Education and the work situation: analysis based on surveys of entrepreneurs and employees

• Authors: Jezior Jagoda , Chmielewski Jarosław

Title variants

PL

Wykształcenie a sytuacja pracy: analiza na podstawie badań przedsiębiorców i pracowników

• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza roli wykształcenia w kształtowaniu sytuacji pracy. Przedmiotowa sytuacja pracy występuje tu w dwóch ujęciach: indywidualnej działalności gospodarczej i pracy najemnej. Jako materiał źródłowy posłużyły rezultaty badań surveyowych zrealizowanych w latach 2002–2012 na terenie województwa lubelskiego. Objęto nimi osoby prowadzące działalność gospodarczą w skali mikro- i małych firm, określane też mianem przedsiębiorców (pierwszy projekt – 739 respondentów; drugi – 652) oraz pracowników (359). W koncepcjach tych badań zastosowano zbliżone ujęcia teoretyczne i metodologiczne, dokonano także replikacji wskaźników. Stanowi to podstawę analizy porównawczej, w ramach której zestawiono wyniki badań wykonanych w różnych zbiorowościach. Uwzględnione zostały wybrane aspekty relacji zachodzących między wykształceniem i szeroko rozumianą sytuacją pracy jednostek. Szczególna uwaga została poświęcona takim zagadnieniom, jak: decyzje edukacyjne i zawodowe, oczekiwania wobec wykonywanej pracy, aktywność w zakresie kształcenia i podwyższania kwalifikacji, ocena przydatności wykształcenia we własnej pracy i na rynku pracy. Analiza wykazała, że zasadnicze znaczenie w projektowaniu sytuacji pracy, tak w wypadku przedsiębiorców, jak i pracowników najemnych, miały zasoby w postaci wykształcenia (poziom, typ, rodzaj) i przygotowania zawodowego. Pomimo wielu podobieństw, które wystąpiły w zakresie przekonań na temat pracy i wykształcenia, stwierdzono także istotne różnice. Posiadane wykształcenie łączyło się ze złożonym zestawem cech, ale w zależności od sytuacji pracy miał on swoistą strukturę. W wypadku przedsiębiorców w skład tego zbioru wchodziły głównie właściwości związane z wykonywaniem pracy i umiejętnościami wykorzystania wykształcenia w praktyce, natomiast w przypadku pracowników najemnych z kształceniem i podwyższaniem kwalifikacji (w ujęciu formalnym). Były to odmienne strategie realizacji potencjału wykształcenia w sferze pracy.

Keywords

EN

education; work situation; economic activity; entrepreneurs; employees

PL

wykształcenie; sytuacja pracy; działalność gospodarcza; przedsiębiorcy; pracownicy

• Publisher: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji, Radom
• Journal: Edukacja Ustawiczna Dorosłych
• Year: 2017
• Issue: 4
• Pages: 38-46

Contributors

author

Jezior Jagoda

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

author

Chmielewski Jarosław

• Institute of Environmental Protection – National Research Institute, Warsaw, Poland

References

• Dominiak P., Sektor MSP we współczesnej gospodarce, PWN, Warszawa 2005.
• Drozdowski R., Matczak P., Samozatrudnienie. Analiza wyników badań, PARP, Radom 2004.
• Drucker P.F., Innowacje i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady, PWE [Innovation and Entrepreneurship: Practice and Principles], Warszawa 1992.
• Drucker P.F., Menedżer skuteczny, „Nowoczesność” [Effective executive], Kraków 1994.
• Drucker P.F., Praktyka zarządzania, Wyd. AE [The Practice of Management], Kraków 1998.
• Duraj T., Prawna perspektywa pracy na własny rachunek, [w:] E. Kryńska (red.), Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje, IPiSS, Warszawa 2007.
• Janicka K., Sytuacja pracy a struktura społeczna. W poszukiwaniu nowego wymiaru pozycji społeczno-zawodowej, IFiS PAN, Warszawa 1997.
• Jaźwińska E., Przedsiębiorcy na tle innych grup społeczno-zawodowych w Polsce, [w:] E. Jaźwińska, A. Żuk-Iwanowska (red.), Przedsiębiorcy jako grupa społeczna, Polska Fundacja Promocji i Rozwoju MSP, Warszawa 1999.
• Jezior J., Społeczno-kulturowe i rynkowe czynniki kształtowania sytuacji pracy przedsiębiorców. Na podstawie badań małych firm w województwie lubelskim, Wyd. UMCS, Lublin 2009.
• Knight F., Risk, Uncertainty and Profit, Mineola, New York: Dover Publications, INC, 2012.
• Kozek W., Mielczarek P., Opinie przedsiębiorców sektora MSP o prowadzeniu działalności gospodarczej, Polska Fundacja Promocji i Rozwoju MSP, Warszawa 2000.
• Kraśnicka T., Koncepcja rozwoju przedsiębiorczości ekonomicznej i pozaekonomicznej, Wyd. AE, Katowice 2002.
• Kryńska E., Samozatrudnienie w krajach wysoko rozwiniętych, E. Kryńska (red.), Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje, IPiSS, Warszawa 2007.
• Matusiak K.B., Rozwój systemów wsparcia przedsiębiorczości – przesłanki, polityka, instytucje, Wyd. Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, Radom – Łódź 2006.
• Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 2001.
• Schumpeter J., Teoria rozwoju gospodarczego, PWN [The Theory of Economic Development], Warszawa 1960.
• Szczepański J., Uwagi o przedmiocie i zadaniach socjologii pracy, [w:] B. Biegeleisen- -Żelazowski, T. Tomaszewski, A. Sarapata, J. Rosner (red.), Jak pracuje człowiek. Z badań polskich psychologów, socjologów i ekonomistów, KiW, Warszawa 1961.
• Weber M., Etyka protestancka a duch kapitalizmu, Wyd. TEST [Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus], Lublin 1994.

Identifiers

ISSN

1507-6563