PL
Przemiany zachodzące w systemach religijnych pod wpływem różnych determinant są wpisane w historię wszystkich społeczeństw i kultur. Czasami ograniczają się one do tworzenia synkretyzmów i eklektyzmów religijnych, ale też niejednokrotnie skutkują pojawianiem się nowych, odnoszących sukces prozelityczny organizacji religijnych i osłabieniem tradycyjnych instytucji wiary. Współcześnie najbardziej widocznymi sygnałami przemian religijnych w Brazylii wydają się być, zwłaszcza w kontekście zaskakująco wysokiego zapotrzebowania na „zinstytucjonalizowaną wiarę” wyrażanego w deklarowanej afiliacji religijnej zdecydowanej większości Brazylijczyków1 (w przeciwieństwie do większości krajów cywilizacji Zachodu, dla których charakterystyczna jest tendencja do „wiary bez przynależności”), nowe, prężne, synkretyczne kościoły i wspólnoty (zwłaszcza chrześcijańskie o proweniencji zielonoświątkowej) oraz sukcesywny, choć ostatnio spowolniony, spadek poziomu przynależności do tradycyjnie dominującego w Brazylii Kościoła katolickiego