Konserwacja średniowiecznego modlitewnika Wikbolda Dobilsteina ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu

• Authors: Miller Ilona , Bannach-Szewczyk Lidia , Wojdyła Barbara

Title variants

EN

The Conservation and Restoration of the Medieval Prayer Book of Bishop Wikbold Dobilstein from the Collection of the University Library in Toruń

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W ramach realizowanego w latach 2011/2012 projektu „Konserwacja zachowawcza średniowiecznych kodeksów dla celów digitalizacyjnych i wystawowych”, finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przeprowadzono konserwację pergaminowego modlitewnika Wikbolda Dobilsteina z XIV w., pochodzącego ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Artykuł zawiera krótki rys historyczny zabytku, przybliża postać jego fundatora i właściciela, zapoznaje także z wynikami badań techniki wykonania rękopisu. Ukazano stan zachowania oraz przebieg realizacji prac konserwatorsko-restauratorskich, przybliżając jednocześnie metodę konserwacji pergaminowego kodeksu bez jego demontażu, co do niedawna stanowiło rzadkość w przypadku pergaminowych ksiąg, zwłaszcza o tak zniszczonej konstrukcji oraz unikatowej podwójnej oprawie skórzanej.

EN

In the framework of the project „Conservation of medieval codices for digitization and exhibition purposes” executed in 2011/2012 and funded by The Ministry of Science and Higher Education, the conservation and restoration of medieval parchment book prayer of bishop Wikbold Dobilstein from the collection of the University Library in Toruń was carried out in the Preservation and Restoration Department of the Library. The article contains short description of the results of the scientific researches on the manuscript history, its contents, the life of its founder and owner and the construction of the book. The major part of the article refers to the condition of the book and the process of conservation and restoration treatment, that was successfully carried out without dismounting the manuscript. Such treatment has so far been rather unusual in case of the parchment books, especially so severely deformed and with a unique double-leather binding.

Keywords

PL

„kolońska” oprawa skórzana; Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu; konserwacja na bloku; modlitewnik; oprawa skórzana

EN

„Cologne” bookbinding; conservation treatment without dismounting of the book; medieval manuscript; the University Library in Toruń

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Toruńskie Studia Bibliologiczne
• Year: 2016
• Volume: 9
• Issue: 1(16)
• Pages: 77-99

Dates

published

2016-06

Contributors

author

Miller Ilona

• Oddział Konserwacji i Zabezpieczania Zbiorów, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu

author

Bannach-Szewczyk Lidia

• Oddział Konserwacji i Zabezpieczania Zbiorów, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu

author

Wojdyła Barbara

• Oddział Konserwacji i Zabezpieczania Zbiorów, Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu

References

• Bannach-Szewczyk Lidia, Miller Ilona, Wojdyła Barbara, Dokumentacja prac konserwatorskich i restauratorskich: Modlitewnik Wikbolda Dobilsteina – pergaminowy kodeks z 4 ćw. XIV wieku, Toruń 2012, Załącznik I, s. 20–25: Mirosława Wojtczak, Badania techniki wykonania dla Rps 100/I „Modlitewnik Wikbolda Dobilsteine” ze zbiorów Biblioteki UMK w Toruniu; Załącznik II, s. 26–29: Marta Czyżak, Opis księgoznawczy i historyczny (maszynopis, przechowywany w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu, Oddział Konserwacji i Zabezpieczania Zbiorów).
• Czyżak Marta, Wagner Arkadiusz, Odnaleziony Modlitewnik biskupa chełmińskiego Wikbolda Dobilsteina, „Zapiski Historyczne” t. 78: 2013, z. 2, s. 99–116.
• Liszewska Weronika, Konserwacja zabytkowych pergaminów: nowe metody uzupełniania ubytków z użyciem włókien pergaminowych, Warszawa 2012.
• Modlitewnik Wikbolda Dobilsteina [online]. Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa [dostęp 31 maja 2016]. Dostępny w World Wide Web: http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=77788&from=&dirids=1&ver_id=&lp=1&QI=.
• Poksińska Maria, „Identyfikacja pigmentów i folii pozłotniczych”, Toruń 1994, maszynopis przechowywany w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa, Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
• Rudniewski Piotr, Pigmenty i ich identyfikacja, Warszawa 1993.
• Strutyńska Maria, Biblioteka Bernardynów w Lubawie, „Z Badań nad Polskimi Księgozbiorami Historycznymi” t. 9: 1986, s. 5–78.
• Strutyńska Maria, Stare druki bibliotek gimnazjalnych Chojnic i Chełmna w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, [w:] Bibliologia dyscypliną integrującą. Studia ofiarowane profesor Barbarze Bieńkowskiej, pod red. Marianny Mlekickiej, Warszawa 1993, s 127–137.
• Strutyńska Maria, Struktura proweniencyjna zbioru starych druków Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, Toruń 1999.
• Szirmai John A., The Archaeology of Medieval Bookbinding, Aldershot 1999.
• Wagner Arkadiusz, Nieznane cymelia introligatorstwa średniowiecznego w Bibliotece Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, „Rocznik Biblioteki Narodowej” R. XLIV: 2013, s. 177–210.

Identifiers

DOI

10.12775/TSB.2016.005