Interlektura utworów-intertekstów. Wysłyszeć głosy innych

• Authors: Janicka-Słysz Małgorzata

Title variants

EN

Interreading intertextual pieces. To hear out the voices of the others

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

We are living in the time of intertextuality, when — following Mikhail Bakhtin — every expression is saturated with a resonance of dialogue. Therefore, to understand the style of an artistic expression, we should also consider its imminent dialogic quality. The article presents the works of Polish composers, beginning with Karol Szymanowski, from the perspective of six intertextual strategies elicited from the concept of Stanisław Balbus (Między stylami/Between Styles), a Polish literary theoretician. They are: (1) “active continuation” (adaptation of past models); (2) “restitu-tion of the form” (conscious reference to a form present within the field of cultural awareness, due to its formal fitness for the taken up expressive tasks); (3) “open imitation of models” (a model is perceived as an authoritative vehicle for values); (4) “a stylistic reminiscence” (a “memory” of the model under the brand of an individual statement) (5) “cultural transposition of a theme” (the transmigration of motifs, themes, and significant gestures, the phenomenon of the active topoi); (6) “styling” (the key type of intertextuality, emphasising the nature of intertextual and interstylistic connections). Looking at the Polish music of the 20th and the first decade of the 21st century, a number of general claims favoured by the intertextual perspective can be made. (1) Polish music set in tradition: tradition perceived as an inter-text, and building an inter-context for the pieces created. (2) Reinforced at the foundations of the Polish music created “here and now” is the sense of dialogue, opening to the other. (3) The value of the work as such is emphasised in Polish music. (4) Against the preached concepts of “the death of the author” or “the weak subject”, a powerful need for the creation of own style is still present. (5) As an inter-text, the work becomes even stronger semantically loaded.

Keywords

EN

intertextuality; intertextual strategies; Polish music of the 20th and 21st century; Stanisław Balbus

• Publisher: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Wydział Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki
• Journal: Aspekty Muzyki
• Year: 2017
• Volume: 7
• Pages: 71-83

Contributors

author

Janicka-Słysz Małgorzata

• Akademia Muzyczna w Krakowie, Wydział Twórczości, Interpretacji i Edukacji Muzycznej

References

• Balbus Stanisław, Między stylami, Kraków 1993.
• Bachtin Michaił, Problemy poetyki Dostojewskiego, tłum. Natalia Modzelewska, Warszawa 1970.
• Bachtin Michaił, Estetyka twórczości słownej, tłum. Danuta Ulicka, Warszawa 1986.
• Bachtin. Dialog — język — literatura, red. Eugeniusz Czaplejewicz, Edward Kasperski, Warszawa 1983.
• Barthes Roland, Śmierć autora, tłum. Michał Paweł Markowski, „Teksty Drugie” 1999, nr 1/2 (54/55), s. 247–251.
• Bloom Harold, Lęk przed wpływem. Teoria poezji, tłum. Agata Bielik-Robson, Marcin Szuster, Kraków 2002.
• Bloom Harold, A Map of Misreading, New York 1975.
• Droba Krzysztof, Polska muzyka radziecka, „Teoria Muzyki. Studia. Interpretacje. Dokumentacje” 2014, t. 4, red. Teresa Malecka, s. 109–122.
• Głowiński Michał, Tradycja literacka, w: Problemy teorii literatury, red. Henryk Markiewicz, Wrocław 1967, s. 343–359.
• Janicka-Słysz Małgorzata, Poetyka muzyczna Karola Szymanowskiego. Studia i interpretacje, Kraków 2013.
• Kristeva Julia, Le mot, le dialoque et le roman w: Sèméiôtikè. Recherches pour une sémanalyse, Paris 1969.
• Poniatowska Irena, O recepcji i intertekstualności w muzyce, w: Dzieło muzyczne i jego rezonans, red. Anna Nowak, Bydgoszcz 2008, s. 9–20.
• Tomaszewski Mieczysław, Interpretacja dzieła muzycznego. Rekonesans, Kraków 2000.
• Tomaszewski Mieczysław, O muzyce polskiej w perspektywie intertekstualnej. Studia i szkice, Kraków 2005.