Tabuizowanie imienia w Chinach

• Authors: Adamek Piotr

Title variants

EN

Name Tabooing in China

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Imiona władców, przodków, urzędników, nauczycieli były uważane w Chinach za tabu, tzn. nie wolno ich było wymawiać ani zapisywać. Zwyczaj ten miał ogromny wpływ na chińską kulturę i poważne konsekwencje dla codziennego życia wielu Chińczyków, jak również dla chińskiej historiografii. Ze względu na tabu wiele imion, tytułów i nazw geograficznych zostało zmienionych. Ludzie byli zmuszeni do rezygnacji z kariery lub zmiany stylu życia, aby zachować tabu imienia. Niektórzy z nich tracili z tego powodu życie. Tabuizowanie imienia było wyrazem grzeczności i szacunku, strachu i złości, legitymizacji władzy. Było ono ważnym elementem chińskiej kultury, a Chińczycy widzieli w nim istotny czynnik społeczny. Trudno zrozumieć chińską tradycyjną kulturę, nie biorąc pod uwagę tabuizowania imienia.

EN

The names of sovereigns, ancestors, officials, teachers, were taboo in China – it was prohibited to pronounce or record them. This custom had an enormous impact on Chinese culture and serious consequences for the daily lives of many Chinese as well as for Chinese historiography. Because of such name tabooing many given names, titles and geographical names were changed. People had to stop their careers or change their lifestyle in order to maintain a naming taboo. Some of them were even killed in relation to the tabooing of names. The tabooing of names was an expression of courtesy and respect, fear and anger, legitimisation of power. It existed as an important element of Chinese culture and was perceived by the Chinese as a significant social factor. Chinese traditional culture cannot be contemplated without the tabooing of names taken into account.

Keywords

PL

Chiny; chińska kultura; historiografia; tabu; imię

EN

China; Chinese culture; Historiography; Taboo; name

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2014
• Issue: 1
• Pages: 40-52

Dates

published

2014-06-01

Contributors

author

Adamek Piotr

References

• Sung Biographies, Wiesbaden 1976.
• Ma Yifan 马一凡, Bihui zhong de beixi gushi 避讳中的悲喜故事, „Longmenchen” 龙门阵, nr 10, 2008.
• W. Bauer, Der chinesische Personenname, Wiesbaden 1959.
• J. Legge, The Sacred Books of China. The Texts of Confucianism, tłum. J. Legge, Delhi cz. III, 1968.
• Chen Yuan, Shihui juli 史諱舉例, Beijing 1958.
• Xin Tangshu 新唐書 [Nowa historia dynastii Tang], opr. przez Ouyang Xiu 歐陽修 w 1060 r., Sibu beiyao 四部備要, t. 87-91, juan 138.
• E. Haenisch, Die Heiligung des Pater – und Fürstennamens in China, „Berichte über die Verhandlungen der Sächsischen Akademie der Wissenschaften zu Leipzig”, nr 84, 1932.
• Th. Emmrich, Tabu und Meidung im antiken China: Aspekte des Verpönten, Bad Honnef 1992.
• B.J. Mansvelt Beck, The First Emperor’s Taboo Character and the Three Day Reign of King Xiaowen, „T’oung Pao”, nr 73, 1987.
• M.J. Künstler, Taboo and the Development of Periphrasis in Chinese, „Rocznik Orientalistyczny”, t. 49, nr 2, 1994.
• Wang Jian 王建, Zhongguo gudai bihuishi 中国古代避讳史, Guiyang 2002.
• Shihui cidian 史讳词典, Shanghai 2011.
• Bihui yanjiu 避讳研究, Jinan 2007.
• Fan Zhixin 范志新, Bihuixue 避諱學, Taibei 2006.
• Shiji 史記 [Zapiski historyka], opr. przez Sima Qian 司馬遷 w 91 r. p.n.e., Sibu beiyao 四部備要, t. 51-53, juan 6.
• B. Watson, Sima Qian. Records of the Grand Historian: Qin Dynasty, Hong Kong 1993.
• Daodejing 道德經, [w:] Laozi zhuzi suoyin – „Daozang” Wang Bi „Zhu” ben, Heshanggong „Zhu” ben, Heshanggong „Zhu” 老子逐字索引 – „道藏” 王弼 „注” 本, 河上公 „注” 本, 河上公 „注”. A Concordance to the Laozi – Daozang Version of the So-called Wangbi Text to Which Wang Bi’s Commentary Is Attached, Heshanggong’s Text, and Heshanggong’s Commentary, Hong Kong 1996, juan 54.
• Liu Xiaogan, Daoism (I): Lao Zi and the Dao-De-Jing, [w:] Routledge History of World Philosophies: History of Chinese Philosophy, Abingdon 2009.
• Xu Longfei, Die nestorianische Stele in Xi’an. Begegnung von Christentum und chinesischer Kultur, Bonn 2004.
• Yuan Haowen 元好問, Zhongzhouji 中州集, Sibu congkan 四部叢刊, t. 205, juan 7.
• Zhou Guangye 周廣業, Jingshi biming huikao 經史避名彙考 (reprint manuskryptu), Taibei 1981, juan 22.
• Wang Xianqian 王先謙, Donghua xulu 東華續録, ed. Guangxu xinmao ben 光 緒辛卯本, rozdz. Qianlong chao 乾隆朝, juan 86.
• A.W. Hummel, Eminent Chinese of the Ch’ing Period, t. II, Washington 1944.
• K.R. Guy, The Emperor’s Four Treasuries: Scholars and the State in the Late Ch’ien-lung Era, Cambridge 1987.
• Sanguozhi 三國志 (Kronika Trzech Królestw), opr. przez Chen Shou 陳壽 w 289 r. n.e., Sibu beiyao 四部備要, t. 62-63, rozdz. Shuzhi, juan 6.
• Wang Jian 王建, Zhongguo gudai bihuishi 中国古代避讳史, Guiyang 2002.
• Hanshi waizhuan 韓詩外傳, Congshu jicheng chubian 叢書集成初編, t. 524-525, juan 8.
• Hanshu 漢書 (Księga Han), opr. przez Ban Gu 班固 w 82 r. n.e., Sibu beiyao 四部備要, t. 54-57, juan 8.
• Yanshi jiaxun 顏氏家訓, Sibu beiyao 四部備要, t. 210, juan 2.
• Chunqiu Zuozhuan 春秋左傳, ed. Jigulou 稽古樓, juan 5.
• Jiu Tangshu 舊唐書 (Stara Księga Tang), opr. przez Liu Xu 劉昫 w 945 r., Sibu beiyao 四部備要, t. 82-86, juan 137.
• Hong Mai 洪邁, Rongzhai xubi 容齋續筆, Sibu beiyao 四部備要, t. 247, juan 11.
• Nanshi 南史 [Historia Południowych Dynastii], opr. przez Li Yanshou 李延壽 w 659 r., Sibu beiyao 四部備要, t. 77-78, juan 53.
• Hongloumeng 紅樓夢, Shanghai, t. 2, 1930,
• Qingyilu 清異錄, China Ancient Books database 中國基本古籍庫, ed. Qing xi yin xuan congshuben 清惜陰軒叢書本, juan 2.

Identifiers

ISSN

1233-9717