Przełączanie kodów (code switching) w mowie przesiedleńców z województwa tarnopolskiego i stanisławowskiego mieszkających w regionie lubuskim

• Authors: Augustyniak-Żmuda Gabriela

Title variants

EN

Code Switching in the Speech of Persons Resettled from the Tarnopol i Stanisławów Provinces of the Second Polish Republic to the Lubusz Region

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy problematyki przełączania kodów na przykładzie dwóch idiolektów osób przesiedlonych z województwa tarnopolskiego i stanisławowskiego do regionu lubuskiego. W pozyskiwaniu i opraco waniu materiału wykorzystałam metodę kuli śnieżnej, wywiad biograficzny, biografię językową i metodę teorii ugruntowanej. Zaprezentowałam wyjaśnienie terminu przełączanie kodów , uwzględniając literaturę polską i światową. Przedstawiłam wyekscerpowane przykłady przełączania kodów oraz dokonałam ich socjolingwistycznej analizy.

EN

The article concerns the issue of code switching, which I noted in two idiolects of persons resettled from the former eastern provinces of the Second Polish Republic to the Lubusz region. In obtaining and develop ing the material, I used the methods: snowball sampling, biographical interview, language biography and grounded theory. I presented the explanation of the term for code switching , taking into account Polish and world literature. I presented some examples of code switching and I made their sociolinguistic analysis.

Keywords

PL

przełączanie kodów; idiolekt; dwujęzyczność; repertuar językowy; polszczyzna południowokresowa

EN

code switching; idiolect; bilingualism; linguistic repertoire; southern borderland Polish

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2020
• Issue: 34
• Pages: 261-273

Dates

published

2020-12-31

Contributors

author

Augustyniak-Żmuda Gabriela

• Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa

References

• Auer, P. 1984. „On the Meaning of Conversational Code-Switching”. W Interpretive Sociolinguistics: Migrants, Children, Migrant Children, red. P. Auer. Tübingen: Narr Verlag, 87–112.
• Auer, P. 1998. „Introduction. Bilingual Conversation Revisited”. W Code-Switching in Conversation. Language, Interaction and Identity, red. P. Auer. London, New York: Routledge, 1–24.
• Auer, P. 1999. „From Code-Switching via Language Mixing to Fused Lects: Toward a Dynamic Typology of Bilingual Speech”. The International Journal of Bilingualism 3 (4): 309–332.
• Auer, P. 2019. „«Translangaging» or «Doing Language»? Multilingual Practices and the Notion of «Codes»”. W Language(s): Multilingualism and Its Consequences, red. J. MacSwann. Seria: Language, Education and Diversity. Bristol: Mulitilingual Matters (author’s copy, pre-reviewing version).
• Babbie, E. 2009. Podstawy badań społecznych. tłum. W. Betkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bartnicka-Dąbkowska, B. 1965. Podstawowe wiadomości z dialektologii polskiej z ćwiczeniami, red. B. Wieczorkiewicz. wyd. 2. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Baetens Beardsmore, H. 1986. Bilingualism: Basic Principles. wyd. 2. Clevedon: Multilingual Matters.
• Busch, B. 2017. „Expanding the Notion of the Linguistic Repertoire: On the Concept of «Spracherleben» – The Lived Experience of Language”. Applied Linguistics 38 (3): 340–358.
• Cechosz, I. 2001. Polska gwara Oleszkowiec na Podolu. Fleksja imienna i werbalna. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
• Drzazgowski, M. 1992. „O nazwie chachłacka mowa”. W Słowiańskie pogranicza językowe. Zbiór studiów, red. K. Handke. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 29–35.
• Dzięgiel, E. 2001. Polska gwara wsi Zielonej na Podolu na tle innych gwar południowokresowych. Fleksja imienna i werbalna. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
• Dzięgiel, E. 2003. Polszczyzna na Ukrainie. Sytuacja językowa w wybranych wsiach chłopskich i szlacheckich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
• Dzięgiel, E. 2017. „Odmiany terytorialne i społeczne współczesnego języka polskiego na Ukrainie”. LingVaria 12 (24): 199–210.
• Dzięgiel, E. 2020. „Dwujęzyczność polsko-ukraińska w Strzelczyskach na Ukrainie”. Socjolingwistyka 34: 245–260.
• Glaser, B.G., i A.L. Strauss 2009. Odkrywanie teorii ugruntowanej. Strategie badania jakościowego. tłum. M. Gorzko. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
• Głuszkowski, M. 2010. „Typy przełączania kodu w rosyjsko-polskiej dwujęzyczności staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego”. Slavia Orientalis 59 (1): 81–98.
• Głuszkowski, M. 2012. „Przełączenie kodów czy kod mieszany? Aktualny stan bilingwizmu staroobrzędowców w regionie suwalsko-augustowskim”. Acta Baltico‑Slavica 36: 27–39.
• Głuszkowski, M. 2013. „Idiolektalne zróżnicowanie przełączania kodów w dwujęzyczności starowierców regionu suwalsko-augustowskiego”. Acta Baltico-Slavica 37: 265–275.
• Gumperz, J.J. 1977. „The Sociolinguistic Significance of Conversational Code-Switching”. RELC Journal 8: 1–34.
• Gumperz, J.J. 1982. Discourse Strategies. Cambridge: Cambridge University Press.
• Handke, K. 1993. „Przedmowa”. W Region i regionalizm – pojęcia i rzeczywistość, red. K. Handke. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 7–11.
• Haugen, E. 1972. „Âzykovoj kontakt”. tłum. A.K. Žolkovskij. W Novoe v lingvistike, red. Û.V. Rozencvejg. Moskva: Progress, 61–80.
• Hermanns, H. 1987. „Narrative Interview: A New Tool for Sociological Field Research”. Folia Sociologica 13: 43–56.
• Hoffmann-Riem, Ch. 1980. „Die Sozialforschung einer interpretativen Soziologie”. Kölner Zeitschrift für Soziologie und Sozialpsychologie 2: 339–372.
• Hymes, D. [1973] 1980. „Socjolingwistyka i etnografia mówienia”. tłum. K. Biskupski. W Język i społeczeństwo, red. M. Głowiński. Warszawa: „Czytelnik”, 41–82.
• Kaufmann, J.-C. 2010. Wywiad rozumiejący. tłum. A. Kapciak. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Klatta, P. 2012. „Zróżnicowanie osadnicze obszaru województwa lubuskiego”. W Mniejszości regionu pogranicza polsko-niemieckiego. Separacja, adaptacja, integracja, asymilacja, red. B.A. Orłowska, i K. Wasilewski. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, 127–135.
• Kłoskowska, A. 2012. Kultury narodowe u korzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Konecki, K. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kurzowa, Z. 2006. Polszczyzna Lwowa i Kresów południowo-wschodnich do 1939 roku. Kraków: Universitas.
• Lehr, T. 1914. „O mowie Polaków w Galicji wschodniej”. Język Polski 2: 40–51.
• Libura, A. 2014. „Atrycja języka odziedziczonego”. W 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej. Teoria i praktyka, red. A. Dąbrowska, i U. Dobesz. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 303–312.
• Lipińska, E., i A. Seretny. 2012. Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego na przykładzie szkolnictwa polonijnego w Chicago. Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Lesìv, M. 1997. Ukraïnsʹkì govìrki u Polʹŝì. Varšava: Vidavni-ctvo „Ukraïnsʹkij Arhìv”.
• Miśkiewicz, A. 2009. Tatarzy na Ziemiach Zachodnich Polski w latach 1945–2005. Gorzów Wielkopolski: Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta.
• Montrul, S. 2002. „Incomplete Acquisition and Attrition of Spanish Tense/Aspect Distinctions in Adult Bilinguals”. Bilingualism: Language and Cognition 5 (1): 40.
• Muysken, P. 2000. Bilingual Speech. A Typology of Code-Mixing. Cambridge: Cambridge University Press.
• Myers-Scotton, C. 2004. „Precision Tuning of the Matrix Language Frame (MLF) Model of Codeswitching”. Sociolinguistica 18 (1): 106–107.
• Polinsky, M. 1995. „Cross-Linguistic Parallels in Language Loss”. Southwest Journal of Linguistics 14 (1–2): 88–123.
• Polinsky, M., i O. Kagan. 2007. „Heritage Languages: In the «Wild» and in the Classroom”. Language and Linguistics Compass 1 (5), 368–395.
• Romaine, S. 1989. Bilingualism, Oxford: Basil Blackwell.
• Rudnicki, S. 2000. Gwara polska wsi Korczunek koło Żytomierza. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
• Schütze, F. 1977. Die Technik des narrativen Interviews in Interaktionsfeldstudien dargestellt an einem Projekt zur Erforschung kommunalen Machtstrukturen. Bielefeld: Universität Bielefeld, der Fakultät für Soziologie.
• Schütze, F. 1983. „Biographieforschung und narrativer Interview”. Neue Praxis 13: 283–293.
• Schütze, F. 1984. „Kognitive Figuren des autobigraphfischen Stegrelferzählens”. W Biographie und Soziale
• Wirklichkeit: neue Beiträge und Forschungsperspektiven, red. M. Kohli, i G. Robert. Stuttgart: Metzler, 78–117.
• Schütze, F. 1987. Das narrative Interview in Interaktionsfeldstudien 1. Hagen: FernUniversität.
• Thomason, S.G. 2001. Language contact. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Thompson, P. 1978. The Voice of the Past. Oral History. Oxford: Oxford University Press.
• Urbańczyk, S. 1976. Zarys dialektologii polskiej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Valdés, G. 1995. „The Teaching of Minority Languages as «Foreign» Languages: Pedagogical and Theoretical Challenges”. Modern Language Journal 79 (3): 299–328.
• Valdés, G. 2000. „Teaching Heritage Languages: An Introduction for Slavic-Language-Teaching Professionals”. W Learning and Teaching of Slavic Languages and Cultures: Toward the 21st Century, red. O. Kagan, i B. Rifkin, Bloomington: Slavica Publishers, 375–403.
• Zawadowski, L. 1961. „Fundamental Relations in Language Contact”. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 20: 3–26.
• Zielińska, A. 2012. „Wielojęzyczność w województwie lubuskim. Stan współczesny”. W Mniejszości regionu pogranicza. Separacja, adaptacja, integracja, asymilacja, red. B.A. Orłowska, i K. Wasilewski. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, 13–23.
• Zielińska, A. 2013. Mowa pogranicza. Studium o językach i tożsamościach w regionie lubuskim. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
• Zìlínsʹkij, I. 1932. Opis fonetyczny języka ukraińskiego. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 101.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.34.16