Zasady postępowania egzekucyjnego w administracji a zasada proporcjonalności

• Authors: Radosław Ulanowski , Jan Uniejewski

Title variants

EN

The principle of proportionality and the principles of enforcement procedure in administration

Abstracts

PL

Głównym zadaniem niniejszego opracowania jest wykazanie, czy zasady rządzące polską administracyjną procedurą egzekucyjną, spełniają wszystkie warunki - fundamentalnej dla europejskiej kultury prawnej zasady - zasady proporcjonalności. Autorzy nie poddają analizie ogółu podstawowych rozstrzygnięć prawodawcy, konstruujących administracyjną procedurę egzekucyjną; badają jedynie te, które wynikają wprost z ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Resztę z zasad, zarówno wywiedzionych z Konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku, jaki i Kodeksu postępowania administracyjnego, wspominają jedynie, gdy jest to niezbędne dla zachowania klarowności czynionego wywodu. Pierwsza część opracowania została poświęcona rozważaniom definiującym zasadę proporcjonalności. Zaprezentowana definicja bogata jest w elementy wywodzone z dorobku orzeczniczego polskiego Trybunału Konstytucyjnego, jak i doktryny. Bez ich wykorzystania proces definiowania omawianego pojęcia byłby niemożliwy. Druga cześć opracowania składa się z odtworzenia znaczenia i analizy poszczególnych zasad administracyjnej procedury egzekucyjnej. Rozważanie te wsparte są licznymi przykładami orzecznictwa, tym razem – Naczelnego Sądu Konstytucyjnego. Ostatnią część pracy stanowi podsumowanie, w którym Autorzy jednoznacznie wskazują, że polski ustawodawca ukształtował procedurę egzekucyjną w administracji stosownie do wymogów proporcjonalności. Z jednej bowiem strony, chroni ona interesy wierzycieli; z drugiej zaś, gwarantuje ochronę dłużników przed nadużyciami ze strony organów egzekucyjnych. W tym założeniu przejawia się istota proporcjonalności – równoważenie (balansowanie) różnych, niekiedy sprzecznych interesów, a jednocześnie ich optymalne (w danych warunkach) realizowanie.

EN

The aim of this paper is to estimate whether the rules, which govern Polish enforcement procedure in administration, fulfil the conditions of the fundamental rule of an European law culture – the principle of proportionality. The authors do not analyse all rules and principles which construct the administration enforcement procedure. They only search these which are derived from the Enforcement Procedure in Administration Act. The rest of them, taken from the Constitution of 2nd April 1997 and the Code of Administration Procedure are reduced to presenting conclusions. The first part is dedicated to the consideration of proportionality’s definition. The presented definition combines several of ingredients that have their origins in judicial decisions of Polish Constitutional Tribunal and the doctrine. The defining process without above mentioned support would be impossible. The second part consists of the reconstruction and analyses of each principle of enforcement procedure in administration. These deliberations are also supported by many example of administrative judicial law this time ruled by of the Supreme Administration Court. The last part contains the conclusion, which points explicitly that Polish legislative authorities have formed the structure of administrative enforcement procedure as a ‘proportional’ one – as it acts in creditors interests on the one hand, but on the other hand - protect debtors against abuse of enforcement authorities. This is a key of the principle of proportionality – to balance their interests and fulfil all of them optimally.

Keywords

PL

postępowanie egzekucyjne w administracji; egzekucja administracyjna; zasada proporcjonalności; wymóg konieczność; wymóg celu; proporcjonalność sensu stricto; dłużnik (administracyjny); wierzyciel (administracyjny); organ egzekucyjny

EN

enforcement procedure in administration; the principle of proportionality; requirement of necessity; requirement of an aim; proportionality sensu stricte; debtor; creditor; enforcement authority

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Acta Iuris Stetinensis
• Year: 2014
• Issue: 5

Contributors

author

Radosław Ulanowski

author

Jan Uniejewski

References

• K. Wójtowicz (red.) Zasady ustroju Rzeczypospolitej Polskiej w nowej Konstytucji. Materiały naukowe XXXVIII Sesji Katedr Prawa Konstytucyjnego, Jamrozowa Polana 7-8 VI 1996 roku, Wrocław 1997 r.;
• Zasady naczelne Konstytucji Rzeczypospolitej Polskie z 2 kwietnia 1997 roku. Materiały 52. Ogólnopolskiego
• A. Bałaban i P. Mijal Zjazdu Katedr Prawa Konstytucyjnego w Międzyzdrojach (27-29 maj 2010 r.), , Szczecin 2011.;
• M. Zieliński, Zasady naczelne konstytucji, [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, pod red. J. Trzcińskiego, Warszawa 1997.
• Z. Kmieciak, Ogólne zasady prawa i postępowania administracyjnego, Warszawa 2000.
• J. Zakolska, Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008, s. 9.
• K. Wojtyczek, Zasada proporcjonalności, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, pod red. B. Banaszaka i A. Preisnera, Warszawa 2002,
• A. Stępkowski, Zasada proporcjonalności w europejskiej kulturze prawnej. Sądowa kontrola władzy dyskrecjonalnej w nowoczesnej Europie, Warszawa 2010.
• L. Grzonka, Koncepcja norm programowych z perspektywy teorii prawa, Poznań 2012,
• L. Bosek, M. Wild, Kontrola konstytucyjności prawa. Zagadnienia ustrojowe, procesowe i materialnoprawne, Warszawa 2011
• K. Wojtyczek, Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Kraków 1999,
• Z. Ziembiński, O pojmowaniu celu, zadania, roli i funkcji prawa, „Państwo i Prawo” nr 12/1987,
• Dariusz R. Kijowski (red.) Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Komentarz, Warszawa 2010,
• E. Ochendowski, Postępowanie administracyjne. Ogólne, egzekucyjne i sądowo-administracyjne, Toruń 2012,
• T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne postępowanie egzekucyjne, Toruń 2013,
• P. Przybysz, Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz., Warszawa 2011,
• R. Hauser, A. Skoczylas (red.) Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz., Warszawa 2011,
• A. Skoczylas, Zasady postępowania egzekucyjnego, [w:] System Prawa Administracyjnego. Tom 9., pod red. R. Hausera, Z. Niewiadomskiego, A. Wróbla, Warszawa 2010, s. 388.