Erläuterungen zur Habsucht (aneleutheria, illiberalitas) als Laster in Aristotelis de virtutibus libellus von Franz Tidicaeus

• Authors: Dreikopel Tomasz

Title variants

EN

Remarks on greed (aneleutheria, illiberalitas) as a moral flaw in Aristotelis de virtutibus libellus by Franciscus Tidicaeus

PL

Uwagi na temat chciwości (aneleutheria, illiberalitas) jako wady moralnej w Aristotelis de virtutibus libellus Franciszka Tidicaeusa

• Languages of publication: DE

Abstracts

DE

Der Beitrag schildert die Erwägungen zur Habsucht als Laster, welche in dem 1609 in Leipzig erschienenen Werk Aristotelis de virtutibus libellus von Franz Tidicaeus, dem zeitgenössischen Professor des Akademischen Gymnasiums in Thorn, veröffentlicht wurden. Das Werk des Thorner Gelehrten enthält eine gründliche und gelehrte Exegese des Beitrags des Aristoteles Über die Tugenden und Laster. Der Vergleich des uns interessierenden Abschnittes des Kommentars mit dem Inhalt von drei ethischen Traktaten des Aristoteles lässt keinen Zweifel daran, dass die Erläuterungen Tidicaeus’ über das genannte Laster die Morallehre des griechischen Vorgängers widerspiegeln und als Ausgangspunkt und zugleich das grundlegende Ziel seiner Erwägungen gelten.

EN

The aim of this study is to present the reflections on greed as a moral flaw, which were included in the Aristotelis de virtutibus libellus of Franciscus Tidicaeus, then professor of the Academic Gymnasium in Toruń, published in 1609 in Leipzig. The work of the Toruń scholar contains an insightful and erudite exegesis of the essay On Virtues and Vices, preserved under the name of Aristotle. A comparison of the part of commentary we are interested in with the material contained in Aristotle’s three ethical treatises leaves no doubt that Tidicaeus’ remarks on this flaw reflect the moral teaching of his predecessor, constituting the starting point and at the same time the main goal of his arguments.

PL

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie rozważań na temat chciwości jako wady moralnej, które znalazły się w opublikowanym w roku 1609 w Lipsku Aristotelis de virtutibus libellus Franciszka Tidicaeusa, ówczesnego profesora Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. Dzieło toruńskiego uczonego zawiera wnikliwą i pełną erudycji egzegezę zachowanej pod imieniem Arystotelesa rozprawki O cnotach i wadach. Porównanie interesującej nas partii komentarza z materiałem zawartym w trzech traktatach etycznych Arystotelesa nie pozostawia wątpliwości, że uwagi Tidicaeusa na temat wspomnianej wady odzwierciedlają naukę moralną greckiego poprzednika, stanowiąc punkt wyjścia, a zarazem zasadniczy cel prowadzonych przezeń wywodów.

Keywords

DE

Aristoteles; Pseudo-Aristoteles; Franz Tidicaeus; altertümliche Ethik; Kopernikus-Bücherei

EN

Aristotle; Pseudo-Aristotle; Franciscus Tidicaeus; ancient ethics; Copernicus Library

PL

Arystoteles; Pseudo-Arystoteles; Franciszek Tidicaeus; etyka starożytna; Książnica Kopernikańska

• Publisher: The Nicolaus Copernicus Public Provincial Library in Torun, Poland
• Journal: Folia Toruniensia
• Year: 2022
• Volume: 22
• Pages: 113-126

Dates

published

2022-11-09

Contributors

author

Dreikopel Tomasz

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Instytut Filozofii, Polska

References

• Aristoteles. (1960). Opera, ex recognitione I. Bekkeri, O. Gigon (hrsg.), Apud W. de Gruyter et Socios.
• Arystoteles. (2002a). Etyka nikomachejska, D. Gromska (hrsg.), In: Arystoteles, Dzieła wszystkie, Bd. 5. PWN.
• Arystoteles. (2002b). Etyka wielka, W. Wróblewski (hrsg.), In: Arystoteles, Dzieła wszystkie, Bd. 5. PWN.
• Arystoteles. (2002c). Etyka eudemejska, W. Wróblewski (hrsg.), In: Arystoteles, Dzieła wszystkie, Bd. 5. PWN.
• Dreikopel, T. (2010). Recepcja poglądów etycznych Arystotelesa w Isagoge ethica i Aristotelis de virtutibus libellus Franciszka Tidicaeusa. Verlag: Littera.
• Dreikopel, T. (2015). Szczodrość jako wartość moralna w Etykach Arystotelesa. In: I. Matusiak-Kempa, A. Naruszewicz-Duchlińska (hrsg.), Idee i wartości w języku i kulturze (S. 44-51). Instytut Filologii Polskiej UWM.
• Dreikopel, T. (2019). Łaciński przekład rozprawki Pseudo-Arystotelesa Peri tw=n a)retw=n kai kakiw=n Franciszka Tidicaeusa, profesora Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. Folia Toruniensia 19, 155-162. https://doi.org/10.12775/FT.2019.008.
• Dreikopel, T. (2021). Tidicaeus Franciszek (1554-1617). Polski Słownik Biograficzny 53/4(219), 545-547.
• Menander. (1959). Menandri quae supersunt. Pars altera, Reliquiae apud veteres scriptores servatae, A. Körte (Ed.). In aedibus B. G. Teubneri.
• Nauck, A. (hrsg.). (1869). Tragicorum Graecorum fragmenta. In aedibus B. G. Teubneri.
• Pseudo-Arystoteles. (2002). O cnotach i wadach, L. Regner (hrsg.). In: Arystoteles, Dzieła wszystkie, Bd. 5. PWN.
• Salmonowicz, S. (1978). Nauczanie filozofii w Toruńskim Gimnazjum Akademickim (1568–1793). In: L. Szczucki (hrsg.), Nauczanie filozofii w Polsce w XV–XVIII wieku (S. 161-165). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Stobaei, I. (1958). Anthologium. C. Wachsmuth et O. Hence (hrsg.). Apud Weidmannos.
• Tidicaeus, F. (1609). Aristotelis de virtutibus libellus Graece et Latine, versione in Latinum nova et accurata, Graeco textui ad unguem respondente et commentariis eruditis atque iucundis in singula capitula illustratus. Impensis H. Grosii.

Identifiers

DOI

10.12775/FT.2022.006