„Polskie gwary na wyginięciu?”, czyli obraz polszczyzny ludowej i regionalnej w wypowiedziach użytkowników forum.mlingua.pl.

• Authors: Ostrowska Katarzyna

Title variants

EN

„Are polish local dialects extinct?”, the image of folk and regional polish on the basis of forum.mlingua.pl

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł traktuje o polszczyźnie ludowej i regionalnej w świetle wypowiedzi użytkowników forum. mlingua.pl. Przedstawia terminologię z zakresu dialektologii, charakterystykę użytkowników forum oraz pozytywną i negatywną postawę wobec gwary, przejawiającą się jej wartościowaniem. Autorka przywołuje opinie internautów i zestawia je z definicjami badaczy dialektologii, przedstawia różnice między polszczyzną ludową i regionalną oraz szacunek do gwar niektórych społeczności lokalnych, np. Ślązaków, Kaszubów. Użytkownicy forum.mligua.pl interesują się zagadnieniem polszczyzny regionalnej, znają językoznawcze terminy, zwracają uwagę na wartość kulturową polszczyzny mieszkańców wsi.

EN

The article is about folk and regional Polish on the basis of forum.mlingua.pl users’ opinions. It refers to terminology of dialectology, characteristic of forum.mlingua.pl users, positive and negative attitude to dialect manifested by its appraisal. The authoress compares statements with the definitions made by researchers of dialectology. Crucial for this research are distinction between folk and regional Polish and regard for local communities (e.g. Silesian, Kashubians). The users of forum.mlingua.pl are interested in regional Polish, they know linguistic terminology, draw attention to cultural value of folk and regional Polish.

Keywords

PL

gwara; dialekt; regionalne odmiany polszczyzny

EN

local dialect; dialect; regional types of Polish

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
• Year: 2016
• Volume: LXIII
• Pages: 101-116

Dates

published

2016

Contributors

author

Ostrowska Katarzyna

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Humanistyczny

References

• Bartmiński Jerzy, 1990, Folklor – język – poetyka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Breza Edward, red., 2001, Kaszubszczyzna = Kaszëbizna, Uniwersytet Opolski, Opole.
• Breza Edward, Treder Jerzy, 1981, Gramatyka kaszubska. Zarys popularny, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Gdańsk.
• Bukowski Jakob, 1860, Gedichte in der Mundart der deutschen schlesisch-galizischen Gränzbewohner resp. von Bielitz-Biala, Zamarski, Bielitz.
• Cygan Stanisław, 2007, Jeszcze o prześmiewaniu gwary, „Prace Filologiczne”, 53, s. 111–125.
• Czajkowski Andrzej, Czajkowska Ilona, Klukowski Andrzej, Klukowska Dorota, red., 1994, Słownik gwary śląskiej, Wydawnictwo Columb, Katowice.
• Dejna Karol, 1980, Ile mamy języków polskich, „Język Polski”, 60, s. 30–34.
• Dejna Karol, 1984, W sprawie tzw. dialektów kresowych, „Język Polski”, 64, s. 51–57.
• Dejna Karol, 1998, Gwara i jej stosunek do innych odmian języka ogólnonarodowego, w: S. Gala, red., Teoretyczne, badawcze i dydaktyczne założenia dialektologii, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź, s. 13–22.
• Doroszewski Witold, 1953, Przedmiot i metody dialektologii, „Poradnik Językowy”, z. 3 (60), s. 2–10.
• Drwal Jan, Odyniec Wacław, Treder Jerzy, 1998, Góra – wieś i parafia. Środowisko, dzieje, język, Urząd Gminy Wejherowo, Wejherowo.
• Drzazgowski Mariusz, 1992, O nazwie chachłacka mowa, w: K. Handke, red., Słowiańskie pogranicza językowe. Zbiór studiów, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, s. 29–35.
• Dunaj Bogusław, red., 1979, Wybór tekstów języka mówionego mieszkańców Krakowa, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
• Furgalińska Joanna, 2010, Ślónsko godka ilustrowany słownik dla Hanysów i Goroli, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Goban-Klas Tomasz, 2005, Cywilizacja medialna. Geneza, ewolucja, eksplozja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Grochola-Szczepanek Helena, Turystyka w przestrzeni wiejskiej – nowy obraz wsi. Przykład gminy tatrzańskiej, w druku.
• Gruchmanowa Monika, Walczak Bogdan, red., 1997, Słownik gwary miejskiej Poznania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Poznań.
• Gruchmanowa Monika, Witaszek-Samborska Małgorzata, Żak-Święcicka Małgorzata, 1987, Mowa mieszkańców Poznania, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Grzenia Jan, 2007, Komunikacja językowa w Internecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Handke Kwiryna, 2001, Terytorialne odmiany polszczyzny, w: J. Bartmiński, red., Współczesny język polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 201–221.
• Kamińska Maria, 1974, Relikty dialektalne w języku mieszkańców Łodzi, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, XX, s. 121–141.
• Kąś Józef, Kurek Halina, 2001, Język wsi, w: S. Gajda, red., Język polski. Najnowsze dzieje języków słowiańskich, Uniwersytet Opolski – Instytut Filologii Polskiej, Opole, s. 440–456.
• Kleczkowski Adam, 1920, Dialekt Wilamowic w zachodniej Galicji. Fonetyka i fleksja, Polska Akademia Umiejętności, Kraków.
• Kurek Halina, 2001, Przemiany językowe wsi (na przykładzie wybranych nazw roślin z okolic Dukli), w: A. Dąbrowska, I. Kamińska-Szmaj, red., „Język a kultura”, t. 16, Świat roślin w języku i kulturze, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 118–122.
• Labocha Janina, 1997, Polsko-czeskie pogranicze na Śląsku Cieszyńskim. Zagadnienia językowe, Księgarnia Akademicka, Kraków.
• Labuda Aleksander, 1981, Słownik polsko-kaszubski, oprac. nauk. J. Treder, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Gdańsk.
• Latosiński Józef, 1909, Monografia miasteczka Wilamowic. Na podstawie źródeł autentycznych, Drukarnia Literacka pod zarządem L. K. Górskiego, Kraków.
• Mańczak Witold, 1992, Język czy dialekt kaszubski? Czyli o wpływie polskim na kaszubszczyznę, w: K. Handke, red., Słowiańskie pogranicza językowe. Zbiór studiów, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, s. 73–83.
• Miodek Jan, 1991, Germanizmy w gwarze śląskiej, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu. Językoznawstwo”, 13, s. 463–468.
• Młynek Ludwik, 1907, Narzecze wilamowickie, J. Pisz, Tarnów.
• Mojmir Hermann, 1930–1936, Wörterbuch der deutschen Mundart von Wilamowice, t. 1–2, Polska Akademia Umiejętności, Kraków.
• Nitsch Kazimierz, 1914, Odrębności słownikowe Poznania, Krakowa i Warszawy, „Język Polski”, 2, z. 8–10, s. 261–270.
• Nowakowska-Kempna Iwona, 2000, Gwara w dziedzictwie kulturowym regionu, w: Polszczyzna Mazowsza i Podlasia. Badanie dziedzictwa kulturowego, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów, Łomża, s. 21–32.
• Ożóg Kazimierz, 2004, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo „Otwarty Rozdział”, Rzeszów.
• Piotrowicz Anna, Witaszek-Samborska Małgorzata, 2009, Studia nad polszczyzną miejską Poznania, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Porębska Marlena, Achterberg Jörn, 2004, Badania nad witalnością kaszubszczyzny, „Język Polski”, 84, z. 5, s. 321–330.
• Rogowska-Cybulska Ewa, Cybulski Marek, 2011, Język kaszubski, w: B. Oczkowa, E. Szczepańska, T. Kwoka, red., Słowiańskie języki literackie. Rys historyczny, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 29–42.
• Sagan-Bielawa Mirosława, Wdrażanie Europejskiej Karty Języków Regionalnych lub Mniejszościowych a rzeczywistość socjolingwistyczna w Polsce [w druku].
• Sikora Kazimierz, 2014, O paradoksach zanikania gwar ludowych i nowych stereotypach wiejskości, w: M. Mączyński, E. Horyń, red., Język w środowisku wiejskim. W 110. rocznicę urodzin profesora Eugeniusza Pawłowskiego, t. 1, Collegium Columbinum, Kraków, s. 115–123.
• Sławkowa Ewa, 2003, Być STELA. Z zagadnień edukacji regionalnej na Śląsku Cieszyńskim, Wydawnictwo Gnome, Katowice.
• Smułkowa Elżbieta, 2002, Białoruś i pogranicza. Studia o języku i społeczeństwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Tokarski Ryszard, 1992, Obraz wsi utrwalony w języku, „Prace Filologiczne”, 37, s. 269–280.
• Treder Jerzy, red., 2002, Język kaszubski. Poradnik encyklopedyczny, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Umińska-Tytoń Elżbieta, 1995, Co wiemy o łódzkich regionalizmach leksykalnych?, w: D. Bieńkowska, red., Wielkie miasto. Czynniki integrujące i dezintegrujące, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 62–70.
• Wicherkiewicz Tomasz, 1999, Wir kuza ny mejr wymysojerysz. Stan etnolektu miasteczka Wilamowic u końca XX wieku, w: Z. Staszewska, red., Miasto. Teren koegzystencji pokoleń, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 236–242.
• Wicherkiewicz Tomasz, 2011, Języki regionalne w Europie Środkowo-Wschodniej – nowa jakość w polityce językowej, nowy wymiar tożsamości, „Język, Komunikacja, Informacja”, 6, s. 71–78.
• Witaszek-Samborska Małgorzata, 1986–1987, Regionalizmy leksykalne w mowie inteligencji poznańskiej, „Studia Polonistyczne”, nr 14–15, s. 335–347.
• Wronicz Jadwiga, 1992, Słownictwo pisarzy cieszyńskich XVIII wieku, Prace IJP PAN, Kraków.
• Wyderka Bogusław, 2001, Odmiany regionalne, w: S. Gajda, red., Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego – Instytut Filologii Polskiej, Opole, s. 422–439.
• Zaręba Alfred, 1985, O prześmiewaniu gwary, „Prace Filologiczne”, 32, s. 447–450.
• Zaręba Alfred, 1988, Literackie języki regionalne w Polsce, „Język Polski”, 68, z. 2–3, s. 76–86.
• Zarzycki Łukasz, 2014, Do you speak cockney? Kulturowe konteksty dialektu londyńczyków, Silva Rerum, Poznań.
• Zieniukowa Jadwiga, 1999, Z problemów komunikacji językowej w miasteczku Wilamowice w zachodniej Małopolsce, w: Z. Staszewska, red., Miasto. Teren koegzystencji pokoleń, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 243–252.
• Zieniukowa Jadwiga, 2001, Kaszubszczyzna u schyłku XX wieku, w: E. Tokarz, red., Słowiańszczyzna w kontekście przemian Europy końca XX wieku (język – tradycja – kultura), Wydawnictwo Śląsk, Katowice, s. 97–104.
• Żychliński Arkadiusz, 2009, Homo loquens. O różnicy antropologicznej, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 56–84.
• Żydek-Bednarczuk Urszula, 2013, Odmiana medialna w szkole, w: H. Synowiec, red., Odmiany polszczyzny w szkole. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 99–111.
• Żydek-Bednarczuk Urszula, Tambor Jolanta, 1991, Język familijny w autochtonicznych rodzinach Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, w: K. Handke, red., Polszczyzna regionalna Pomorza (Zbiór studiów), t. 2, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław, s. 163–171.

Identifiers

ISSN

0076-0390