Kwestia językowa we współczesnym świecie

• Authors: Szul Roman

Title variants

EN

The Language Question in the Contemporary World

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Kwestia językowa to zjawiska wynikające z kontaktu dwu lub więcej języków na tym samym terytorium lub w tej samej społeczności. Przejawem kwestii językowej jest koegzystencja i/lub konflikty na tle językowym oraz polityka językowa państw, władz regionalnych i ruchów społecznych zmierzająca do utrwalenia lub zmiany sytuacji językowej. Najważniejsze zagadnienia związane z kwestią językową we współczesnym świecie to: 1) dominacja języka angielskiego jako języka międzynarodowego, wspomagana przez procesy globalizacji i ułatwiająca globalizację, która stawia w nierównej sytuacji ludność świata i wywołuje opór ze strony ludności nieangielskojęzycznej; 2) wymieranie języków w wyniku asymilacji małych grup etnojęzykowych. Zjawisko to wywołuje zaniepokojenie niektórych kręgów społecznych i naukowych; 3) bariera językowa utrudniająca rozwój oświaty, gospodarki i demokracji w wielu częściach świata, zwłaszcza w krajach postkolonialnych; 4) migracje międzynarodowe. Stawiają one wobec samych migrantów oraz władz i społeczeństw krajów przyjmujących problem stosunku do zachowania tożsamości kulturowo-językowej imigrantów, różnie rozwiązywany w różnych krajach i okresach historycznych.

EN

The language question are phenomena resulting from contacts of two or more languages on the same territory or in the same community. It consists in co-existence and/or conflicts of languages and in language policies carried out by national and regional governments, and by ethnic movements aiming at maintaining or changing the language situation on a given territory. The main issues linked to the language question in the contemporary world are the following: 1) domination of the English language as an international language, supported by the globalisation and facilitating the globalisation. The domination of English puts on unequal footing people of the world and causes dissatisfaction of some parts of non-English native speakers; 2) extinction of languages as a result of assimilation of small ethno-linguistic groups. This phenomenon generates alarm of some groups of scientists and public opinion; 3) language barrier hampering development of education, economy and democracy in many parts of the world, especially in the post-colonial countries; 4) international migrations. These put migrants themselves and societies and governments of recipient countries in front of the question of the attitude towards maintaining of the cultural and linguistic identity of the migrants, this question being solved in different ways in different countries and historical periods.

Keywords

PL

sytuacja językowa; polityka językowa; język a polityka; język a edukacja; język a gospodarka; język a migracje

EN

language situation; language policy; language and politics; language and education; language and economy; language and migrations

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2003
• Issue: 2(12)
• Pages: 29-54

Contributors

author

Szul Roman

• Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)

References

• Annamalai E., 2002, Language Policies in Multilingual Societies, World Congress on Language Policies, Barcelona, www.linguapax.org/congres/indexcast.html.
• Bartosz A., 1994, Nie bój się Cygana, Sejny: Wyd. Pogranicze.
• Bastardas A., 2002, Política lingüística mundial a l'era de la globalització: intercomunicació i diversitat des de la teoria de la "complexitat", World Congress on Language Policies, Barcelona, 16-20 kwietnia, www.linguapax.org/congres/indexcast.html.
• Beykont Z., 2002, English Only Laws in theUSA,World Congress on Language Policies, Barcelona, 16-20 kwietnia, www.linguapax.org/congres/indexcast.html.
• Borzyszkowski J., Mordawski J., Treder J., 1999, Historia, Geografia, Język i Piśmiennictwo Kaszubów (J. Bòrzëszkòwsczi, J. Mòrdawsczi, J. Tréder: Historia, Geògrafia, Jãzëk i Pismienizna Kaszëbów), Gdańsk/Gduńsk: Wydawnictwo M. Rożak.
• Breza J., 2001, "Język kaszubski w życiu i szkole" (w:) M. Gorzelak (red.), Nauczanie jeżyków mniejszości narodowych i etnicznych (Języki obce w szkole, nr 6).
• Duć-Fajfer H., 2001a, "Łemkowie - charakterystyka etniczno-kulturowa" (w:) M. Gorzelak (red.), Nauczanie jeżyków mniejszości narodowych i etnicznych (Języki obce w szkole, nr 6).
• Duć-Fajfer H., 2001b, "Łemkowska przestrzeń literacka - rys historyczny" (w:) M. Gorzelak (red.), Nauczanie jeżyków mniejszości narodowych i etnicznych (Języki obce w szkole, nr 6).
• Emenanjo E.N., 2002, Language Policies and Cultural Identities, World Congress on Language Policies, Barcelona, 16-20 kwietnia, www.linguapax.org/congres/indexcast.html.
• Fontański H., 2001, "O normach współczesnego łemkowskiego języka literackiego" (w:) M. Gorzelak (red.), Nauczanie jeżyków mniejszości narodowych i etnicznych (Języki obce w szkole, nr 6).
• Furdal A., 2000, Językoznawstwo otwarte, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum.
• Gubarets W., 2001, "Migracijni procesy i rol periodicznoji presy u zbereżenni etnijcznoji identicznosti ukrajinskih emigrantiw u Piwnicznij Americi", Problemy migracii, nr 3.
• Jałowiecki B., 2001, "Regiony etniczno-lingwistyczne i kulturowe w Polsce" (w:) M. Gorzelak (red.), Nauczanie jeżyków mniejszości narodowych i etnicznych (Języki obce w szkole, nr 6).
• Komac M. (red.), 1999, Varstvo Narodnih Skupnosti v Republiki Sloveniji, Ljubljana: Inštitut za narodnostna vprašanja.
• Kondrashkina E.A., 1986, Indoneziya - yazykovaya situacya i yazykovaya politika, Moskva: Izdatelstvo "Nauka".
• Kutnabb-Kangas T., 2002, Language Policies and the Education: the Role of Education in Destroying or Supporting the World's Linguistic Diversity, World Congress on Language Policies, Barcelona, 16-20 kwietnia, www.linguapax.org/congres/indexcast.html.
• Kuznietsov S.N., 1987, Teoreticheskie osnowy interlingvistiki, Moscow: Izdatelstvo Druzhby Narodov.
• Latoszek M., 1990, Kaszubi - monografia socjologiczna, Rzeszów: TNOiK.
• Leclerc J., 2002a, "Afrique du Sud" dans l'aménagement linguistique dans le monde, Québec, TLFQ, Université Laval, 28 oct. 2002, www.tlfq.ulaval.ca/axl/afrique/afriquesud.htm, 11 stycznia 2003.
• Leclerc J., 2002b, "États Unis" dans l'aménagement linguistique dans le monde, Québec, TLFQ, Université Laval, 26 juil. 2002, www.tlfq.ulaval.ca/axl/amnord/usaacc.htm, 24 stycznia 2003.
• Matiki A., 2002, Language Planning and Linguistic Exclusion in the Legislative Process in Malawi, World Congress on Language Policies, Barcelona, 16-20 kwietnia, www.linguapax.org/congres/indexcast.html.
• Mezhiyazykovie otnoshenia i yazykovaya politika, 1988, Kiev: Naukova dumka.
• Mistarz R., 2001, "Stan prawny w zakresie edukacji mniejszości narodowych i etnicznych" (w:) M. Gorzelak (red.), Nauczanie jeżyków mniejszości narodowych i etnicznych, "Języki obce w szkole", nr 6.
• Miyawaki H., 2002, Colonial Language Policies and their Effects, World Congress on Language Policy, Barcelona, 16-20 kwietnia, www.linguapax.org/congres/indexcast.html.
• Mlinar Z., 1994, Individuacija in Globalizacija v Prostoru, Ljubljana: Slovenska Akademija Znanosti in Umetnosti.
• Niżnik J., 2001, "Globalisation, Culture and Development (Some Remarks on the UN Report)" (w:) H. Bünz, A. Kukliński (red.), Globalization. Experiences and Prospects, Warszawa: Rewasz.
• Prager L., 2002, Yiddish Literary and Linguistic Periodicals and Miscellanies, http://yiddish.haifa.ac.il/reference.
• Richardson R., Belt V., Marshall N., 2000, "Taking Calls to Newcastle: The Regional Implications of the Growth in Call Centres, Regional Studies, t. 34, nr 4.
• Sofronov M., 1979, Kitaiskii yazyk i kitaiskoe obshchestvo, Moscov: Izdatelstvo "Nauka".
• Synak B., 1991, "Tożsamość kaszubska dziś - jej zagrożenia i perspektywy rozwoju" (w:) J. Borzyszkowski (red.), Antropologia Kaszub i Pomorza, Gdańsk: Instytut Historii UG.
• Vizi B., 2002, "Minority Groups and Autonomy from an International Political Perspective" (w:) K. Gál (red.), Minority Governance in Europe, Budapest: Open Society Institute.
• Wyderka B., 2002, "Język jako wyznacznik odrębności etnicznej", referat na konferencji Národnostní menšiny na přelomu tisícletí, Opava, listopad 2002 (w druku).
• Zhlukhtenko J.A., 1988, "SSZA: "pławilnyj koteł" amerikanizacii, mify o jazykowom pluralizmie i realnost" (w:) Mezhiyazykovie otnoshenia i yazykovaya politika, Kiev: Naukowa dumka.
• www.zk-p.pl/aktual/020804um-fryz.htm
• www.zk-p.pl
• www.ethnologue.com
• www.terralingua.org
• www.eblul.org
• www.eblul.org/wow
• http://occitanet.free.fr/oc/index.html
• www.oc-tv.net
• www.friesland.nl
• www.bwrdd-yr-iaith.or.uk
• www.carmarthenshire.gov.uk
• www.liarumantscha.ch
• www.rumantsch.ch
• www.gov.ru/main/regions/regioni-44.html
• www.gencat.es
• http://cultura.gencat.net/llengcat
• www.ciemen.org/conseu.htm
• www.gva.es/jsp/xper.jsp
• www.multimania.com/simorre/oc.htm
• www.cco.asso.fr/ieo/index.html
• www.logting.fo
• www.predsjednistvobih.ba
• www.mvp.ba
• www.mfa.gov.by
• www.government.by
• www.president.gov.by
• www.irlgov.ie
• www.irlgov.ie/aras
• www.gouvernment.lu
• www.hprg.de/
• www.uoc.edu/euromosaic
• www.tlfq.ulaval.ca/axl/index.shtml
• www.friul.it
• www.regione.vda.it
• www.regione.taa.it
• www.limburg.nl
• http://members1.chello.nlw.vanwoerkom/index.htm
• www.drenthe.nl
• www.scottish.parliament.uk
• www.domowina.de
• www.internecy.de
• www.scotland.gov.uk
• www.bayern.de
• www.regione.sicilia.it
• www.snp.org
• www.europa.eu.int/comm/translation/index-en.htm
• www.europa.eu.int
• www.europa.eu.int/comm/education/languages-en.html
• www.europa.eu.int/comm/education/languages/lang/eurobarometer54-en.html
• www.gov.mt
• www.xunta.es/Galicia2001/G200107G.pdf
• www.us-english.org
• www.eurolang.net
• www.troc.es/ciemen/mercator/index-gb.htm
• www.local.coe.int
• http://yiddish.haifa.ac.il
• http://yiddish.forward.com