Proces kształcenia seniorów

• Authors: Skibińska Ewa

Title variants

EN

Senior’s education process

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem zainteresowania autorki jest proces kształcenia, w którym uczestniczą seniorzy. Autorka charakteryzuje poszczególne ogniwa tego procesu: stanowienie celów, dobór treści, metod, środków dydaktycznych i form kształcenia. W kształceniu seniorów proponuje realizację trzech celów globalnych: zrozumienie świata i umiejętność jego interpretacji, ukształtowanie postawy odpowiedzialności za siebie i swoją przyszłość, nauczenie seniorów rozwiązywania problemów życia codziennego. Wskazuje na potrzebę uwzględnienia w procesie kształcenia możliwości seniorów wynikających z funkcjonowania procesów poznawczych, inteligencji, stosowanych strategii kodowania informacji. W doborze metod zwraca uwagę na ograniczenia związane z faktem pogarszania się wzroku i słuchu. Postuluje szersze wykorzystanie indywidualnych form pracy. Podkreśla konieczność stosowania środków dydaktycznych adekwatnych do możliwości percepcyjnych seniorów oraz wyznaczenie dłuższych przedziałów czasowych na realizację poszczególnych ogniw procesu kształcenia. Rozważa problem wzmacniania efektów kształcenia seniorów przez pozytywne ocenianie, poprawianie funkcjonowania procesów poznawczych oraz wykorzystanie w pełni potencjału intelektualnego seniorów. Rozważania dotyczące planowania i realizacji procesu kształcenia seniorów autorka podsumowuje proponując nowe zasady dydaktyczne, dotyczące kształcenia seniorów: zasadę przestrzegania wysokiej jakości edukacji, zasadę częstego odwoływania się do doświadczeń życiowych seniorów, zasadę temporalności, zasadę pozytywnego oceniania efektów kształcenia oraz zasadę uwzględniania kondycji fizycznej i stanu zdrowia seniorów.

EN

The author is interested in the learning process with senior participation. She characterizes the particular elements of this process: setting goals, choice of content, methods, teaching aids and forms. She proposes three global goals in the teaching of seniors: understanding and interpreting the world, forming an approach consisting of responsibility for oneself and one's future and teaching seniors to solve everyday problems. She points to the necessity of taking into account senior's capabilities resulting from the functioning of cognitive processes, intelligence and information coding strategies used. She indicates limitations in methods stemming from the deterioration of vision and hearing. She also postulates a wider use of individual work. The author underlines the necessity of using didactic methods adequate for seniors' perception and setting longer time intervals for particular elements of teaching. These considerations pertaining to the planning and realization of the teaching process of seniors are summarized by the author in her new didactic rules for teaching seniors: the rule of high quality education, the rule of frequently using life experiences of seniors, the rule of temporality, the rule of the positive assessment of teaching effects and the rule of taking the seniors' health and physical condition into account.

Keywords

PL

seniorzy; proces dydaktyczny; uniwersytety trzeciego wieku

EN

seniors; teaching process; universities of the third age

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Rocznik Andragogiczny
• Year: 2007
• Volume: R. 2007
• Pages: 57-80

Contributors

author

Skibińska Ewa

References

• Bee H., Psychologia rozwoju człowieka, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2004.
• Brzezińska A.I., Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
• Czerniawska O., Aktywność społeczna i naukowa uniwersytetów trzeciego wieku, W: Oświata Dorosłych nr 2, 1987.
• Czerniawska O., Edukacja osób „Trzeciego Wieku”, W: Wprowadzenie do andragogiki, pod red. T. Wujka, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji, Warszawa 1996.
• Halicki J., Edukacja seniorów w aspekcie teorii kompetencyjnej. Studium historyczno-porównawcze, Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok 2000.
• Hutsch D.F., Dixon R.A., Learning and memory in aging, W: Handbook of Psychology of aging, pod red. J.E. Birren, K.W. Schaie, Academic Press, San Diego – New York – Boston – London – Sydney – Tokyo – Toronto 1990.
• Malewski M., Edukacja dorosłych w pojęciowym zgiełku. Próba rekonstrukcji zmieniającej się racjonalności andragogiki, W: „Teraźniejszość. Człowiek. Edukacja”, nr 2, 2001.
• Mott V.W., Our complex human body: biological development explored, W: An update on adult development theory: new ways of thinking about the life course, pod red. Clark M.C., Cafarella R.S. , “New Directions for Adult and Continuing Education”, nr 84, 1999.
• Półturzycki J., Dydaktyka dorosłych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1991.
• Schaie K.W., Intellectual development in adulthood, W: Handbook of Psychology of aging, pod red. J.E. Birren, K.W. Schaie, London Academic 1990.
• Press, San Diego – New York – Boston – London – Sydney – Tokyo – Toronto Steuden St., Marczuk M., Wstęp, W: Starzenie się a satysfakcja z życia, pod red. St. Stauden, M. Marczuk, Wydawnictwo KUL, Lublin 2006.
• Stuart-Hamilton I., Psychologia starzenia się. Wprowadzenie, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Warszawa 2006.
• Straś-Romanowska M., Późna dorosłość. Wiek starzenia się, W: Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, pod red. B. Harwas-
• Napierała, J. Trempała, Wydawnicto Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Tuner J.S. , Helms D.B., Rozwój człowieka, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Warszawa 1999.

Notes

PL

Tekst został opublikowany w pracy zbiorowej „Aktywność społeczna, kulturalna i oświatowa seniorów” pod redakcją Artura Fabisia, Bielsko-Biala 2008. Recenzentką tomu była dr hab., Elżbieta Dubas.