki przy współpracy L. Zaszkilniaka, Rzeszów 2007, s. 181–200.
• Kawalec A., Seminarium historii powszechnej Ksawerego Liskego [w:] Historia. Ciągłość i zmiana. Studia ofiarowane Profesorowi Jerzemu Maternickiemu, Rzeszów 2016, s. 77–88.
• Kawalec A., Seminarium historii powszechnej Ksawerego Liskego. Lista studentów i prac seminaryjnych, „Galicja. Studia i materiały” 2015, t. 1, s. 358–377.
• Kondracki T., Ksawery Liske i początki Polskiego Towarzystwa Historycznego [w:] Polskie Towarzystwo Historyczne 1886–1986. Zbiór studiów i materiałów, red. S.K. Kuczyński, Wrocław– Warszawa–Kraków 1990, s. 77–84.
• Kuczyński S.K., Gorczak Bronisław [w:] Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 155.
• Lewicki K., Gorczak Bronisław (1854–1918) [w:] Polski słownik biograficzny, Wrocław–Kraków– Warszawa 1959–1960.
• Marszalska J.M., Biblioteka i archiwum Sanguszków: zarys dziejów, Tarnów 2000.
• Marszalska J.M., Szkic do dziejów bibliotek rodowych Lubartowiczów-Sanguszków: biblioteka podhorecka, sławucka i gumniska [w:] Kraków – Lwów. Książki – czasopisma – biblioteki XIX i XX w., t. 6, cz. 1, red. J. Jarowiecki, Kraków 2003, s. 221–233.
• Maternicki J., Polskie szkoły we Lwowie w XIX wieku [w:] Wielokulturowe środowisko historyczne Lwowa, t. 3, red. J. Maternicki, L. Zaszkilniak, Rzeszów 2005, s. 39–45.
• Maternicki J., Złote lata historiografii polskiej we Lwowie, Rzeszów 2015.
• Purchla J., Wpływy wiedeńskie na architekturę Lwowa 1772–1918 [w:] Sztuka Kresów Wschodnich. Materiały sesji naukowej, Kraków, maj 1995, t. 2, red. J.K. Ostrowski, Kraków 1996, s. 263–275.
• Redzik A., Zarys historii Uniwersytetu Jana Kazimierza (perspektywa ustrojowa i ogólnouniwersytecka) [w:] Academia Militans. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, red. A. Redzik, Kraków 2015, s. 122–150.
• Rederowa D., Ze studiów nad kontaktami Akademii Umiejętności z nauką obcą. Ekspedycja Rzymska (1886–1918), „Rocznik Biblioteki PAN w Krakowie” 1958, R. IV.
• Reuter J., Książę Roman Sanguszko, „Tarnowski Kurier Teatralny” 2011, nr 7, http://www.nawolyniu.pl/artykuly/sanguszko1.htm
• Schirmer M.K., Arystokracja. Polskie rody, Warszawa 2012.
• Stolicki J., Wiktor Czermak – pionier badań nad XVII wiekiem w Polsce [w:] Katedra Historii Polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim odniesienia, interpretacje, pamięć, red. K.K. Daszyk i T. Kargol, Kraków 2019, s. 115–143.
• Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994.
• Sroka Ł.T., Trzy stolice: Lwów, Poznań, Warszawa i priorytety ich władz w XIX wieku [w:] Życie codzienne, gospodarka, kultura i społeczeństwo polskie w latach 1772–1918. Rozprawy z dziejów ziem polskich w okresie zaborów, red. W. Łazuga i D. Szymczak, Poznań 2015, s. 9–24.
• Stinia M., Katedra historii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim [w:] Katedra Historii Polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim – odniesienia, interpretacje, pamięć, red. K.K. Daszyk i T. Kargol, Kraków 2019, s. 9–35.
• Stinia M., Uniwersytet Jagielloński w latach 1871–1914. Modernizacja procesu nauczania, Kraków 2014.
• Zielińska T., Poczet polskich rodów arystokratycznych, Warszawa 1997.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2020.6.9