Prawo do głosowania osób niewidomych, słabowidzących i ociemniałych – zagadnienia wybrane

• Authors: Borski Maciej

Title variants

EN

Voting rights of blind and partially sighted people – selected issues

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The universal participation of citizens in elections is an independent constitutional value. Therefore, there is no doubt that if in practice there are barriers which prevent voters from casting a vote, it means that the electoral law system fail at guaranteeing the implementation of the constitutional principle of universality of elections to a satisfactory extent. In relation to persons with disabilities, these barriers are of various kind as a result of the many types of disabilities. They will be different for people with physical disabilities, different for people with intellectual disabilities, and different for people who are blind and partially sighted. It is the latter group of voters that the author has analysed in detail, highlighting the barriers they face and, on the other hand, drawing attention to the improvements foreseen in the Electoral Code and implementing acts that aim to eliminate these barriers.

Keywords

EN

voter with a disability; elections; polling place; Electoral Code; State Electoral Commission; Ombudsman

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2021
• Issue: 3(164)
• Pages: 13-36

Contributors

author

Borski Maciej

• Dr hab. Maciej Borski, prof. WSH Wyższa Szkoła Humanitas, Wydział Nauk Społecznych i Humanistycznych, Polska Higher School Humanitas, Department of Social Sciences and Humanities, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0001-8210-7968

References

• COOL BLIND TECH, <https://coolblindtech.com/this-tech-enables-blind-and-visually-impaired-people-to-vote-without-assistance/>.
• Czy Twoja strona spełnia standardy dostępności?, <https://validator.utilitia.pl/analysis/5ea69ab5bd19833c26000012>.
• Druk nr 3084, <http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/druk.xsp?nr=3084>.
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2102 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego, Dz. Urz. UE L 327 z 02.12.2016.
• „Dziennik Gazeta Prawna”, <https://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1434529,warszawa-bezplatny-transport-na-wybory-dla-osob-niepelnosprawnych.html>.
• „Gazeta Pomorska”, <https://pomorska.pl/bezplatny-transport-na-wybory-dla-osob-niepelnosprawnych-w-toruniu/ar/c1-14491039>.
• Główny Urząd Statystyczny, <https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/stan-zdrowia-ludnosci-polski-w-2014-r-,6,6.html>.
• Informacja o uprawnieniach wyborców niepełnosprawnych z dnia 17 lutego 2020 r., sygn. ZPOW-501-8/20, <https://pkw.gov.pl/uploaded_files/1581956794_1-8-20-informacja-o-uprawnieniach-niepelnosprawnych.pdf>.
• Informacja o wynikach kontroli NIK Dostosowanie organizacji wyborów do Sejmu RP i Senatu RP, zarządzonych na dzień 9 października 2011 r., do obsługi wyborców niepełnosprawnych, Warszawa, luty 2012, <https://bip.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/kontrole,8988.html>.
• Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE L 326 z 26.10.2012.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483, ze zm.
• Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, Dz.U. z 1993 r. nr 61, poz. 284.
• Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych, A/RES/61/106, ratyfikowana przez Polskę dnia 6 września 2012 r., Dz.U. z 2012 r. poz. 1169.
• „Mieszkaniec – Gazeta Warszawska”, <http://mieszkaniec.pl/bezplatny-transport-na-wybory-dla-niepelnosprawnych/>.
• Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia dostępna w polskiej wersji językowej, <https://www.cez.gov.pl/fileadmin/user_upload/Wytyczne/statystyka/icf_polish_version_56a8f7984213a.pdf>.
• Pismo Państwowej Komisji Wyborczej skierowane do wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) z dnia 26 marca 2018 r., sygn. ZPOW-071-8/18, <http://www.skorzec.eu/wp-content/uploads/2018/03/informacja-krajowego-biura-wyborczego-w-Siedlcach.pdf>.
• Pismo RPO skierowane do Przewodniczącego Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, Sejm RP z dnia 20 stycznia 2014 r., sygn. 1.602.1.2014. JZ, <https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Do_Przewodniczacego_Sejmowej_Komisji_Nadzwyczajnej_ws_propozycji_zmian_w_ustawie_Kodeks_wyborczy.pdf>.
• Polski Związek Niewidomych, <http://pzn.org.pl/opinia-w-sprawie-kart-do-glosowania/>.
• Portal Bydgoszcz.pl, <https://www.bydgoszcz.pl/aktualnosci/tresc/bezplatny-transport-dla-osob-z-niepelnosprawnosci/>.
• Portal Państwowej Komisji Wyborczej i Krajowego Biura Wyborczego, <https://pkw.gov.pl/aktualnosci/informacje/informacja-o-uprawnieniach-wyborcow-niepelnosprawnych-wraz-z-zalacznikami>.
• Portal Państwowej Komisji Wyborczej i Krajowego Biura Wyborczego, <https://pkw.gov.pl/766_Multimedia>.
• Postanowienie SN z dnia 25 października 2000 r., sygn. akt III SW 54/00, <https://www.saos.org.pl/judgments/80032>.
• Postanowienie Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 18 stycznia 2011 r., I Ns 67/10, „Przegląd Wyborczy” 2011, nr 1–2.
• Raport Misji Oceny Wyborów OBWE/ODIHR z dnia 18 stycznia 2012 r., s. 8–10, <https://pkw.gov.pl/uploaded_files/1456213552_81428c144d5bdac740f2ae143482b734.pdf>.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 lipca 2011 r. w sprawie lokali obwodowych komisji wyborczych dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych, tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 336.
• Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, <http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/agent.xsp?symbol=PETYCJA&NrPetycji=BKSP-145-484/19>.
• Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE C 83/47 z 30.03.2010.
• TVP 3 Łódź, <https://lodz.tvp.pl/44728454/lodz-bezplatny-transport-do-komisji-wyborczych-dla-osob-z-niepelnosprawnoscia>.
• Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 17 września 2018 r. w sprawie wytycznych dla obwodowych komisji wyborczych ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie dotyczących zadań i trybu przygotowania oraz przeprowadzenia głosowania w wyborach organów jednostek samorządu terytorialnego zarządzonych na dzień 21 października 2018 r., <https://pkw.gov.pl/uploaded_files/1537364422_Wytyczne_obwodowe_ds_przeprowadzenia_glosowania.pdf>.
• Ułatwienia w głosowaniu – wiedza, opinie i oczekiwania, Warszawa 2014, <http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2014/K_055_14.PDF>.
• Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1319, ze zm.
• Zalecenia dla wójtów, burmistrzów i prezydentów miast przed wyborami samorządowymi w sprawie likwidowania barier w udziale wyborców w głosowaniu z dnia 5 listopada 2014 r., sygn. VII.602.1.2014.JZ, <https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Zalecenia%20ws.%20organizacji%20wybor%C3%B3w%20samorz%C4%85dowych.pdf>.
• Błaszczak A., Zbieranek J., Standardy udziału w wyborach osób z niepełnosprawnościami i osób starszych wynikające z Konstytucji RP oraz aktów prawa międzynarodowego, [w:] Gwarancje korzystania z czynnego prawa wyborczego przez osoby starsze i osoby z niepełnosprawnościami. Analiza i zalecenia, red. J. Zbieranek, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2012.
• Borski M., Korzystanie z czynnego prawa wyborczego przez osoby niepełnosprawne – wybrane zagadnienia, [w:] Partycypacja społeczna we współczesnym samorządzie terytorialnym, red. M. Gurdek, Oficyna Wydawnicza „Humanitas”, Sosnowiec 2016.
• Borski M., Selected instruments of the Polish electoral law enabling people with disabilities to exercise an active voting right, „Актуальні проблеми вітчизняної юриспруденції (Actual problems of native jurisprudence)” 2018, nr 1.
• Florczak-Wątor M., Status prawny wyborcy niepełnosprawnego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 3.
• Frydrych-Depka A., Prawo do informacji o wyborach, „Studia Wyborcze” 2018, t. 25.
• Jabłoński M., Realizacja praw wyborczych przez osoby niepełnosprawne (kwestie dyskusyjne), [w:] Aktualne problemy prawa wyborczego, red. B. Banaszak, A. Bisztyga, A. Feja-Paszkiewicz, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2015.
• Jankowska M., Czy alternatywne metody głosowania i inne ułatwienia wyborcze mogą rozwiązać problem przymusowej absencji wyborczej? Refleksje i spostrzeżenia osoby niepełnosprawnej w świetle wyborów samorządowych 2014, „Polityka i Społeczeństwo” 2015, nr 3(13).
• Kalisz A., Zasada niedyskryminacji osób niepełnosprawnych w praktyce orzeczniczej sądów administracyjnych. Studium przypadku, [w:] Urzeczywistnianie idei humanizmu w kontekście zagwarantowania podstawowych praw osobom z niepełnosprawnościami, red. M. Borski, Oficyna Wydawnicza „Humanitas”, Sosnowiec 2017.
• Rakowska-Trela A., Prawa wyborców w kampanii wyborczej, „Studia Wyborcze” 2015, t. 20.
• Rytel-Warzocha A., „Dyskryminacja pozytywna” jako przejaw urzeczywistniania zasady sprawiedliwości społecznej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2016, t. 35.
• Siedlecka E., Niepełnosprawne prawo wyborcze, „Gazeta Wyborcza”, 15 VI 2010.
• Skotnicki K., Udział w wyborach i referendach osób głuchych i niedosłyszących, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, t. 40.
• Skotnicki K., Zasada powszechności w prawie wyborczym. Zagadnienia teorii i praktyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2000.
• Sokala A., Michalak B., Uziębło P., Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, Wolters Kluwer, Warszawa 2013, s.v. czynne prawo wyborcze.
• Wieruszewski R., Zasada równości i niedyskryminacji w świetle orzecznictwa Komitetu Praw Człowieka, „Państwo i Prawo” 2000, nr 4.
• Zbieranek J., Dostosowanie lokali obwodowych komisji wyborczych do potrzeb wyborców z niepełnosprawnościami. Raport Rzecznika Praw Obywatelskich z wyborów samorządowych w 2018 roku, <https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Dostosowanie%20lokali%20obwodowych%20komisji%20wyborczych%20do%20potrzeb%20wyborc%C3%B3w%20z%20niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bciami.%20Raport%20RPO%20z%20wybor%C3%B3w%20samorz%C4%85dowych%20w%202018%20r..pdf>.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2021.30