Dostępność Roztocza dla turystyki pieszej osób z niepełnosprawnością ruchową

• Authors: Rutkowska Elżbieta , Wójciak Hanna , Urban Danuta

Title variants

EN

Availability of Roztocze Region for tourism to physical disability persons

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Położenie geograficzne, bogactwo przyrody Roztocza, wielokulturowość, a także intensywnie rozwijająca się w ostatnich latach infrastruktura, sprawiają, że jest to kraina atrakcyjna turystycznie. Bazując na tych walorach, marka „Roztocze” oferuje turystom krajowym i zagranicznym produkty: przyrodniczo-krajoznawcze, edukacyjno-poznawcze, rekreacyjno-wypoczynkowe, a także aktywne formy turystyki kwalifikowanej. Wzrastające zainteresowanie wypoczynkiem w tym regionie sprawia, że wyznaczone zostały szlaki turystyczne o różnym stopniu trudności (piesze, rowerowe, kajakowe i konne) prowadzące przez najbardziej atrakcyjne miejsca. Wyznaczono też ścieżki dydaktyczne w obszarach cennych przyrodniczo. Wyznaczanie, organizacja i użytkowanie szlaków turystycznych muszą uwzględniać zasady rozwoju zrównoważonego, a wśród nich: ochronę środowiska przyrodniczego, zabytków oraz pamiątek historycznych z jednoczesną troską o interesy i rozwój społeczności lokalnej i ogólnodostępność. Także dla osób niepełnosprawnych i innych, których sprawność fizyczna jest ograniczona z powodu dysfunkcji narządu ruchu, a pobyt w otoczeniu roztoczańskiej przyrody ma dodatkowo działanie terapeutyczne. W polityce antydyskryminacyjnej wobec osób niepełnosprawnych priorytetem jest budowanie środowiska bez barier. Zagospodarowanie turystyczne powinno ten priorytet uwzględniać. Problemem jest jednak zakres dopuszczalnej ingerencji w środowisko przyrodnicze. W pracy poddano ocenie dostępność szlaków turystycznych Roztocza oraz ich infrastruktury dla osób z ograniczoną mobilnością. Wyniki naszych obserwacji mają na celu zwrócenie uwagi organizatorów szlaków turystycznych na szczególne potrzeby niepełnosprawnych turystów, ale też konieczność ochrony przyrody wynikającą z dostępności szlaków dla wszystkich zainteresowanych. Badania – metodą obserwacji bezpośredniej – przeprowadzono w letnim sezonie turystycznym 2014 i 2015 r. Przeprowadzono je w miejscowościach kluczowych dla szlaków turystycznych Roztocza: Suścu, Józefowie, Krasnobrodzie, Zwierzyńcu, Nowinach, Długim Kącie i Górecku Kościelnym. Są to miejscowości intensywnie rozwijające się turystycznie. Stanowią najważniejsze bazy wypadowe na główne szlaki turystyczne Roztocza.

EN

The geographical location, the richness of nature, multiculturalism and infrastructure intensively developing in recent years – make Roztocze attractive for touristic. Based on these qualities „Roztocze” – offers products for domestic and foreign tourists, such as: nature trail, educational and cognitive path, recreational and active forms of adventure tourism. The interest of recreation in that area increases and recently have been designated tourist path (hiking, biking, kayaking and horse riding) with varying levels of difficulty leading through the most attractive places. An educational trail have been designed also in areas of high natural value. The principles of sustainable development, among them: the protection of the natural environment, historical sites and monuments as well as concern about the interests and development of local community must be taken into account at the stage of determination, organization and use of trails. Very important is the trails availability, especially for people with physical disabilities for which to stay in Roztocze nature have also therapeutic effect. The priority of the anti-discrimination politic is to build a barrier-free environment for people with disabilities. Development of tourism should take into account this priority. However, the range of acceptable interference with the natural environment is a main problem. This paper evaluates the availability of Roztocze Region tourist routes for people with limited mobility, due to damage of the movement system. The results of our observations are aimed to draw attention of the organizers on the particular needs of disabled tourists. As well as the necessity to nature protect resulting from the availability of trails for all concerned. The researches – method of direct observation – were carried out in 2014 and 2015 year during the summer tourist season. The observations were conducted in the most important touristic spots of Roztocze: Susiec, Józefów, Krasnobród, Zwierzyniec, Nowiny, Długi Kąt and Górecko Kościelne. They are a touristic fast-growing spots and they represent the most important starting point for majority of tourist path in Roztocze.

Keywords

PL

Roztocze; szlak turystyczny; dostępność; osoby z niepełnosprawnością ruchową

EN

Roztocze; tourist path; availability; people with physical disabilities

• Publisher: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Journal: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Year: 2017
• Issue: 3(24)
• Pages: 53-71

Dates

published

2017-12-05

Contributors

author

Rutkowska Elżbieta

• Państwowa Szkoła Wyższa w Białej Podlaskiej, Katedra Turystyki i Fizjoterapii

author

Wójciak Hanna

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Zakład Botaniki i Mykologii

author

Urban Danuta

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Instytut Gleboznawstwa, Inżynierii i Kształtowania Środowiska

References

• Alejziak W., Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku, Kraków, Wyd. F.H-U, 2000
• Aleksandrowicz J., Duda H., U progu medycyny jutra, Warszawa, PZWL, 1988
• Chojnacki K., Turystyka osób niepełnosprawnych intelektualnie jako forma rehabilitacji fizycznej, psychicznej i społecznej, Kraków, Wyd. Akademii Wychowania Fizycznego, 2007
• Feduszka J., Kondraciuk P., Urbański A., Krótka historia długich tradycji ochrony przyrody Roztocza, [w:] Roztoczański Park Narodowy – przyroda i człowiek, red. Reszel R., Grądziel T., Zwierzyniec, Wyd. RPN, 2013
• Frąckowiak M., Co nowego widać (i dlaczego warto się temu przyglądać?). Uwagi o socjologii wizualnej, „Studia Socjologiczne” 2011, Nr 3
• Golian S., Stan i perspektywy rozwoju agroturystyki na Roztoczu, rozprawa doktorska, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, 2015
• Grabowski T., Katuła Z., Kałamucki K., Obszary chronione stymulatorem rozwoju turystyki na przykładzie Roztoczańskiego Parku Narodowego, [w:] Badania geograficzne w poznawaniu środowiska, red. Michalczyk Z., Lublin, Wyd. UMCS, 2004
• Harasimiuk M., Budowa geologiczna i rzeźba Roztoczańskiego Parku Narodowego, [w:] Roztoczański Park Narodowy, red. Wilgat T., Kraków, Wyd. Ostoja, 1994
• Jędrzejczyk I., Ekologiczne funkcje i uwarunkowania turystyki, Katowice, Wyd. Śląsk, 1995
• Karczewski K., Turystyka osób niepełnosprawnych w Wielkopolskim Parku Narodowym, „Rozprawy Naukowe”, AWF Wrocław, 2012, Vol. 39
• Konecki K., Wizualne wyobrażenia. Główne strategie badawcze w socjologii wizualnej a metodologia teorii ugruntowanej, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2005, t. I, Nr 1
• Kozłowska-Szczęsna T., Bioklimat uzdrowisk polskich i możliwości jego wykorzystania w lecznictwie, Warszawa, Wyd. PAN, IFiPZ, 2002
• Łobożewicz T., Wypoczynek w plenerze potrzebą współczesnego człowieka, [w:] Turystyka, rekreacja i sport jako problem społeczno-wychowawczy współczesnego człowieka, red. Siwiński W., Poznań, Wyd. AWF, 1993
• Magiczne Roztocze – magazyn turystyczny, kalendarium, informacje praktyczne, Lokalna Organizacja Turystyczna, 2013
• Nowakowski A., Łonkiewicz B., Podstawy ochrony walorów ekologicznych lasów w Polsce, [w:] Ochrona i zrównoważone użytkowanie lasów w Polsce, red. Łonkiewicz B., Warszawa, Fundacja IUCN Poland, 1996
• Olechnicki K., Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych, Warszawa, Oficyna Wydawnicza, 2003
• Pawlikowska-Piechotka A., Planowanie przestrzeni turystycznej, Gdynia, Wyd. Novaeres, 2013
• Pawłowski A., Roztocze: Puszcza Solska, Lasy Janowskie i Wyżyna Wołyńska (część polska). Przewodnik turystyczny, Warszawa, Wyd. S. Kryciński, 2000
• Przecławski K., Człowiek a turystyka. Zarys socjologii turystyki, Kraków, Wyd. Albis, 1996
• Rutkowska E., Wójciak H., Dostępność ekoturystyki dla osób niepełnosprawnych na przykładzie wybranych ścieżek przyrodniczych, [w:] Aktywizacja osób z niepełnosprawnością, red. Rutkowska E., Płaszewski M., Warszawa-Biała Podlaska, Wyd. AWF, 2014
• Rutkowska E., Turysta niepełnosprawny ruchowo na szlakach przyrodniczych, [w:] Rola obszarów chronionych w rozwoju edukacji, turystyki i gospodarki, red. Sawicki B., Harasimiuk M., Lublin, Wyd. Uniwersytet Przyrodniczy, 2014
• Skolimowski H., Filozofia żyjąca. Eko-filozofia jako drzewo życia, Warszawa, Wyd. Pusty Obłok, 1995
• Straburzyński G., Księga przyrodolecznictwa, Warszawa, PZWL, 1997
• Śledzińska J., Turystyka osób niepełnosprawnych w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym, „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania” 2012, Nr II(3)
• Turystyka Aktywna. Jozefów i Roztocze Środkowe – biuletyn informacyjny, Lokalna Organizacja Turystyczna, 2014
• Turystyka i rekreacja na obszarach niezurbanizowanych – wybrane zagadnienia, red. Ozimek I., Warszawa, Wyd. SGGW, 2001
• Zajadacz A., Śniadek J., Modele niepełnosprawności jako determinanty przeobrażeń struktury podażowej rynku turystycznego dostępnego dla osób niepełnosprawnych, [w:] Ewolucja podaży i popytu w turystyce, red. Walas B., Sobczuk J., Sucha Beskidzka,Wyd. Wyższej Szkoły Turystyki i Ekologii, 2014
• Zaręba D., Ekoturystyka, Warszawa, PWN, 2010
• http://arr.tomaszowskie.pl/public/uploaded/Marka%20Roztocze.pdf, [data pobrania: 1.09.2015]
• http://www.roztocze.pol.lublin.pl, [data pobrania: 15.07.2015]
• http:// www.roztocze.pol.lublin.pl, [data pobrania: 15.07.2014]
• http://www.tygodnikzamojski.pl/artykul/5408/, [data pobrania: 12.06.2016]