Instytucja prawa łaski – de lege lata i de lege ferenda

• Authors: Kruszyński Piotr

Title variants

EN

The right of pardon – de lege lata and de lege ferenda

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The article is devoted to the subject of the right of pardon in the Polish legal system. The study depicts the essence of the right of pardon and answers the question whether this right, as expressed in Article 139 of the Constitution of the Republic of Poland, can be realised only within the scope defined in Chapter 59 of the Code of Criminal Procedure, entitled “Clemency,” or if the term “right of pardon” has a wider meaning than “clemency,” e.g., so as to permit application by the President of the Republic of Poland, at every stage of the proceedings, of so called individual right of pardon. Moreover, the article discusses the latest case-law of the Supreme Court and the Constitutional Tribunal on the right of pardon and formulates a number of postulates de lege ferenda regarding the analysed question.

Keywords

EN

right of pardon; clemency; President of the Republic of Poland; criminal process; individual right of pardon; legislative proposals

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2022
• Issue: 2(169)
• Pages: 109–125

Contributors

author

Kruszyński Piotr

• Prof. dr hab. nauk prawnych Piotr Kruszyński Uniwersytet Warszawski, Wydział Prawa i Administracji, Polska University of Warsaw, Faculty of Law and Administration, Poland adwokat [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-8566-6113

References

• Konstytucja z dnia 17 marca 1921 r., Dz.U. nr 44, poz. 267, ze zm.
• Konstytucja z dnia 23 kwietnia 1935 r., Dz.U. nr 30, poz. 227, ze zm.
• Konstytucja PRL z dnia 22 lipca 1952 r., tekst jedn. Dz.U. z 1976 r. nr 7, poz. 36, ze zm.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483, ze sprost. i ze zm.
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 283.
• Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2017 r., sygn. akt I KZP 4/17.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 30.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2018 r., sygn. akt K 9/17.
• Balicki R., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2016, Wolters Kluwer, nr 4.
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2012.
• Bator A., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Państwo i Prawo” 2006, nr 10.
• Boch B., Prawo łaski w prawie polskim. Uwagi de lege lata i postulaty de lege ferenda, „Przegląd Sądowy” 2019, nr 7–8.
• Daszkiewicz K., Nadzwyczajne złagodzenie kary w przyszłym polskim kodeksie karnym, „Palestra” 1962, nr 3–4.
• Duda A., Wąglorz A., Zakres przedmiotowy prawa łaski z art. 139 Konstytucji (o niedopuszczalności stosowania abolicji indywidualnej), „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2016, z. 1.
• Dziwiński P., Kos K., Zakres przedmiotowy prawa łaski (uwagi o argumentacji TK w sprawie K 9/17), „Państwo i Prawo” 2020, nr 5.
• Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym, Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
• Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, LexisNexis, Warszawa 2014.
• Gutowski M., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w orzecznictwie sądowym, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, nr 1.
• Haÿduk-Hawrylak I., Komentarz do art. 560 k.p.k., [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2015.
• Kaczmarczyk-Kłak K., Postępowanie ułaskawieniowe w świetle Konstytucji RP na tle porównawczym, „Ius Novum” 2011, nr 4.
• Kaczmarczyk-Kłak K., Prawo łaski w Polsce na tle porównawczym. Dawniej i współcześnie, Mitel, Rzeszów 2013.
• Kardas P., Giezek J., Konstytucyjne podstawy prezydenckiego prawa łaski a możliwość stosowania tzw. abolicji indywidualnej, „Palestra” 2016, nr 1–2.
• Kmiecik R., Jeszcze raz w sprawie abolicji indywidualnej, „Prokuratura i Prawo” 2017, nr 12.
• Kmiecik R., O skutkach procesowych wyroku Trybunału Konstytucyjnego w kwestii abolicji indywidualnej, „Prokuratura i Prawo” 2020, nr 3.
• Kozłowski K., Komentarz do art. 139 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2016.
• Kozłowski K., Prawo łaski Prezydenta RP. Historia, regulacja, praktyka, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2013.
• Kruszyński P., Stosowanie przez Prezydenta RP prawa łaski w formie indywidualnej abolicji w świetle najnowszego orzecznictwa SN i TK, [w:] Istota i zasady procesu karnego 25 lat później. Księga poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Murzynowskiego, red. H. Gajewska-Kraczkowska, M. Rogacka-Rzewnicka, Wolters Kluwer, Warszawa 2020.
• Kruszyński P., Ułaskawienie a prawo łaski – pojęcia tożsame czy różne?, [w:] Verba volant, scriptamanent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, red. T. Grzegorczyk, R. Olszewski, Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
• Kulesza J., Prawo łaski w świetle Konstytucji. Glosa do wyroku TK z dnia 17 lipca 2018 r., K 9/17, „Państwo i Prawo” 2020, nr 2.
• Murzynowski A., Ułaskawienie w Polsce Ludowej, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1965.
• Oleksy K., Kilka uwag o skutkach wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 17.07.2018 r., K 9/17 (procesowa doniosłość aktu łaski w formie indywidualnej abolicji), [w:] Istota i zasady procesu karnego 25 lat później. Księga poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Murzynowskiego, red. H. Gajewska-Kraczkowska, M. Rogacka-Rzewnicka, Wolters Kluwer, Warszawa 2020.
• Rozpędowski A., Prawo łaski jako konstytucyjne uprawnienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2017 r., I KZP 4/17, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2019, nr 1.
• Sanetra W., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP przez Sąd Najwyższy, „Przegląd Sądowy” 2017, nr 2.
• Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• Ważny A., Komentarz do art. 567 k.p.k., [w:] K.T. Boratyńska [i in.], Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2009.
• Wilk L., Prawo łaski a sprawiedliwość karania – refleksja filozoficznoprawna, „Problemy Prawa Karnego” 2000, nr 23.
• Wiszowaty M., Prawo łaski Prezydenta III RP jako realizacja funkcji przedstawiciela suwerennego narodu oraz strażnika bezpieczeństwa państwa. Uwagi po uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 maja 2017 r., (sygn. akt I KZP 4/17), „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, nr 2.
• Ziobro A., Ułaskawienie a abolicja indywidualna (rozważania prawne w świetle postanowienia Prezydenta RP w sprawie ułaskawienia osoby nieprawomocnie skazanej), „Przegląd Prawa Publicznego” 2017, nr 5.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2022.101