Caecilii Metelli i Sulla. Sojusznicy czy rywale?

• Authors: Tomasz Ładoń

Title variants

EN

Caecilii Metelli and Sulla. Allies or Rivals?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem autora artykułu było zbadanie relacji, jakie łączyły L. Korneliusza Sullę z Cecyliuszami Metellusami, jednym z najwybitniejszych rzymskich rodów arystokratycznych w okresie Republiki. Początek współpracy Sulli z Metellusami datować można na lata dziewięćdziesiąte I wieku przed Chr. Metellusowie wspierali wówczas karierę polityczną Sulli, widząc w nim przeciwwagę dla wpływów Gajusza Mariusza w państwie. Formalnym poświadczeniem rodzącego się sojuszu stało się małżeństwo Sulli z Cecylią Metellą. W okresie pierwszej wojny domowej (88-82 przed Chr.) Caecilii Metelli stanęli po stronie Sulli. Szczególnie mocno widoczne było to w trakcie działań wojennych w Italii w latach 83-82 przed Chr. Duży udział w zwycięstwie Sulli miał zwłaszcza Metellus Pius, który nie tylko odniósł szereg sukcesów militarnych, ale także wsparł Sullę autorytetem, co wpłynęło na wzrost popularności Sulli. Najwięcej kontrowersji budzą stosunki Caecilii Metelli z Sullą w okresie dyktatury i tuż po jej zakończeniu. Wydaje się, że relacje dotychczasowych sojuszników ulegały wówczas stopniowemu ochłodzeniu. Odnowienie Republiki przez Sullę spowodowało powrót do rozgrywek politycznych w Rzymie, a factio Metellusów grała w nich główną rolę. W skonsolidowanym dotąd obozie sullańskim zaczęła powstawać opozycja wobec Sulli, a Metellusowie stali się jej istotną częścią. Stopniowo wpływali oni na osłabianie władzy Sulli, który, być może zniechęcony coraz skuteczniejszą opozycją, wycofał się z polityki i z Rzymu.

EN

The aim of the author of the article was to examine the relations between L. Cornelius Sulla and Caecilii Metelli, one of the most eminent Roman aristocratic families in the Roman Republic. The beginning of cooperation between Sulla and the Metelli dates back to the nineties of the 1st Century BC. At the time, the Metelli supported Sulla’s political career, seeing him as a counterweight to the influence of Gaius Marius in the state. The marriage of Sulla and Caecilia Metella was the formal confirmation of the nascent alliance. During the First Civil War (88-82 BC) the Metelli took the side of Sulla. It was particularly visible during the war in Italy in the years 83-82 BC. Metellus Pius, in particular, had a large share in Sulla's victory. He not only had a number of military successes, but also supported Sulla with authority, which increased his popularity. The most controversial is the relationship between Caecilii Metelli and Sula during the dictatorship and just after its end. It seems that the relations of the existing allies then gradually cooled down. The revival of the Republic by Sulla resulted in a return to political strifes in Rome, and the Metellan factio played a major role in them. In the previously consolidated Sulla camp, opposition to Sulla began to arise, and the Metelli became an important part of it. They gradually influenced the weakening of Sulla's power, and Sulla, perhaps discouraged by the increasingly effective opposition, withdrew from politics and from Rome.

Keywords

PL

L. Korneliusz Sulla; Metellusowie; okres Republiki

EN

L. Cornelius Sulla; the Metelli; Roman Republic

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2018
• Volume: 66
• Issue: 3: Filologia klasyczna
• Pages: 189-205

Contributors

author

Tomasz Ładoń

• Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

References

• Aleksandrowicz T.: Zainteresowania literackie rzymskiej nobilitas w schyłkowym okresie Republiki. Katowice: Uniwersytet Śląski 1990.
• Alexander M.C.: Trials in the Late Roman Republic, 149 BC to 50 BC. Toronto–Buffalo–London: University of Toronto Press 1990.
• Appel H.: Kontrowersje wokół senatus consultum ultimum. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2013.
• Appiani Bellorum Civilium Liber Primus. Red. E. Gabba. Firenze: La Nuova Italia1958.
• Badian E.: Caepio and Norbanus: Notes on the Decade 100-90 BC. „Historia“ 6:1957 s. 318-346.
• Badian E.: Foreign Clientelae (264-70 B.C.). Oxford: The Clarendon Press 1958.
• Badian E.: Waiting for Sulla. „Journal of Roman Studies” 52:1962 s. 47-61.
• Badian E.: From the Gracchi to Sulla (1940-59). „Historia” 11:1962 s. 197-245.
• Badian E.: Studies in Greek and Roman History. Oxford: Basil Blackwell 1964.
• Badian E.: Lucius Sulla. The Deadly Reformer. Sydney: Sydney University Press 1969.
• Broughton T.R.S.: The Magistrates of the Roman Republic. T. II. New York: American Philological Association 1952.
• Broughton T.R.S.: The Magistrates of the Roman Republic. T. III. Atlanta: Scholar Press 1986.
• Broughton T.R.S.: Candidates Defeated in Roman Elections: Some Ancient Roman „Also-Rans”. „Transactions of the American Philosophical Society” 81:1991 s. 1-64.
• Burn A.R.: A Metellus in Two Passages of Dio, „The Classical Review” 63:1949 s. 52-53.
• Carcopino J.: Sylla ou la monarchie manquée. Paris: L’Artisan du Livre 1931.
• Christ K.: Sulla. Eine römische Karriere. München: C.H. Beck Verlag 2002.
• Corey Brennan T.: The Praetorship in the Roman Republic. Oxford: Oxford University Press 2000.
• Diehle A.: C. Iulius Caesar Strabo (135). W: Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. T. 10.1. Red. G. Wissowa. Stuttgart: J.B. Metzlerscher Verlag 1918 szp. 428-431.
• Drumann W., Groebe P.: Geschichte Roms in seinem Übergange von der republikanischen zur monarchischen Verfassung. T.IV. Leipzig: Verlag von Gebrüder Borntraeger 1908.
• Frier B.W.: Sulla’s Priesthood. „Arethusa” 2:1969 s. 187-199.
• Frier B.W.: Sulla’s Propaganda: The Collapse of the Cinnan Republic. „American Journal of Philology” 92:1971 s. 585-604.
• Fündling J.: Sulla. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft 2010.
• Gruen E.S.: Roman Politics and the Criminal Courts, 149-78 B.C. Cambridge: Harvard University Press 1968.
• Gruen E.S.: Pompey, Metellus Pius, and the Trials of 70-69 B.C.: The Perils of Schematism. „American Journal of Philology” 92:1971 s. 1-16.
• Gruen E.S.: The Last Generation of the Roman Republic. Berkeley–Los Angeles–London: University of California Press 1974.
• Haley S.P.: The Five Wives of Pompey the Great. „Greece & Rome” 32:1985 s. 49-59.
• Hayne L.: M. Lepidus (Cos. 78): A Re-Appraisal. „Historia” 21:1972 s. 661-668.
• Hillman T.P.: Cinna, Strabo’s Army, and Strabo’s Death in 87 B.C. „L’Antiquité Classique” 65:1996 s. 81-89.
• Hinard F.: Sylla. Fayard: Librairie Arthème1985.
• Hurlet F. : La dictature de Sylla: monarchie ou magistrature républicaine? Essai d’histoire constitutionnelle. Brussel–Rome: Institut Belge de Rome 1993.
• Jaczynowska M.: Religie świata rzymskiego. Warszawa: PWN 1990.
• Katz B.R.: Studies on the Period of Cinna and Sulla. „L’Antiquité Classique” 45:1976 s. 497-549.
• Katz B.R.: The Siege of Rome in 87 B.C. „Classical Philology” 71:1976 s. 328-336.
• Keaveney A.: Who were the Sullani? „Klio” 66:1984 s. 114-150.
• Keaveney A.: Lucullus. A Life. London–New York: Routledge 2003.
• Keaveney A.: Sulla. The Last Republican. London–New York: Routledge 2005.
• Klebs E.: M. Aemilius Scaurus (140). W: Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. T. 1. Red. G. Wissowa. Stuttgart: J.B. Metzlerscher Verlag 1894 szp. 584-588.
• Konrad C.F.: Plutarch’s Sertorius. A Historical Commentary. Chapel Hill–London: The University of North Carolina Press 1994.
• Labitzke M.: Marius. Der verleumdete Retter Roms. Münster : AT Edition 2013.
• Lanzani C.: Mario e Silla. Storia della democrazia romana negli anni 87-82 a.Cr. Catania: F. Battiato 1915.
• Lanzani C.: Lucio Cornelio Silla dittatore. Storia di Roma negli anni 82-78 a.C. Milano: U. Hoepli 1936.
• Letzner W.: Lucius Cornelius Sulla. Versuch einer Biographie. Münster: LIT 2000.
• Levick B.M.: Sulla’s March on Rome in 88 B.C. „Historia” 31:1982 s. 503-508.
• Lovano M.: The Age of Cinna: Crucible of Late Republican Rome. Stuttgart: Steiner 2002.
• Münzer F.: Caecilia Metella. W: Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. T. 3.1. Red. G. Wissowa. Stuttgart: J.B. Metzlerscher Verlag 1897 szp. 1234-1235.
• Münzer F.: C. Caecilius Metellus (71). W: Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. T. 3.1. Red. G. Wissowa. Stuttgart: J.B. Metzlerscher Verlag 1897 szp. 1203.
• Ładoń T.: Sulla’s Peace Negotiations with Cinna’s Faction in 85-83 B.C. W: Lucius Cornelius Sulla – History and Tradition. Red. D. Słapek, I. Łuć, Lublin: Maria Curie-Skłodowska University Press 2013 s. 91-102.
• Ładoń T.: Kilka uwag o posiedzeniu senatu w świątyni Bellony 3 listopada 82 roku przed Chr. W: Elity w świecie starożytnym. Red. M. Cieśluk. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego US MINERWA 2015 s. 151-163.
• Münzer F.: Q. Lutatius Catulus (7). W: Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. T. 13.2. Red. G. Wissowa. Stuttgart: J.B. Metzlerscher Verlag 1927 szp. 2072-2082.
• Ooteghem J. Van: Pompee le Grand. Bâtisseur d’Empire. Namur: Nauwelaerts 1954.
• Ooteghem J. Van: Les Caecilii Metelli de la république. Bruxelles: Palais des Académies 1967.
• Rosenblitt A.: The Turning Tide: The Politics of the Year 79 b.c.e. „Transactions of the American Philological Association” 144:2014 s. 415-444.
• Rotondi G.: Leges publicae populi Romani. Hildesheim: G. Olms 1962.
• Salmon E.T.: Samnium and the Samnites. Cambridge: Cambridge University Press 1967.
• Seager R.: Sulla. W: Cambridge Ancient History. T. IX: The Last Age of the Roman Republic, 146-43 B.C. Red. J.A. Crook, A. Lintott, E. Rawson. Cambridge: Cambridge University Press 1994 s. 165-207.
• Sources for Roman History 133-70 B.C. Red. A.H.J. Greenidge, A.M. Clay. Oxford: Clarendon Press 1986.
• Syme R.: Roman Revolution. Oxford: Oxford University Press 1939.
• Taylor L.R.: Symbols of the Augurate on Coins of the Caecilii Metelli. „American Journal of Archeology” 48:1944 s. 352-356.
• Telford L.: Sulla. A Dictator Reconsidered. Barnsley: UK Pen and Sword 2014.
• Vervaet F.J.: The Lex Valeria and Sulla’s Empowerment as Dictator (82-79 BC). „Cahier Glotz” 15:2004 s. 37-84.
• Ward A.M.: Marcus Crassus and the Late Roman Republic. London–Columbia: University of Missouri Press 1977.
• Willems P.: Le Sénat de la République romaine. T. I. Louvain–Paris–Berlin: Ch. Peeters 1885.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2018.66.3-11