KSZTAŁCENIE I DOSKONALENIE NAUCZYCIELI W SYSTEMIE STUDIÓW DLA PRACUJĄCYCH W PRL W LATACH 70. XX WIEKU

• Authors: Petrov Vladimir

Title variants

EN

IMPROVEMENTS TO THE SYSTEM OF TEACHER TRAINING IN THE POLISH PEOPLE’S REPUBLIC DURING THE 1970 s.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem prezentowanego artykułu jest ukazanie założeń systemowych oraz realiów dotyczących kształcenia i doskonalenia nauczycieli w PRL w latach 70. 20 wieku. Autor zwraca uwagę, że system studiów dla pracujących zawierał w sobie wiele trudnych rozwiązań i ujawniał szereg niedoskonałości. Odnosi się to zwłaszcza do studiów zaocznych, które władze oświatowe w PRL-u uważały za formę kształcenia, nie zaś nauczania. Zasady ustrojowe PRL wywodzące się z teorii marksistowskiej uznającej potrzebę wszechstronnego rozwoju człowieka, również za ideał nauczyciela uważały takiego pedagoga, który potrafi zrealizować zadania wszechstronnego wychowania i wykształcenia ucznia, a więc nauczyciela mającego pełne wyższe wykształcenie. Dlatego też, w przeddzień zasadniczej reformy całego systemu kształcenia nauczycieli w Polsce z 1973 roku, za pilne zadanie uważano: rozwijanie umiejętności samodzielnej pracy umysłowej, wdrażanie do samodzielnych działań o charakterze badawczym, rozwijanie naukowego myślenia studiujących i umiejętności prezentowania wyników na piśmie. Organizacja i przebieg studiów zaocznych dla nauczycieli, odegrały ważną rolę w procesie kształcenia i doskonalenia kadr pedagogicznych w PRL-u.

EN

The aim of this article is to show systemic assumptions and realities of teachers’ education and improvement in the Polish People's Republic during the 1970 s. The author pays special attention to university courses for working adults. The system included a lot of difficult solutions and limitations in relation to the extramural courses offered. The authorities perceived them as a form of education not as a form of teaching. The systemic principles in the Polish People's Republic were derived from Marx's theory which approved the need for the versatile development of the individual. An ideal teacher was a person who could implement comprehensive educational tasks and educate a student. This meant that a teacher had to have a university diploma and all the required qualifications. Therefore, just before the main Polish educational reform in 1973 for teachers the key issues were the following: the development of skills for independent intellectual work, implementation of independent activities aiming at undertaking research, facilitating a disciplined way of thinking amongst the students, and their ability to present written results. The organization and implementation of extramural courses for teachers played an important role in the process of educating and improving pedagogical staff in the Polish People's Republic.

Keywords

PL

kształcenie nauczycieli; studia dla pracujących; kształcenie w systemie studiów zaocznych

EN

educating teachers; university courses for people working; system of extramural course

• Publisher: Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego i Turystyki w Białymstoku
• Journal: Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Turystyki w Białymstoku
• Year: 2016
• Issue: 2(16)
• Pages: 59-67 s.

Contributors

author

Petrov Vladimir

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Pedagogiki i Psychologii

References

• Banach Cz., Kształcenie, dokształcanie i doskonalenie nauczycieli, [w:] Encyklopedia Pedagogiczna, (red.) W. Pomykało, Fundacja „Innowacja”, Warszawa 1993.
• Bandura L., Wybrane problemy studiów dla pracujących, PWN, Warszawa 1974.
• Hejnicka-Bezwińska T., Praktyka edukacyjna w warunkach zmiany kulturowej, PWN, Warszawa 2015.
• Husen T., Oświata i wychowanie w roku 2000, PWN, Warszawa 1974.
• Jopowicz Z., Warunki powodzenia w studiach zaocznych, PWN, Warszawa 1972.
• Kahl E., Związkowe doskonalenie nauczycieli w Polsce (1944-1989): uwarunkowania, przejawy, konsekwencje, Impuls, Kraków 2008.
• Kosiba G., Doskonalenie zawodowe nauczycieli – kategorie, kompetencje, praktyka. http://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/17/30 (data dostępu: 20 marca 2016).
• Krawcewicz S., Kształcenie ustawiczne nauczycieli, Nasza Księgarnia, Warszawa 1976.
• Kształcenie ustawiczne i jego rola w rozwoju zawodowym człowieka, Wojewódzki Urząd Pracy, Kielce 2011.
• Kupisiewicz Cz., Projekty reform edukacyjnych w Polsce, PWN: Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2006.
• Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M., Słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa, 2009.
• Matwijów B., Samokształtowanie się człowieka w pedagogicznych koncepcjach XX wieku, Wydawnictwo UJ, Kraków 1994.
• Maziarz Cz., Dydaktyka studiów dla pracujących: wybrane zagadnienia, Państ. Wydaw. Naukowe, Warszawa 1976.
• Maziarz Cz., Roguski M., Rozwój i przemiany studiów dla pracujących w PRL: zagadnienia wybrane, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1981.
• Nowicki M., Kształcenie zawodowe w przyszłym systemie polskiej oświaty, PWN, Warszawa 1977.
• Okoń W., Słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa 1975.
• Okoń W., Kształcenie nauczycieli w Polsce - stan i kierunki przebudowy, PWN, Warszawa, Kraków 1988.
• Pęcherski M., System oświatowy w Polsce Ludowej na tle porównawczym, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1981.
• Raport o stanie oświaty w PRL, PWN, Warszawa 1973.
• Ratajek Z., Przemiany w doskonaleniu nauczycieli w okresie 40-lecia (1945-1985), [w:] Kształcenie i doskonalenie nauczycieli w 40-leciu PRL, (red.) E. Staszyński, IKN, Warszawa 1987.
• Staszyński E., Zmiany w systemie kształcenia nauczycieli w 40-leciu PRL, [w:] Kształcenie i doskonalenie nauczycieli w 40-leciu PRL, (red.) E. Staszyński, IKN, Warszawa 1987.
• Tymowski J., Studia zaoczne w Polsce Ludowej, [w:] Szkolnictwo wyższe i praca zawodowa w Republice Federalnej Niemiec i w Polsce Ludowej: materiały z seminarium, (red.) A. Buttler, J. Kluczyński, U. Teichler, PWN, Warszawa, Łódź , t. 1/1984.
• Wojniak J., „W służbie socjalizmu, patriotyzmu i internacjonalizmu”. Rola nauczyciela w świetle założeń polityki oświatowej PRL lat 70. i 80, [w:] Zaangażowanie? Opór? Gra?: szkic do portretu nauczyciela w latach PRL-u, (red.) R. Grzybowski, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2013.