„Spuścizna Rzeczpospolitej Obojga Narodów” Polskie, litewskie i białoruskie dziedzictwo pozostałe po rodzinie Pusłowskich

• Authors: Zlot Izabela

Title variants

EN

“The Legacy of Polish–Lithuanian Commonwealth” Polish, Lithuanian and Belorussian Legacy Remain after Family Puslovski

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem pracy jest przedstawienie i porównanie wybranych dokumentów oraz archiwów rękopiśmiennych tworzących spuściznę pozostawioną przez szlachecką rodzinę Pusłowskich, zamieszkałą na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego, w czasach unii połączonego z Królestwem Polskim w Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Rodzina ta posiadała majątki na terenie dzisiejszej Litwy i Białorusi od XVI w., a od XVIII w. na terenach polskich będących pod zaborem austriackim i rosyjskim. Uwzględniając założenia bibliotekarstwa międzynarodowego w badaniach porównawczych, wskazano spuściznę rękopiśmienną po rodzinie Pusłowskich w Polsce i za granicą. Polską spuściznę zaprezentowano na podstawie badań inwentarza i wybranych rękopisów z archiwum rodziny znajdującego się w Bibliotece Jagiellońskiej, a także poprzez analizę informacji o zdigitalizowanych rozproszonych obiektach w polskich bibliotekach cyfrowych. W przypadku spuścizny pozostającej za granicą ograniczono się do analizy katalogów elektronicznych bibliotek białoruskich i litewskich oraz obiektów cyfrowych z zagranicznych bibliotek cyfrowych. Dodatkowo zwrócono uwagę na spuściznę w szerszym ujęciu, biorąc pod uwagę majątek stały i ruchomy. We wnioskach zestawiono instytucje będące w posiadaniu spuścizny Pusłowskich. Wyszczególniono zagraniczne źródła informacji, które mogą zawierać dokumenty stanowiące dziedzictwo narodowe Polski, w tym bazę E-paveldas. Dzięki temu możliwe było nakreślenie stanu spuścizny w Polsce i za granicą, przedstawienie zjawiska rozproszenia spuścizny oraz wyznaczenie kolejnego etapu badań międzynarodowych nad wspólnym dziedzictwem.

EN

The aim of this work is to show and compare manuscripts and manuscript’s archives, which create a legacy left after a noble family Puslovski. The family settled and resided on territory of The Grand Duchy of Lithuania in time of union in The Polish–Lithuanian Commonwealth, called also Republic of Both Nations. Puslovski family had their manors on a territory of present Lithuania and Belarus since 16th century. Since 18th century they had manors on polish territory, which was partitioned by Austria, Kingdom of Prussia and Russian Empire. Using international librarianship assumptions family papers in Poland and abroad are showed. Family papers in Poland are showed and based on an analyse of manuscript’s archive and its register, which is located in Jagiellonian Library, and also based on a retrieval of Polish digital libraries. An analyse of Belarusian and Lithuanian electronic catalogues and digital objects found in digital libraries may show part of family papers abroad. Additionally a broadest sense of legacy was mentioned, so examples of manors and chattel. In conclusion institution owning Puslovski legacy was correlated. Information sources from abroad, where documents may be located, were specified. The example is Lithuanian base E-paveldas. It is allowed to delineated Puslovski legacy condition in Poland and abroad. In conclusion next part of international study was appointed.

Keywords

PL

Archiwum Pusłowskich; Biblioteka Jagiellońska; Rękopisy; Spuścizna szlachecka; Szlachta litewska; Wielkie Księstwo Litewskie

EN

The Grand Duchy of Lithuania; Jagiellonian Library; Lithuanian nobles; Manuscripts; Noble private papers; Puslovski archive

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Nowa Biblioteka. Usługi, Technologie Informacyjne i Media
• Year: 2017
• Issue: 1(24)
• Pages: 79-104

Contributors

author

Zlot Izabela

• Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Archiwum podworskie. (1974). W: W. Maciejewska (red.), Polski Słownik Archiwalny (s. 20). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Archiwum Pusłowskich w Bibliotece Jagiellońskiej. Przyb. 231/99–1271/99. Dambek, Z., Lijewska, E. (1999/2000). Nieznane listy Norwida do Julii Pusłowskiej, Studia Norwidiana, (17/18), 111–139. E-paveldas. Pobrane z: http://www.epaveldas.lt/ (18.01.2016). Electronic resources catalog. National Library Of Belarus. Pobrane z: http://www. nlb.by/portal/page/portal/index/resources/expandedsearch?classId=B33E739 B22884D82AACAC24EBFB1DA89&submitR=reset&lang=en (18.01.2016). Federacja Bibliotek Cyfrowych. Pobrane z: http://fbc.pionier.net.pl (27.11.2016). Frontczak, B. (2009). Fajanse od XV wieku do 1914 roku w zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, katalog. T. 4. Kraków: Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Frontczak, B., Piechnik, I. (2014). Arystokrata u wód, karlsbadzkie zakupy hrabiego Zygmunta Pusłowskiego, katalog wystawy Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków: Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Instytut Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pobrane z: http://www. muzykologia.uj.edu.pl/ (18.01.2016). Inwentarz Archiwum Pusłowskich (1999). Biblioteka Jagiellońska. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa. Pobrane z: http://jbc.bj.uj.edu.pl/ (27.11.2016). Jasińska, A. (2003). Malarstwo obce w zbiorach Collegium Maius, katalog. T. 2. Kraków: Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• 102 Izabela Zlot
• Kolankowski, Z. (1972). Granice spuścizny archiwalnej. Archeion, 57, 53–73. Konarski, S. (1986). Pusłowski Franciszek Ksawery. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 29/1 (s. 417–418). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Królikarnia. Pobrane z: http://www.krolikarnia.mnw.art.pl/ (18.01.2016). LietPol, słownik litewsko-polski i polsko-litewski. Pobrane z: http://www. lietpol.eu/pl/ (18.01.2016). Lietuvos mokslų akademijos. Vrublevskių biblioteka. Pobrane z: http://www. mab.lt/ (18.01.2016). Lietuvos Nationaline Martyno Mazvydo Biblioteka. Pobrane z: http://www. lnb.lt/ (18.01.2016). Matejko, J., Świątek, A. (oprac.). (2006/2007). „Robisz mi pan Hrabia przykrość wielką” : korespondencja Jana Matejki z hrabią Piotrem Moszyńskim i córką jego Marią Pusłowską. Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej, 56/57, 121–131. Młodzieżowy Dom Kultury Mokotów. Pobrane z: http://mdk-mokotow.pl/ (18.01.2016). Muzeum Narodowe w Krakowie. Pobrane z: http://mnk.pl/ (18.01.2016). Muzeum Narodowe w Warszawie, Cyfrowe Muzeum. Pobrane z: http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/ (18.01.2016). Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius. Pobrane z: http:// www.maius.uj.edu.pl/ (18.01.2016). Oettingen, U. (2005). Franciszek Ksawery Pusłowski w służbie wojskowo -dyplomatycznej w latach 1918–1924. Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, (23), 103–122. Oettingen, U. (2008). Pusłowscy w Czarkowach 1870–1914. W: Z. Głębiowska, A. Koprukowniak (red.), Studia nad ziemiaństwem w XIX i XX wieku. (s. 271–303). Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe. Polska niezwykla.pl. Pobrane z: http://www.polskaniezwykla.pl/ (18.01.2016). Pusłowski, J., Pietrzyk, Z. (oprac.). (2002). Diariusz Jakuba Pusłowskiego z lat 1611–1625. Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej, (1/2), 119–130. Radzima. Pobrane z: http://radzima.org/ (18.01.2016). Robótka, H. (2002). Wprowadzenie do archiwistyki. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Rostworowska, M. (1998). Czas nie stracony: życie i dzieło Xawerego Pusłowskiego. Warszawa: Terra Nova. Rostworowski, E. (1986a). Popioły i korzenie: szkice rodzinne i historyczne. Kraków: Wydawnictwo Znak. Rostworowski, E. (1986b). Pusłowski Wojciech. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 29/1 (s. 423–427). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• 103„Spuścizna Rzeczpospolitej Obojga Narodów”…
• Rostworowski, E. (1986c). Pusłowski Zygmunt. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 29/1 (s. 427–429). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Rostworowski, M. (1986). Pusłowski Franciszek Ksawery. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 29/1 (s. 418–421). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Samusik, K., Samusik, J. (2008). Albertyn hrabiów Pusłowskich. Spotkania z Zabytkami, 32(12), 18–20.
• Samusik, K., Samusik, J. (2011). Siedziba hrabiów Pusłowskich w Pieskach. Spotkania z Zabytkami, 35(1/2), 34–36.
• Spuścizna. W: Słownik Języka Polskiego PWN. Pobrane z: http://sjp.pwn.pl/ szukaj/spu%C5%9Bcizna.html (18.01.2016).
• Szklarska-Lohmannowa, A. (1986). Pusłowski Władysław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 29/1 (s. 422–423). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Trynkowski, L. (1834). Mowa na uczczenie Ś.P. Wojciecha Pusłowskiego. Wilno: drukiem Józefa Zawadzkiego.
• Wilno – oficjalna strona turystyki. Pobrane z: http://www.vilnius-tourism.lt/ pl/ (18.01.2016).