Is the public principle a new paradigm of archival science?

• Authors: Waldemar Chorążyczewski , Agnieszka Rosa
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Contemporary archival theory is a coherent system of principles subordinated to the superior principle, or the paradigm, which is the public principle of archives. Nowadays the public principle of archives means that every person can access every archive and record in the world. The understanding of records is guaranteed by the principle of provenance, while their keeping a fond intact guarantees transparency and stability of the distribution. The other principles govern the location of archival holdings: the principle of territoriality (also as: the principle of territorial provenance or pertinence); the principle of respecting historical holdings; and the principle of common heritage; as well as the concept of functional pertinence. Not without significance for the speed of access is the existence of several methods of accessing collections; and so we have, besides provenance, subject pertinence, which is not a system of arranging archival records but of ordering the description of the information.

PL

Współczesna teoria archiwalna jest systemem zasad podporządkowanych zasadzie naczelnej, paradygmatowi, którym jest zasada publiczności archiwów. Obecnie zasada publiczności archiwów oznacza, że każdy człowiek ma dostęp do wszystkich archiwów na świecie. Zrozumiałość archiwaliów jest zapewniona przez zasadę proweniencji; zachowanie nienaruszonego zespołu gwarantuje przejrzystość i stabilność uporządkowania zasobu. Inne zasady rządzą rozmieszczeniem zasobu archiwalnego: zasada terytorialności (też jako: zasada proweniencji lub pertynencji terytorialnej); zasada poszanowania historycznie ukształtowanego zasobu archiwalnego; zasada wspólnego dziedzictwa archiwalnego; jak również zasada pertynencji funkcjonalnej.

Keywords

EN

archival theory; public principle of archives; principle of provenance; principle of territorial provenance; principle of territorial pertinence; principle of respecting historical holdings; principle of common heritage; principle of functional pertinence

PL

teoria archiwalna; zasada publiczności archiwów; zasada proweniencji; zasada proweniencji terytorialnej; zasada pertynencji terytorialnej; zasada wspólnego dziedzictwa archiwalnego; zasada pertynencji funkcjonalnej; zasada pertynencji rzeczowej

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Archiwa – Kancelarie – Zbiory
• Year: 2014
• Issue: 5(7)
• Pages: 11-22

Contributors

author

Waldemar Chorążyczewski

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Agnieszka Rosa

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Biernat Czesław, Spór archiwalny polsko-gdańsko-niemiecki w okresie międzywojennym 1919–1939, Warszawa 1969.
• Chmielewski Zdzisław, Polska myśl archiwalna w XIX i XX wieku, Warszawa–Szczecin
• Chorążyczewski Waldemar, Archiwista przyszłości – edukator i autopromotor w społeczeństwie informacyjnym, [in:] Archiwa w nowoczesnym społeczeństwie. Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich, Olsztyn, 6–8 września 2007 r., ed. J. Porazinski, K. Stryjkowski, Warszawa 2008.
• Chorążyczewski Waldemar, Metodologia archiwistyki. Archiwistyka między nauką a refleksją, [in:] Toruńskie konfrontacje archiwalne, vol. 1: Archiwistyka na uniwersytetach, archiwistyka w archiwach, red. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Toruń 2009.
• Chorążyczewski Waldemar, Terytorialność archiwaliów i jej aspekt informacyjny, [w:] Dom otwarty/dom zamknięty? Lekcje pogranicza. Europa środkowo-wschodnia (XX/XXI w.), ed. B. Górczyńska-Przybyłowicz, S. Jankowiak, I. Skórzyńska, K. Stryjkowski, A. Wachowiak, Poznań 2014.
• Chorążyczewski Waldemar, Zasada proweniencji w polskiej myśli archiwalnej do 1939 roku, [in:] Toruńskie konfrontacje archiwalne, vol. 2: Teoria archiwalna wczoraj – dziś – jutro, ed. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Toruń 2011.
• Chorążyczewski Waldemar, Rosa Agnieszka, Digitisation policy or memory policy? Digitisation – new tool for constructing historical memory and popularisation of archival holdings and archives, [in:] Communication of memory in archives, libraries and museums: the interaction of science, policy and practice, Vilnius 2008.
• Chorążyczewski Waldemar, Rosa Agnieszka, Zasada publiczności nowym paradygmatem archiwistyki?, „Archiwista Polski” 2010, no. 3.
• Górak Artur, Salvare scrinium. Kilka pytań o przyszłość archiwów historycznych, „Archiwista Polski” 2005, no. 4.
• Greene Mark A., The Power of Meaning: The Archival Mission in the Postmodern Age, „The American Archivist” 2002, vol. 65, no. 1.
• Holmgren Martin, The Swedish Principle of Public Access to Official Documents – in Relation to Archival Theory and Electronic Data Processing, [in:] The Principle of Provenance. Report from the First Stockholm Conference on Archival Theory and the Principle of Provenance, 2–3 September 1993, Stockholm 1994.
• Jensen Bente, Jensen Charlotte S.H., The Archives’ Perception of the Users – the Users’ Perception of the Archives, „Comma” 2005, no 3.
• Magier Dariusz, Regionalna rola archiwum państwowego w epoce postindustrialnej, [in:] Toruńskie konfrontacje archiwalne, vol. 1: Archiwistyka na uniwersytetach, archiwistyka w archiwach, ed. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Toruń 2009.
• Menne-Haritz Angelica, Dostęp do archiwów, czyli przeformułowanie archiwalnego paradygmatu, „Archeion” 2002, vol. 104.
• Mamczak-Gadkowska Irena, Archiwa państwowe w II Rzeczypospolitej, Poznań 2006.
• Pražak Jiři, Tak zwana wolna zasada proweniencji (z powodu wydania podręcznika teorii archiwalnej Brennekego), „Archeion” 1957, vol. 27.
• Przelaskowski Ryszard, Program prac wewnętrznych w archiwach nowożytnych, Warszawa 1935.
• Rosa Agnieszka, Archiwa między historią i pamięcią. Antropologizowanie archiwistyki, [w:] Archiwa – Kancelarie – Zbiory, red. W. Chorążyczewski, R. Degen, K. Syta, vol. 2, Toruń 2008.
• Rosa Agnieszka, O pożytkach z refleksji antropologicznej w archiwistyce – funkcja edukacyjna archiwów, [in:] Toruńskie konfrontacje archiwalne, vol. 1: Archiwistyka na uniwersytetach, archiwistyka w archiwach, ed. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Toruń 2009.
• Ryszewski Bohdan, Archiwistyka. Przedmiot – zakres – podział (studia nad problemem), Warszawa–Poznań–Toruń 1972.
• Ryszewski Bohdan, Rozproszenie archiwaliów polskich i starania o ich rewindykację w okresie międzywojennym, [in:] Od obcego panowania do niepodległego państwa. Materiały sesji naukowej zorganizowanej na 70-lecie odbudowy Państwa Polskiego, ed. M. Wojciechowski, Toruń 1991.
• Старостин Е.В., Хорхордина Т. И., Архивы и революция, Москва 2007.
• Stępniak Władysław, Sukcesja państw dotycząca archiwaliów, Warszawa–Łódź 1989.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.12775/AKZ.2014.001