Zróżnicowane podejście koncepcyjne do modelu systemu finansów oświatowych w Polsce

• Authors: Kowalska Iwona

Title variants

EN

Diverse conceptual approaches to education funding model in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Od roku 2016 są zaplanowane istotne zmiany w systemie zadań oświatowych w Polsce. Nie mogą one zostać skutecznie zaimplementowane bez stosownych zmian w systemie finansów publicznych. Organizacja i finansowanie zadań oświatowych w Polsce to bowiem w zdecydowanej większości odpowiedzialność jednostek samorządu terytorialnego za jakość i zakres świadczonych usług dla obywateli. Dlatego też problem finansowania oświaty jest przedmiotem zainteresowania wielu środowisk. Wzrostowi zainteresowania tą problematyką sprzyjają plany reformowania systemu oświaty. Celem artykułu jest ocena proponowanych zmian w systemie finansowania zadań oświatowych na przykładzie koncepcji reprezentowanych przez przedstawicieli trzech gremiów: rządu, samorządu terytorialnego oraz obywateli. Analiza została przeprowadzona z uwzględnieniem oceny zakresu przedmiotowego zmian w systemie finansowania zadań oświatowych, źródeł pokrycia finansowego tych przekształceń oraz ich skutków ekonomicznych. W wyniku dokonanej analizy stwierdzono, że zgłoszone przez rząd i obywateli propozycje zmian w systemie finansowania zadań oświatowych JST nie wskazują ani na procedurę wdrażania oczekiwanych korekt finansowych, ani na źródło ich finansowego pokrycia, natomiast skutki ekonomiczne proponowanych zmian są jedynie eksponowane w samorządowych koncepcjach. Sytuacja ta nie sprzyja wypracowaniu spójnego modelu finansowania zadań oświatowych w Polsce w warunkach reformowania tego systemu.

EN

Since 2016 changes in the system of education in Poland have been planned. These changes cannot be effectively implemented without appropriate changes in the public finance system. The organisation and funding of education in Poland is in vast majority executed by local government units which are responsible for the quality and scope of education services provided in a given area. Therefore, the problem of education funding is of interest to many environments. The plans of the education system reform have generated even bigger interest in these issues. The aim of this article is to assess the proposed changes in the system of education funding with regard to the concepts put forward by the representatives of three bodies: the government, local governments and citizens. The analysis included the assessment of the scope of the changes in the education funding system, sources of funding for these changes and their economic outcomes. The analysis has shown that the proposals regarding changes in funding educational tasks by local government units put forward by the government and citizens do not indicate either the procedure for implementing the expected changes or the source of funding for them, while the prospective economic outcome of the proposed changes is only included in the concepts proposed by local governments. Consequently, this situation is not conducive to developing a coherent model of funding educational tasks in Poland with the reform of the system of education in progress.

Keywords

PL

finanse; oświata; reforma systemu oświaty; samorząd terytorialny; obywatel

EN

funding; system of education; education reform; government; local government; citizen

• Publisher: Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna
• Journal: Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
• Year: 2017
• Issue: 3(35)
• Pages: 53-64

Dates

published

2017-09-30

Contributors

author

Kowalska Iwona

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydział Nauk Ekonomicznych

References

• Davies, H.T.O., Nutley, S.M., Smith, P.C. (eds.). (2009). What Works? Evidence-Based Policy and Practice in Public Services. Bristol: The Policy Press. ISBN 9781861341914.
• Dye, T.R. (2013). Understanding Public Policy. Upper Saddle River: Pearson Education Inc. ISBN 9780205238828.
• Górniak, J., Mazur, S. (2012). Analiza polityk publicznych i programowanie w obszarze strategii rozwoju. W: J. Górniak, S. Mazur (red.). Zarządzanie strategiczne rozwojem (s. 185–220). Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. ISBN 9788389437624.
• Hausner, J. i in. (2013). Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce. Kraków: Uniwersytet Ekonomiczny. Małopolska Szkoła Administracji Publicznej; Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej. ISBN 9788389410375.
• Herbst, M., Herczyński, J., Levitas, A. (2009). Finansowanie oświaty w Polsce. Diagnoza, dylematy, możliwości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. ISBN 9788373833555.
• Kirkpatrick, C., Parker, D. (2007). Regulatory Impact Assessment: Towards Better Regulation? Cheltenham: Edward Elgar Publishing. ISBN 9781845424121.
• Klawenek, A. (red.). (2014). Wynagrodzenia w oświacie 2014. Warszawa: C.H. Beck. ISBN 9788325562519.
• Kleer, J. (2009). Gospodarka oparta na wiedzy a globalizacja: związki czasowe i przyczynowe. W: J. Kotowicz-Jawor (red.). GOW – wyzwanie dla Polski (s. 69–79). Warszawa: PWE. ISBN 9788388700293.
• Krueger, A.B. (2003). Economic considerations and class size. The Economic Journal, 113, 34–63.
• Latarola, P., Stiefel, L. (2003). Intra-district equity of public education resources and performance. Economics of Education Review, 22(1), 69–78.
• Ofiarski, Z. (2012). Finanse publiczne i prawo finansowe. Realia i perspektywy zmian. Białystok: Temida 2. ISBN 9788362813230.
• Osiecka-Chojnacka, J. (2010). Rola centralnych władz oświatowych w reformowanym systemie oświatowym. Studia BAS, 2, 9–40.
• Owsiak, S. (2016). System podatkowy Polski w okresie transformacji – próba oceny. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H: Oeconomia, 50(1), 15–27.
• Pawson, R. (2006). Evidence-Based Policy: A Realist Perspective. London: Sage. ISBN 1412910609.
• Rachwał, M. (2010). Demokracja bezpośrednia w procesie kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. ISBN 9788376660264.
• Ruśkowski, E. (2004). Finanse lokalne w dobie akcesji. Warszawa: Dom Wydawniczy ABC. ISBN 9788375262421.
• Schwartz, A.E., Rubenstein, R., Stiefel, L. (2016). Why Do Some Schools Get More and Others Less? An Examination of School-Level Funding in New York City. New York: Institute for Education and Social Policy; New York University.
• Stiglitz, J.E. (1992). The design of financial systems for the newly emerging democracies of Eastern Europe. W: Ch. Clague, G.C. Rausser (eds.). The Emergence of Market Economies in Eastern Europe. Cambridge: Blackwell Publishers. ISBN 1557863334.
• Suchecka, J., Marciniak, A. (2016). Szkoła. Chaos za miliony. Gazeta Wyborcza, 23–24 lipca, 5.
• Trykozko, R. (2010). Ustawa o finansach publicznych. Komentarz dla jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: Taxpress. ISBN 9788392855323.