Z historii nauczania języka polskiego Polaków w USA – przegląd podręczników (wiek XIX – 1. połowa XX wieku)

• Authors: Jolanta Klimek-Grądzka

Title variants

EN

From the History of Teaching Polish Language to the Poles in the USA: A Survey of the Handbooks (19th Century and the First Half of the 20th Century)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest nauczaniu języka polskiego w USA przed 1939 r. Autorka przedstawia najstarsze podręczniki do nauki języka polskiego (elementarze i czytanki), omawia ich strukturę i cechy językowo-stylistyczne: dominujące kręgi tematyczne (nauka, rodzina, religia) i leksykalne, słownikowe i stylistyczne przejawy wychowania w duchu katolicko-patriotycznym (wartościowanie, dydaktyzm).

EN

The article is devoted to the history of teaching Polish language in the USA before 1939. The author presents the oldest Polish handbooks (primers and reading collections), discusses their structure, their language and stylistic qualities such as the dominant thematic fields (learning, family, religion) as well as the lexical, lexicographic and stylistic manifestations of education in the Catholic and patriotic spirit (axiology, didactic character).

Keywords

PL

nauczanie; język polski za granicą; podręczniki; Polonia

EN

teaching; Polish language abroad; handbooks; the Polonia

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2017
• Volume: 65
• Issue: 10: Glottodydaktyka
• Pages: 43-57

Contributors

author

Jolanta Klimek-Grądzka

• Katedra Języka Polskiego w Instytucie Filologii Polskiej na Wydziale Nauk Humanistycznych KUL

References

• Burzyńska-Kamieniecka A., Dąbrowska A., 2014, Tradycje nauczania języka polskiego jako obcego we Wrocławiu, w: 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej. Teoria i praktyka, red. A. Dąbrowska, U. Dobesz, Wrocław, s. 343-371.
• Carr J.F. (oprac.), 1912, Przewodnik po Stanach Zjednoczonych do użytku polskich imigrantów, b.m.w., online: https://polona.pl/item/1765815/1/ [dostęp 15.12.2016].
• Dąbrowska A., 2016, Wokabularz, enchiridion, donat, summarsz, goniec, manualik… – tytuły dawnych książek do nauczania cudzoziemców języka polskiego, w: Lingua et gaudium. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Janowi Miodkowi, red. M. Zaśko-Zielińska, M. Misiak, J. Kamieniecki, T. Piekot, Wrocław, s. 231-246.
• Dąbrowska A., Kto, gdzie, kiedy i dlaczego uczył (się) dawniej języka polskiego jako obcego?, online: http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1368 [dostęp 15.12.2016].
• Elementarze polonijne w zbiorach polskich i zagranicznych wg krajów, online: http://elementarze. eu/ele_polo/polonia_w_zbiorach.htm [dostęp 15.12.2016].
• Kołpak M., 2014, Czego uczą się z elementarzy Polacy za granicą?, online: http://dziennikzwiazkowy.com/kultura/czego-ucza-sie-z-elementarzy-polacy-za-granica/ [dostęp 15.12.2016].
• Kruszka W., 1905., Historya Polska w Ameryce, t. 1-2, Milwaukee, online: http://liturgicalcenter.org/ media/parish_docs/p2.pdf, http://liturgicalcenter.org/media/pdfy/Polonia/Polonia/POL_1.pdf [dostęp 15.12.2016]
• Miodunka W.T., Historia polszczyzny jako języka obcego. O potrzebie i koncepcji opisu, w: Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj, red. R. Przybylski, J. Kąś, K. Sikora Kraków 2010, s. 119-131.
• Miodunka W., Między etniczno-politycznym a kulturowym rozumieniem narodu. O potrzebie historycznojęzykowych badań polszczyzny jako języka obcego i drugiego, „LingVaria” 2011, 1, s. 179-204.
• Sibiga Z., Kształcenie polonistyczne dzieci i młodzieży w szkołach polonijnych Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Rzeszów 1994.
• SWar – Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, t. 1-8, wWarszawa 1900-1927.
• Wskazówki dla wychodźców do Francji, Warszawa 1928. https://polona.pl/item/3401746/31/.
• Wskazówki dla wychodźców do Kanady, Warszawa 1929. https://polona.pl/item/35770217/61/.
• Zarzeczny G., 2013, Struktura globalna podręczników do nauczania języka polskiego jako obcego (ujęcie diachroniczne), w: Grenzüberschreitungen – Polnische, tschechische und deutsche Sprache, Literatur und Kultur. Beiträge zur VIII. Internationalen Westslawistischen interFaces-Konferenz in Leipzig, red. J. Nesswetha, Z. Czerwonka, K. Rysová, Hildesheim, s. 353-362.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2017.65.10-3