Znaczenie doktryny prawa cywilnego dla rozwoju Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego (początek XVII–koniec XIX wieku)

• Authors: Wołodymyr Kachnycz

Title variants

EN

The importance of civil doctrine for the Law Faculty at Lviv University (from the beginning of the 17th to the end of the 19th century)

• Languages of publication: UK

Abstracts

PL

W artykule zostało uzasadnione znaczenie doktryny prawa cywilnego dla prawidłowego funkcjonowania Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego od początku XVII wieku do końca XIX. Początkowo w Galicji specjalistów, którzy mogliby należycie wykonywać swoje obowiązki w zakresie rożnych zawodów prawniczych, było niewielu, dlatego też badania z zakresu podstaw nauki cywilnej były wręcz niezbędne. Nie zawsze urzędnicy mieli umiejętności potrzebne do wykonywania ważnych zadań publicznych. W związku z tym zaistniała potrzeba przyswojenia niezbędnej wiedzy i rozwijania kompetencji koniecznych do umiejętnego i efektywnego wykonywania zadań o znaczeniu państwowym. Lwowska szkoła cywilna kształtowała się jednak w trudnych czasach. Przynależność Galicji do obszarów rożnych państw w rożnych okresach historycznych wpłynęła, bez wątpienia, na kształt doktryny prawa cywilnego, to znaczy na poglądy i doświadczenia lwowskich prawników. W artykule ustalono, że od czasu utworzenia uniwersytetu, już w 1661 roku, zaczęła się kształtować grupa podobnie myślących ludzi, którzy uważali, że bez zrozumienia podstawowych pojęć cywilistyki, bez właściwego studiowania prawa cywilnego zbudowanie solidnych podstaw państwa, kształtowanie ideałów państwowych, zapewnienie rozwoju edukacji i uniwersytetu byłoby niemożliwe. Główne podstawy prawa cywilnego czerpią inspirację z czasów Imperium Rzymskiego. Właśnie Imperium Rzymskie po raz pierwszy zaczęło nie tylko rozpatrywać cywilistykę w płaszczyźnie teoretycznej, lecz również w codziennym życiu stosować normy prawa cywilnego. We Lwowie od 1661 roku nie nastąpiły żadne znaczące zmiany w procesie nauczania w porównaniu z istniejącym wcześniej Kolegium Jezuickim. Uzyskanie przez kolegium statusu akademii było decyzją raczej polityczną. Do wyszkolenia niezbędnego organom ścigania personelu, który miałby pracować w służbach cywilnych, sądach oraz innych organach państwowych, potrzebni byli specjaliści. Widać więc, że praca naukowa, którą prowadzono w nowo utworzonej akademii w 1661 roku, nie różniła się od tego, co Ignacy Loyola rozpoczął we Lwowie jeszcze w 1608 roku. Zauważalne zmiany w tym zakresie nastąpiły dopiero po odnowieniu działalności Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego przez cesarza austriackiego Józefa II w 1784 roku. Programy edukacyjne Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego z okresu panowania austriackiego obejmowały główne kierunki ówczesnej nauki prawa, a mianowicie historię ustroju politycznego, historię prawa austriackiego i niemieckiego, prawo rzymskie, prawo niemieckie, prawo kanoniczne, strukturę administracji publicznej, austriacki proces cywilny, austriackie prawo karne, europejskie prawo międzynarodowe, prawo handlowe i wekslowe, medycynę sądową, prawo finansowe, prawo gospodarcze, prawo państwowe monarchii konstytucyjnych, austriackie powszechne prawo finansowe, austriackie prawo polityczne, austriackie prawo górnicze, obliczenia rządowe, austriackie powszechne prawo prywatne, statystykę europejską. Zdobyta wiedza z wymienionych przedmiotów umożliwiała studentom Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego uzyskanie gruntownego wykształcenia prawniczego. Do pracy na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego zostali zaproszeni profesorowie — Anton Pfleger, Jan Ambros, Dominik Kofi l i Baltazar Borzaga (pierwszy kierownik Katedry Prawa Cywilnego, która wtedy była katedrą prawa cywilnego, rzymskiego prawa prywatnego i kryminalistyki). Ich zadaniem było zorganizowanie działalności edukacyjnej i badawczej oraz zapewnienie nauczania prawa naturalnego, międzynarodowego, rzymskiego, prawa karnego i kanonicznego. W tym okresie, a mianowicie w 1784 roku, na Uniwersytecie prawo studiowało 26 studentów, a w 1790 roku — 78 studentów. Głównym wymaganiem władz austriackich było odpowiednie szkolenie na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego studentów, którzy mogliby zasilić niezbędny personel prawniczy w Galicji i Lodomerii: między innymi sędziów, prokuratorów, notariuszy.

Keywords

UK

цивілістична доктрина; державні службовці; юридичний факультет; Львівський університет; Галичина

PL

doktryna prawa cywilnego; urzędnicy państwowi; wydział prawa; Uniwersytet Lwowski; Galicja

EN

civil doctrine; magistracy; Law Faculty; Lviv University; Galicia

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego
• Journal: Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze
• Year: 2018
• Volume: 9
• Pages: 9-20

Contributors

author

Wołodymyr Kachnycz

• Львівський національний університет імені Івана Франка