Świętość ludzkiego życia i prokreacja – perspektywa judaizmu

• Authors: Aleksiejuk Artur

Title variants

EN

Holiness of Human Life and Procreation – the Perspective of Judaism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Problematyka świętości ludzkiego życia, począwszy od jego rozwoju w fazie prenatalnej, jest stałym tematem zarówno chrześcijańskiej, jak i żydowskiej refleksji teologicznej. W judaizmie problematyka ta jawi się jako ściśle związana z obowiązkiem prokreacji, rozumianym jako dążenie do upowszechniania chwały Bożej w świecie. Życie jest chwałą Bożą, gdyż Bóg jest Bogiem żyjącym i w Nim życie ma swe źródło oraz uzasadnienie. Nade wszystko zaś chwałą Bożą jest żyjący człowiek, uczyniony „według istoty i umysłu” Boga (Rdz 1,26). W niniejszym artykule autor podejmuje rozważania na temat żydowskiego pojmowana pryncypium świętości ludzkiego życia. W teologii żydowskiej, począwszy od biblijnej starożytności aż po czasy współczesne, pozostaje ono w organicznym związku z nakazem prokreacji: „Bądźcie płodni i rozmnażajcie się” (Rdz 1,28). Celem artykułu jest także wskazanie na fakt, iż między chrześcijanami i żydami istnieje przestrzeń do współpracy pro-life, która może przybrać formę wspólnych działań na rzecz promocji i ochrony życia poczętego. Zarówno Kościół, jak i Synagoga swe poglądy antropologiczno-embriologiczne wyprowadzają z Pisma Świętego.

EN

The issue of the sanctity of human life, beginning with its development in the prenatal phase, is a constant topic of both Christian and Jewish theological reflection. In Judaism, it is closely related to the duty of procreation, understood as striving to disseminate the glory of God in the world. Life is the glory of God, because God is a living God and in him life has its source and justification. Above all, the glory of God is a living man, made “according to the essence and mind” of God (Gen 1,26). In this article, the author ponders on the subject of the Jewish conception of the sanctity of human life. In Jewish theology, from biblical antiquity to modern times, it remains in organic relation with the proclamation of procreation: “Be fruitful and multiply” (Gen 1,28). The aim of the article is also to point out that there is a space for pro-life cooperation between Christians and Jews, which may take the form of joint actions for the promotion and protection of conceived life. Both the Church and the Synagogue derive their anthropological and embryological views from the Holy Bible.

Keywords

PL

bioetyka żydowska; judaizm; prokreacja; świętość życia; wartość życia

EN

holiness of life; value of life; procreation; Judaism; Jewish bioethics

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2019
• Issue: 1
• Pages: 133-149

Dates

published

2019-06-30

Contributors

author

Aleksiejuk Artur

References

• 613 przykazań judaizmu, [w:] E. Gordon (oprac.), 613 przykazań judaizmu oraz Siedem przykazań rabinicznych i Siedem przykazań dla potomków Noacha, Kraków-Budapeszt 2009
• A. Aleksiejuk, Prenatalny rozwój człowieka w Biblii hebrajskiej, „Elpis”, nr 14, 2012
• A. Aleksiejuk, Prenatalny rozwój człowieka według Talmudu i myśli rabinicznej, [w:] Ku Słowu, ku Kościołowi, ku światu. Księga pamiątkowa ofiarowana Arcybiskupowi Jeremiaszowi (Janowi Anchimiukowi) w 70. rocznicę urodzin, Warszawa 2013
• A. Cohen, Talmud, tłum. R. Gromacka, Warszawa 2000
• B. Widła, Teologia antropologiczna Starego Testamentu, Warszawa 2004
• Biblia ekumeniczna, to jest Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu z księgami deuterokanonicznymi, tłum. J. Czerski, Warszawa 2018
• Biblia, to jest Księgi Starego i Nowego Testamentu, tłum. J. Wujek, Lipsk 1898
• C. Westermann, Genesis 1-11: A Continental Commentary, tłum. J.J. Scullion, London-Minneapolis 1984
• Ciąża, [w:] M. Babik, Słownik biblijny. Małżeństwo, rodzina, seksualność, Kraków 2009
• E.N. Dorff, Assisted Suicide, [w:] K. Abelson, D.J. Fine (eds.), Responsa of the CJLS 1991-2000, New York 2002
• F.W. Bednarski, Osobie jako osobie należna jest od osoby jako osoby afirmacja, „Roczniki Filozoficzne”, t. 29, z. 2, 1981
• Filon z Aleksandrii, O stworzeniu świata, 69, [w:] Pisma, t. 1, tłum. L. Joachimowicz, Warszawa 1986
• I. Jakobovits, Medical Experimentation on Human in Jewish Law, [w:] F. Rosner, J.D. Bleich (eds.), Jewish Bioethics, New York 2000
• J. Radermakers, Dziecko, [w:] X. Léon-Dufour (red.), Słownik teologii biblijnej, tłum. K. Romaniuk, Poznań 1994
• J. Wróbel, Człowiek i medycyna. Teologicznomoralne podstawy ingerencji medycznych, Kraków 1999
• J.H. Prouser, Hesed or Hiyuv? The Obligation to Preserve Live and the Question of Postmortem Organ Donation, [w:] A.L. Mackler (ed.), Life and Death Responsibilities in Jewish Biomedical Ethics, New York 2000
• Jan Paweł II, Encyklika „Centesimus annus”, nr 39 [on-line], www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/24, Rzym, 1.05.1991 [dostęp: 12.11.2018]
• Jan Paweł II, Encyklika „Evangelium vitae”, nr 12, 21-22, 26, 28, 95,100 [on-line], www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/374, Rzym, 25.03.1995 [dostęp: 12.11.2018]
• K. Knotz, Akt małżeński. Szansa spotkania z Bogiem i współmałżonkiem, Kraków 2001
• K. Romaniuk, Małżeństwo i rodzina w Biblii, Katowice 1981
• Kohelet wraz z komentarzem Meam loez, tłum. S. Pecaric, Kraków 2007
• Księga Hioba, tłum. I. Cylkow, Kraków-Budapeszt 2008
• Księga Ruth, [w:] Księgi Pięciu Megilot, tłum. I. Cylkow, Kraków-Budapeszt 2011
• L. Koehler i in. (red.), Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski, t. 2, Warszawa 2008
• Lucjusz Anneusz Seneka, List 95, [w:] Listy moralne do Lucyliusza [on-line], http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20rzymski/06.%20seneka%20lucjusz%20anneusz%20-%20listy%20moralne%20do%20lucyliusza.pdf, s. 488 [dostęp: 12.11.2018]
• M.C. Luzzatto, Ścieżka sprawiedliwych. Mesilat Jeszarim, tłum. A. Borowski, Kraków 2005
• M.C. Porajer, Opowieści dla wnuka o judaizmie, Warszawa 1991
• Majmonides Mojżesz, [w:] G. Wigoder, Słownik biograficzny żydów, tłum. zbiorowe, Warszawa 1998
• Majmonides, Miszne Tora. Rotseach Uszmiras Nefes, 1,14, [w:] Y. Nordmann, M. Birnbaum, Die aktuelle Biomedizin aus Sicht des Judentums. Gutachten für die AG Bioethik und Wissenschaftskommunikation am Max-Delbrück-Centrum für Molekulare Medizin Berlin, Berlin 2002
• Mosze ben Majmon (Majmonides), Codzienna modlitwa lekarzy, [za:] K. Osińska, Dorobek etyczny medycyny, [w:] taż (red.), Refleksje nad etyką lekarską, Warszawa 1992
• Pismo Starego i Nowego Testamentu. Stary Testament, t. 1, tłum. zbior., red. M. Peter, Poznań 2000
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, tłum. J. Wirszyłło, Poznań-Warszawa 1980
• S. Jankowski, Biblijny sens płodności i niepłodności, „Chrześcijanin w Świecie”, nr 3, 1987
• S. Łach, Księga Kapłańska. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz, ekskursy, t. 2, cz. 1, Poznań-Warszawa 1970
• S. Łach, Księga Rodzaju, Poznań-Warszawa 1962
• S. Pecaric (red. i tłum.), Tora Pardes Lauder: Bereszit, Szemot, Wajikra, Bemidbar, Dewarim, t. 1-5, Kraków 2001-2006
• Sanhedrin, 37a, [w:] Der Babylonische Talmud. Nach der ersten zensurfreien Ausgabe unter Berücksichtigung der neueren Ausgaben und handschriftlichen Materials ins Deutsche übersetzt von Lasarus Goldschmidt, Bd. 8, Frankfurt am Main 1996
• Septuaginta, czyli Biblia Starego Testamentu wraz z księgami deuterokanonicznymi i apokryfami, tłum. R. Popowski, Warszawa 2013
• Siedem przykazań dla potomków Noacha, [w:] E. Gordon (oprac.), 613 przykazań judaizmu oraz Siedem przykazań rabinicznych i Siedem przykazań dla potomków Noacha, Kraków-Budapeszt 2009
• Siedem przykazań rabinicznych, [w:] E. Gordon (oprac.), 613 przykazań judaizmu oraz Siedem przykazań rabinicznych i Siedem przykazań dla potomków Noacha, Kraków-Budapeszt 2009
• T. Brzegowy, Pięcioksiąg Mojżesza, Tarnów 1998
• W. Langer, Obietnica potomstwa, [w:] A. Grabner-Heider (red.), Praktyczny słownik biblijny, tłum. T. Mieszkowski, P. Pachciarek, Warszawa 1994
• W. Stróżewski, W kręgu wartości, Kraków 1992
• Y. Leibowitz, M. Shashar, M. Schmidt, Gespräche über Gott und die Welt, Frankfurt am Main 1994

Identifiers

ISSN

1233-9717