Radykalny demokratyzm i wizja rewolucji społecznej księdza Piotra Ściegiennego

• Authors: Marcin Konarski

Title variants

EN

Father Piotr Ściegienny’s Radical Democratism and His Vision of a Social Revolution

FR

Le démocratisme radical et la vision de la révolution sociale du Père Piotr Ściegienny

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi próbę syntetycznego ujęcia twórczości i działalności pierwszego polskiego księdza-rewolucjonisty Piotra Ściegiennego. Jego poglądy, mające charakter radykalnego demokratyzmu, wyrosły na gruncie doświadczeń ubóstwa, jakie przeżył w dzieciństwie na polskiej wsi oraz były pokłosiem zetknięcia się z ideami stanowiącymi fundamenty rewolucji społecznej we Francji pod koniec XVIII w., takimi jak „równość”, „wolność”, „braterstwo”. Ks. Ściegienny uchodzi w historiografii za jednego z krzewicieli zasad socjalistycznych w duchu poszanowania godności człowieka oraz przedstawiciela tego nurtu politycznego w XIX-wiecznej Polsce, który niepodległość narodową wiązał z jednoczesną rewolucją o charakterze społecznym.

EN

The article is an attempt to present a synthetic approach to the work and activities of the first Polish priest and revolutionary – Piotr Ściegienny. His views, which are of a radical democratic nature, had roots in the poverty he experienced as a child in the Polish countryside and were also the outcome of his encounter with the ideas that formed the basis of the social revolution in France at the end of the 18-th century, such as “equality”, ”liberty” and “brotherhood”. In historiography, priest Ściegienny is considered as one of the promoters of socialist principles in the spirit of respect for human dignity and a representative of the political trend in 19-th century Poland which linked national independence to a simultaneous revolution of a social character.

Keywords

PL

Polska w okresie zaborów; Piotr Ściegienny; rewolucja społeczna; demokracja

EN

Poland during the partitions; Piotr Ściegienny; social revolution; democracy

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2018
• Issue: 7 (20) nr 1
• Pages: 43-59

Contributors

author

Marcin Konarski

• adiunkt, Katedra Administracji, Wydział Nauk Społecznych i Administracji Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie; adres do korespondencji: ul. Radości 9/7, 20-530 Lublin, Polska

References

• Balicka, Zofia. 1929. „Ksiądz Piotr Ściegienny.” W Księga Pamiątkowa ku uczczeniu 25-letniej działalności naukowej prof. Marcelego Handelsmana, red. Henryk Bachulski, 77-91. Warszawa: Nakł. uczniów.
• Bender, Ryszard. 1996. „Ksiądz Piotr Ściegienny i jego rodzina w Ordynacji Zamoyskiej.” W Ksiądz Piotr Ściegienny – epoka, dzieło, pokłosie, red. Wiesław Caban, 127-36. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego w Kielcach.
• Borejsza, Jerzy Wojciech. 1977. „Rewolucjonista polski – szkic portretu.” W Polska XIX wieku: państwo, społeczeństwo, kultura, red. Stefan Kieniewicz, 253-311. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Djakow, Włodzimierz Anatoljewicz. 1974. Piotr Ściegienny: ksiądz-rewolucjonista. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Djakow, Włodzimierz Anatoljewicz, Stefan Kieniewicz, i Wiktoria Śliwowska, red. 1981. Rewolucyjna konspiracja w Królestwie Polskim w latach 1840-1845. Edward Dembowski. Wrocław: Zakład Narodowy Ossolińskich.
• Gach, Piotr Paweł. 1996. „Ksiądz Piotr Ściegienny o swoich nauczycielach i kolegach ze szkół kieleckich.” W Ksiądz Piotr Ściegienny – epoka, dzieło, pokłosie, red. Wiesław Caban, 143-50. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego w Kielcach.
• Kalembka, Sławomir. 1988. „Problemy państwa w polskiej myśli politycznej okresu międzypowstaniowego.” W Państwo w polskiej myśli politycznej, red. Wojciech Wrzesiński, 7-19. Wrocław: Polska Akademia Nauk.
• Koberdowa, Irena. 1987. „Kształtowanie się wizji socjalizmu w polskiej myśli politycznej w latach 1830-1886.” W Wizje socjalizmu w Polsce do 1948 roku, red. Jan Tomicki, 9-56. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Konarski, Marcin. 2016. „Myśl polityczno-prawna Louisa de Saint-Just (1767-1794).” Studia Prawnicze i Administracyjne 2:15-34.
• Mencel, Tadeusz. 1972. „Między dwoma powstaniami (1831-1864).” W Lubelszczyzna w dziejach narodu i państwa polskiego. Referaty na sesję naukową organizowaną przez Instytut Historii UMCS 29 października 1972 roku, red. Kazimierz Myśliński, 127-46. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• Meslier, Jan. 1955. Testament. Tłumaczenie Zbigniew Bieńkowski. Kraków: Polskie Wydawnictwo Naukowe.
• Niebelski, Eugeniusz. 1996. „Mieczysław Żywczyński o księdzu-spiskowcu.” W Ksiądz Piotr Ściegienny – epoka, dzieło, pokłosie, red. Wiesław Caban, 269-78. Kielce: Kie¬lec¬kie Towarzystwo Naukowe, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanow¬skiego w Kielcach.
• Pańków, Irena. 1990. Filozofia utopii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Penkalla, Adam, i Jerzy Szczepański. 1996. „Rodzina księdza Piotra Ściegiennego w świetle nieznanych źródeł.” W Ksiądz Piotr Ściegienny – epoka, dzieło, pokłosie, red. Wiesław Caban, 137-41. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego w Kielcach.
• Rok 1846 w Galicji. Materiały źródłowe. 1958. Opracowanie Józef Sieradzki, i Czesław Wycech. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Sikora, Adam. 1981. „Wstęp.” W Piotr Ściegienny. Ewangelia i rewolucja: wybór pism. Wybór i wstęp Adam Sikora, V-XLVII. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Skowronek, Jerzy. 1981. „Piotr Ściegienny a polski „populizm romantyczny”.” W Rewolucyjna konspiracja w Królestwie Polskim w latach 1840-1845. Edward Dembowski, red. Włodzimierz Anatoljewicz Djakow, Stefan Kieniewicz, i Wiktoria Śliwowska, 107-23. Wrocław: Zakład Narodowy Ossolińskich.
• Sobieszewska, Marta. 2010. „Karol Fourier i jego wizja organizacji społecznej.” Studia Iuridicia Lublinensia 14:125-33.
• Sowiński, Adolf. 1948. Ściegienny. Wikary z Wilkołazu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Ściegienny, Piotr. 1981a. „Aforyzmy o urządzeniu społeczeństwa ludzkiego.” W Piotr Ściegienny. Ewangelia i rewolucja: wybór pism. Wybór i wstęp Adam Sikora, 72-104. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Ściegienny, Piotr. 1981b. „Krótki a prawdziwy wykład nauki Jezusa Chrystusa.” W Piotr Ściegienny. Ewangelia i rewolucja: wybór pism. Wybór i wstęp Adam Sikora, 105-46. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Ściegienny, Piotr. 1981c. „Trzeba tylko chcieć. Volenti nihil difficile.” W Piotr Ściegienny. Ewangelia i rewolucja: wybór pism. Wybór i wstęp Adam Sikora, 162-77. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Ściegienny, Piotr. 1981d. „Zakon chrześcijan.” W Piotr Ściegienny. Ewangelia i rewolucja: wybór pism. Wybór i wstęp Adam Sikora, 183-209. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Ściegienny, Piotr. 1981e. „Złota książeczka, czyli historia rodu ludzkiego.” W Piotr Ściegienny. Ewangelia i rewolucja: wybór pism. Wybór i wstęp Adam Sikora, 3-41. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Świętochowski, Aleksander. 1910. Utopie w rozwoju historycznym. Warszawa: G. Gebethner i Spółka.
• Trynkowski, Jan. 1996. „Niektóre szczegóły i aspekty pobytu księdza Piotra Ściegiennego i jego towarzyszy na zesłaniu we Wschodniej Syberii.” W Ksiądz Piotr Ściegienny – epoka, dzieło, pokłosie, red. Wiesław Caban, 225-34. Kielce: Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego w Kielcach.
• Tyrowicz, Marian. 1948. Sprawa ks. Piotra Ściegiennego. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka”.
• Wycech, Czesław. 1955. Powstanie chłopskie w roku 1846. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Zahajkiewicz, Marek Tomasz. 2005. Dzieje Archidiecezji Lubelskiej (1805-2005). Lublin: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium.

Identifiers

DOI

10.18290/kip.2018.7.1-5