Rozwój zaburzony czy odmienny – próba analizy pojęciowej w odniesieniu do stanów ze spektrum autyzmu

• Authors: Gerc Krzysztof , Jurek Marta

Title variants

EN

Development dysfunctional or dissimilar – an attempt of conceptual analysis in respect of autism spectrum condition

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi teoretyczną próbę analizy pojęć: ZABURZENIE, NORMA i ODMIENNOŚĆ w odniesieniu do stanów ze spektrum autyzmu (Autism Spectrum Conditions). W analizie zastosowano hierarchiczny system pojęciowy Rudolfa Halliga i Waltera von Wartburga, ukonstytuowany na tezie o antropocentrycznym charakterze języka.Pierwsze trzy części artykułu zostały poświęcone umiejscowieniu w hierarchicznym systemie pojęć: ZABURZENIE, NORMA iODMIENNOŚĆ oraz ich szczegółowej analizie, zgodnej zmetodologią zaproponowaną przez wymienionych badaczy. Następnie pojęcie ZABURZENIE charakteryzowane jest w perspektywie psychologiczno-pedagogicznej oraz według koncepcji neuroróżnorodności. Artykuł ukazuje zakresy znaczeniowe pojęć ZABURZENIE oraz ODMIENNOŚĆ, odwołując się również do pojęcia normy, ze względu na fakt, iż granice między nimi są nieostre. Trudno określić, kiedy można mówić jedynie oodmienności, a kiedy już ozaburzeniu. Analiza pojęć ZABURZENIE i ODMIENNOŚĆ –jak to wskazano w artykule – wymaga zatem odniesienia się do pojęcia NORMA, które stanowi logiczną podstawę dla zdefiniowania wyrażających je leksemów.

EN

The aim of this paper is an attempt to analyse the terms of: DISORDER, NORM and DISSIMILARITY, with a particular emphasis on high-functioning autism perspective. The present paper undertakes an attempt to categorize the following concepts: disorder, norm and dissimilarity. The analysis was conducted based on Rudolf Hallig’s and Walter von Wartburg’s hierarchical system of semantic categorization whose central tenet concerns the anthropocentric character of language. The first three sections of the article were devoted to analyzing the concepts of DISORDER, NORM and DISSIMILARITY in the context of Hallig’s and Wartburg’s hierarchical system. Subsequently, the concept of DISORDER was approached from the perspective of psychology and pedagogy as well as from the perspective of neurodiversity. The present paper discerns that regardless the common use of the notion DISORDER, the notion DISSIMILARITY is becoming more popular.However, the distinction between them isnot sharp. It is difficult to state when we can talk only about dissimilarity and when about disorder. The analysis of the notions DISORDER and DISSIMILARITY, as it is indicated in the article, requires referring to the term of NORM, which forms the logical basis to define the lexemes (something is dysfunctional because it is incompatible with the standards; it is different from the standards).

Keywords

PL

zaburzenie (definicja); ZABURZENIE (pojęcie); norma (definicja); NORMA (pojęcie); odmienność (definicja); ODMIENNOŚĆ (pojęcie); autyzm (definicja)

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica
• Year: 2017
• Volume: 10
• Pages: 189-207

Contributors

author

Gerc Krzysztof

author

Jurek Marta