Esej i/lub autobiografia. Widzenie bliskie i dalekie Zofii Nałkowskiej

• Authors: Pekaniec Anna

Title variants

EN

Essay and/or autobiography. Zofia Nałkowska’s Widzenie bliskie i dalekie (The vision nearby and distant)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Tekst jest próbą wskazania wzajemnych zależności pomiędzy dwoma gatunkami literatury dokumentu osobistego – esejem i autobiografią, oraz dwiema kategoriami wewnątrz i ponadgatunkowymi – eseistycznością i autobiograficznością, możliwymi do uchwycenia w Widzeniu bliskim i dalekim Zofii Nałkowskiej. W antologii, składającej się z kilkudziesięciu zróżnicowanych gatunkowo tekstów, można zauważyć nakładanie się na siebie wymienionych cech, powodowane przez nie przekształcenia oraz ich łączenie się z twórczością powieściową i diarystyczną autorki. Zbiór tekstów, obejmujących pół wieku, zawierający zarówno teksty wspomnieniowe, podróżne, recenzje, odczytany z uwzględnieniem perspektywy krytycznofeministycznej, staje się cennym ogniwem historii polskiej eseistyki kobiet.

EN

The text indicates the relations between two genres of literature of personal document – an essay and autobiography, and two categories within and beyond genres – “essayism” and autobiographical. They can be captured in Widzenie bliskie i dalekie (The vision nearby and distant) written by Zofia Nałkowska. In anthology, where several genre-rich texts were put together, one can notice the superimposing of the above-mentioned features, the transformations they made and their connection with the author’s novels and diaristic writing. The collection of texts covering half a century, encompassing memoirs, travel writings, reviews, read out with regard to the feminist perspective, becomes one of the most valuable item in the history of Polish essay written by women.

Keywords

PL

esej, autobiografia, kobieta, historia, Nałkowska

EN

essay, autobiography, woman, history, Nałkowska

• Publisher: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
• Year: 2018
• Issue: 1(10)
• Pages: 115–127

Contributors

author

Pekaniec Anna

• Katedra Krytyki Współczesnej, Wydział Polonistyki, UJ, Kraków

References

• Bieńczyk, Marek. Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty. Warszawa: Świat Książki, 2014. Bieńkowska, Ewa. „Sztuka eseju, czyli o darze rozmowy”. Aneks 31 (1983): 101–113. Bolecki, Włodzimierz. Modalności modernizmu. Studia, analizy, interpretacje. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2012. Braidotti, Rossi. Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienia i różnica seksualna w feminizmie współczesnym. Tłum. Aleksandra Derra. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2009. Czermińska, Małgorzata. Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2000. Czermińska, Małgorzata. „Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki”. Teksty Drugie 5 (2011): 183–200. Małgorzata, Czermińska. „Tożsamość kształtowana w pamięci miejsca”. W: Kulturowa historia literatury, red. Anna Łebkowska, Włodzimierz Bolecki, 146–160. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2015. Galant, Arleta. Prywatne, publiczne, autobiograficzne. O dziennikach i esejach Jana Lechonia, Zofii Nałkowskiej, Marii Kuncewiczowej i Jerzego Stempowskiego. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2010. Kaluta, Izabella. „Pisać Nałkowską”. Teksty Drugie 1/2 (1999): 189–210. Kasperski, Edward. „Autobiografia. Sytuacja i wyznaczniki formy”. W: Autobiografizm – przemiany, formy, znaczenia, red. Hanna Gosk, Andrzej Zieniewicz, 9–34. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2001. Mach, Wilhelm. Wstęp do Widzenie bliskie i dalekie, Zofia Nałkowska. Warszawa: Czytelnik, 1957. Marszałek, Magdalena. „Życie i papier”. Autobiograficzny projekt Zofii Nałkowskiej: Dzienniki 1899– 1954. Wstęp German Ritz. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2004. Nałkowska, Zofia. Widzenie bliskie i dalekie. Warszawa: Czytelnik, 1957. Nycz, Ryszard. Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2001. Nycz, Ryszard. Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2012. Sendyka, Roma. Nowoczesny esej. Studium świadomości historycznej gatunku. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2006. Sendyka, Roma. „Problemy kobiecej eseistyki («dlaczego nie ma kobiecego Hazzlita i Lamba…»?” W: (Nie)obecność. Pominięcia i przemilczenia w narracjach w narracjach XX i XXI wieku, red. Hanna Gosk, Bożena Karwowska, 232–249. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2008. Zawadzki, Andrzej. Nowoczesna eseistyka, filozoficzna w piśmiennictwie polskim pierwszej połowy XX wieku. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, 2001.

Notes

PL

PROSIMY O CYTOWANIE TEGO ARTYKUŁU JAKO: Anna Pekaniec, „Esej i/lub autobiografia. Widzenie bliskie i dalekie Zofii Nałkowskiej”, Autobiografia. Literatura. Kultura. Media 1 (2018), 10: 115–127. DOI 10.18276/au.2018.1.10-10

Identifiers

ISSN

2353-8694

DOI

10.18276/AU.2018.1.10-10