The Heuristic Aspects of Reasoning by Analogy

• Authors: Sołtys Andrzej

Title variants

Heurystyczne aspekty rozumowania przez analogię

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W nauce odróżnia się analogię jako strukturę myślenia i analogię jako pewien typ ro-zumowania. W praktyce jednak analogiczne myślenie i rozumowanie wzajemnie współza-leżą od siebie. Analogiczne myślenie jest heurystycznym aspektem rozumowania przez analogię. Analogiczne myślenie przydaje temu rozumowaniu twórczego charakteru. W pracy pokazano genetyczną zależność rozumowania przez analogię od heurystycznego myślenia. Zrekonstruowano podstawową heurystyczną strukturę, na której nabudowuje się rozumowanie przez analogię. Semantyczny charakter tej struktury umożliwia, w rozumowaniu przez analogię, stopniowe przechodzenie od nieokreśloności, do coraz pełniejszej determinacji treściowej układu – celu, na podstawie jego częściowego podobieństwa do układu – źródła. Autor niniejszej pracy poddaje analizie klasyczny model heurystycznego myślenia, stosowany w rozumowaniu przez analogię.

EN

Analogy as a structure of thinking and analogy as a type of reasoning are differentiated in science. In practice, however, reasoning by analogy depends on analogical thinking. Analogical thinking is a heuristic aspect of reasoning by analogy. Analogous thinking gives reasoning a creative character. This study shows the genetic relationship between reasoning by analogy and heuristic thinking. We reconstructed basic the heuristic structure, which is the foundation of reasoning by analogy. The semantic character of this structure allows us, by reasoning by analogy, to gradually move from ambiguity to an increasing determination of the system based on the target – the goal, based on his partial resemblance to the arrangement – the source. The author of this work analyzes the classic model of heuristic thinking used in reasoning by analogy.

Keywords

PL

analogia; heureza; rozumowanie; struktura

EN

analogy; heuristics; reasoning; structure

• Publisher: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
• Journal: Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
• Year: 2016
• Volume: 23
• Pages: 231-239

Contributors

author

Sołtys Andrzej

References

• M. Klisowska, R. Zawisza, Dydaktyczne aspekty stosowania analogii w nauczaniu fizyki, „Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska”, Seria AAA, 10 (1999).
• G. Gigerenzer, H. Brighton, Homo Heuristicus: Why Biased Minds Make Better Inferences, „Topics in Cognition Science” 1 (2009).
• M. A. Krąpiec, O rozumienie filozofii, Lublin 1991.
• J. S. B. T. Evans, Dual Processes, Evolution and Rationality, „Thinking & Reaso-ning”, 10 (2004), nr 4.
• T. Ripoll, D. Coulon, Le raisonnement par analogie: une analyse descriptive et critique des modèles du mapping. „L'année psychologique” 101 (2001), nr 2.
• T. Ripoll, La recherche sur le raisonnement par analogie: objectifs, difficultés et solutions, „L'année psychologique” 92 (1992), nr 2.
• E. Cauzinille-Marmèche, J. Mathieu, A. Weil-Barais, Raisonnement analogique et résolution de problèmes, „L'année psychologique” 85 (1985), nr 1.
• M. Białek, Związek cech analizowanych treści z pojawiającymi się błędami rozumowania, „Rocznik kognitywistyczny” 4 (2010).
• M. W. Eysenck, M. T. Keane, Cognitive Psychology: A Student’s Handbook, wyd. 5, New York 2005.
• K. J. Holyoak, P. Thagard, Analogical mapping by constraint satisfaction, „Cognitive Science” 13 (1989).
• D. Gentner, Structure-mapping: A theoretical framework for analogy, „Cognitive Science” 7 (1983).
• P. Thagard, K. J. Holyoak, G. Nelson, D. Gochfeld, Analog retrieval by constraint satisfaction, „Artificial Intelligence” 46 (1990).
• D. Gentner, M. Jeziorski, The shift from metaphor to analogy in western science, w: Metaphor and thought, red. A. Ortony, wyd. 2, Londres 1993.
• R. L. Goldstone, L. Barsalou, Reuniting perception and conception, „Cognition” 65 (1998).
• B. Falkenhainer, K. D. Forbus, D. Gentner, The structure-mapping engine: Algorithm and examples, „Artificial Intelligence” 14 (1989).
• K. D. Forbus, D. Gentner, K. Law, MAC/FAC: A model of similarity – based retrieval, „Cognitive Science” 19 (1995).
• D. Gentner, Structure-Mapping: A theoretical framework for analogy, „Cognitive Science” 7 (1983).
• D. Gentner, The mechanisms of analogical learning, w: Similarity and analogical reasoning, red. S. Vosniadou, A. Ortony, Londres 1989.
• P. K. Feyerabend, Przeciw metodzie, przeł. S. Wiertlewski, Wrocław 2001.