Jakość Bibliotek Obsługujących Osoby Z Niepełnosprawnością – Przegląd Instrumentów Badawczych

• Authors: Małgorzata Fedorowicz-Kruszewska

Title variants

EN

Quality Of Libraries Serving People With Disabilities – An Overview Of Research Tools

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teza/cel artykułu – Celem artykułu jest dokonanie przeglądu instrumentów do badania jakości bibliotek obsługujących osoby z niepełnosprawnością. Omówiono standardy i wskaźniki w chronologicznym porządku. Skupiono się na instrumentach, które powstały w ostatnich dziesięciu latach i odnoszą się do innych – aniżeli dostępność do budynku bibliotecznego – aspektów jakości. Metoda badań – Wykorzystano metodę analizy i krytyki źródeł i literatury przedmiotu. Wyniki i wnioski – Biblioteki obsługujące osoby z niepełnosprawnością cechuje pewna odmienność w zakresie gromadzonych zasobów, form ich udostępniania oraz oferowanych usług. Odmienność ta wynika z potrzeb niepełnosprawnych użytkowników. Opracowane na potrzeby wszystkich bibliotek lub określonych ich typów narzędzia badania jakości okazały się niewystarczające dla bibliotek adresujących swe usługi do osób z niepełnosprawnością. Przygotowane pod auspicjami IFLA instrumenty pozwolą na dokonanie oceny ich jakości i zasobów oraz zostaną wykorzystane w procesie planowania, ulepszania ich działań i podczas analiz benchmarkingowych.

EN

Objective – The aim of the article is to present tools for measuring the quality of libraries serving people with disabilities. Standards and indicators are presented in chronological order. The author focuses on the instruments which were created over the last ten years and relate to the quality aspects other than the accessibility of the library building. Research method –The methods of literature analysis and criticism were used. Results and conclusions – Libraries serving people with special needs are slightly different in terms of their collections, circulation forms and other library services. These differences result from the needs of customers with disabilities. The quality measurement tools developed to satisfy the needs of all libraries or their certain types have proved to be insufficient for libraries serving people with disabilities. Special instruments prepared under the auspices of IFLA will allow for the assessment of quality and resources of the libraries in question and they will be used in the planning process, benchmarking and improvement of library operations.

Keywords

PL

Ocena jakościowa bibliotek; Osoby z niepełnosprawnością; Osoby z trudnościami w odczytywaniu druku; Print disabled. Wskaźniki funkcjonalności

EN

Libraries. Quality assessment; People with disabilities; Print disabled people. Performance indicators

• Publisher: Polish Librarians Association, Warsaw, http://www.sbp.pl/en
• Journal: Przegląd Biblioteczny
• Year: 2014
• Volume: 82
• Issue: 3
• Pages: 410-419

Contributors

author

Małgorzata Fedorowicz-Kruszewska

• Institute of Information and Book Studies. Nicolaus Copernicus University in Toruń

References

• Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu (2003). Analiza funkcjonowania bibliotek naukowych w Polsce [online]. Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu. Akademia Techniczno-Rolnicza w Bydgoszczy; [dostęp: 6.04.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://ssk2.bu.amu.edu.pl/standaryzacja/>.
• Davies, Eric J.; Wisdom, Stella; Creaser Claire (2001). Out of sight but not out of mind. Visually impaired people’s perspectives of library & information services [online]. Loughborough University, Library & Information Statistics Unit (LISU); [dostęp: 4.04.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.lboro.ac.uk/microsites/infosci/lisu/pages/publications/publications.html>.
• Derfert-Wolf, Lidia, opr. (2010). Wskaźniki funkcjonalności i badania efektywności bibliotek w różnych krajach – wybór [online]. Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich; [dostęp: 3.04.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.sbp.pl/repository/dokumenty/strategia/2010/seminarium_SBP_wskazniki_wybor_zagraniczne-3.pdf>.
• DPCD (2014). Libraries – Department of Planning and Community Development [online]. State Government of Victoria. Department of Transport, Planning and Local Infrastructure; [dostęp: 3.04.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.dpcd.vic.gov.au/localgovernment/publications-and-research/libraries>.
• Fedorowicz, Małgorzata (2010). Człowiek niepełnosprawny w bibliotece. Toruń: Wydaw. Naukowe UMK.
• Głowacka, Ewa (2011). Nowa edycja ISO 11620: 2008: Information and documentation – library performance indicators. Analiza przyczyn i źródeł nowelizacji normy. "Przegląd Biblioteczny", z. 1, s. 7-19.
• Głowacka, Ewa (2000). Studium zastosowania kompleksowego zarządzania jakością (TQM) w bibliotekoznawstwie i informacji naukowej. Toruń: Wydaw. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Hardisty, Jon; Mundt, Sebastian, comp. (2012). Key Performance Indicator Handbook for Libraries Serving Disabled People [online]. IFLA Section Libraries Serving Persons withPrint Disabilities. IFLA Section Statistics and Evaluation; [dostęp: 4.04.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.ifla.org/files/assets/libraries-for-print-disabilities/publications/performance_indicators_lpd_final_2012-10-31.pdf>.
• Hardisty, Jon; Mundt, Sebastian, comp. (2014). Kluczowe wskaźniki funkcjonalności dla bibliotek obsługujących osoby z trudnościami w czytaniu druku. Poradnik [online]. Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich; [dostęp: 3.04.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.sbp.pl/repository//dokumenty/Wskazniki_funkcjonalnosci_tlumaczenie.pdf>.
• Irvall, Birgitta; Nielsen, Gyda Skat (2005). Access to libraries for persons with disabilities – checklist [online]. International Federation of Library Associations and Institutions; [dostęp: 7.04.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://archive.ifla.org/VII/s9/nd1/iflapr-89e.pdf>.
• Kavanagh, Rosemary; Sköld Christensen, Beatrice, ed. (2005). Libraries for the blind in the information age – guidelines for development [online]. International Federation of Library Associations and Institutions; [dostęp: 7.04.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://archive.ifla.org/VII/s31/pub/Profrep86.pdf>.
• Pateman, John; Vincent, John (2007 cop.). From social inclusion to community cohesion. In: British librarianship and information work 2001-2005. Ed. by J. H. Bowman. Aldershot: Ashgate, pp. 29-49.
• Reading Rights Coalition (2014). The definition of „print disabled”? [online]. Reading Rights Coalition; [dostęp: 2.04.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.readingrights.org/definition-print-disabled>.
• SBP (2012). Wskaźniki funkcjonalności dla bibliotek publicznych w Polsce [online]. Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich; [dostęp: 10.04.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.sbp.pl/repository/dokumenty/strategia/2011/wykaz_wskaznikow_publiczne_portal_SBP_04_2012.pdf>.
• SLIC (2007). Building on success: a public library quality improvement matrix for Scotland [online]. Scottish Library and Information Council; [dostęp: 3.04.2014]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.scottishlibraries.org/storage/activities/qse/plqim/plqim.pdf>.
• Zybert, Elżbieta Barbara (2007). Jakość w działalności bibliotek: oceny, pomiary, narzędzia. Warszawa: Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej.