Instrumentalizacja piłki nożnej w państwie totalitarnym na przykładzie Trzeciej Rzeszy

• Authors: Marlena Wyskok

Title variants

EN

An Instrumentalisation of Football in a Totalitarian State on the Example of the Third Reich

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wzrost znaczenia sportu na początku XX wieku spowodował, że naziści – tworząc Trzecią Rzeszę – szczególną uwagę zwrócili na tę dziedzinę aktywności człowieka. Piłka nożna, jako jedna z najpopularniejszych dyscyplin sportowych, stała się ważnym instrumentem w budowaniu totalitarnego państwa. Przejęcie zwierzchnictwa nad piłką nożną umożliwiło władzom Trzeciej Rzeszy przede wszystkim kontrolę znacznej części społeczeństwa. Piłka nożna stała się też ważnym i wielofunkcyjnym narzędziem propagandy. Służyła nazistom do budowania pożądanych relacji z innymi państwami i pokojowego wizerunku swojego państwa, a przede wszystkim do demonstrowania rzekomej wyższości narodu niemieckiego nad innymi. Ponadto piłkarskie rozgrywki były doskonałym sposobem rozpowszechniania i wzbudzania w narodzie niemieckim poczucia tożsamości z symboliką nazistowską. Piłka nożna była także narzędziem realizacji specyficznie pojmowanych celów wychowawczych Trzeciej Rzeszy.

EN

The growing importance of sport in the early twentieth century caused that the Nazis paid specialattention to this area of human activity. Football, as one of the most popular sports became an important instrument in building this totalitarian state. Take over control of the football made possibleto the Third Reich a control of large part of society. Football became also an important and multifunctional tool of propaganda. It served the Nazis to build desired relations with other countries, to the peaceful image of their country and to demonstrate the ostensible superiority of the German nation over others. In addition, football game was a great way to disseminate and generate in the German people a sense of identity with Nazi symbols. Football was also a tool to achieve educational objectives of the Third Reich.

Keywords

PL

piłka nożna; Trzecia Rzesza; propaganda; instrumentalizacja

• Publisher: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie
• Journal: Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna
• Year: 2016
• Volume: 15
• Issue: 3
• Pages: 11–23

Contributors

author

Marlena Wyskok

• Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu

References

• Bahro B., Der SS-Sport: Organisation, Funktion, Bedeutung, Paderborn 2013.
• Fisher G., Lindner U., Stürmer für Hitler. Vom Zusammenspiel zwischen Fuβball und Nationalsozialismus, Göttingen 1999.
• Godlewski P., Globalny i lokalny wymiar współczesnego sportu, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług” 2011, nr 78, s. 9–22.
• Havemann N., Fuβball unter Hakenkreuz, „Aus Politik und Zeitgeschichte” 2006, nr 19, s. 1–8, http://www.bpb.de/gesellschaft/sport/fussball-wm- 2006/73595/fussball-unterm-hakenkreuz?p=0 [dostęp: 7.05.2015].
• Havemann N., Fuβball unterm Hakenkreuz. Der DFB zwischen Sport, Politik und Kommerz, Bonn 2005.
• Hertz-Eichenrode D., Sportsfreunde? Die deutsch- polnischen Fuβball-Länderspiele von 1933 bis 1938, [in:] Blecking D., Peiffer L., Traba R. (Hg.), Vom Konflikt zur Konkurrenz. Deutsch-polnisch-ukrainische Fuβballgeschichte, Göttingen 2014, s. 114–122.
• Herzog M., Fuβball zur Zeit des Nationalsozialismus, Stuttgart 2008. Hesse U., Tor! Historia niemieckiej piłki nożnej, Otwock 2014.
• Hobsbawm E., Narody i nacjonalizm po 1780 roku. Program, mit, rzeczywistość, Warszawa 2010. Kolbe G., Der BVB in der NS-Zeit, Göttingen 2002.
• Lipoński W., Historia sportu: na tle rozwoju kultury fizycznej, Warszawa 2012.
• Peiffer L., Schulze-Marmeling D., Hakenkreuz und rundes Leder. Fuβball im Nationalsozialismus, Göttingen 2008.
• Stępiński M., Działacze Niemieckiego Związku Piłki Nożnej wobec dyktatury nazistowskiej w historiografii Republiki Federalnej Niemiec lat 1980–2010, „Zapiski Historyczne”, 2015, t. 80, z. 1, s. 39–63; http://dx.doi.org/ 10.15762/ZH.2015.03.
• Stępiński M., Piłka nożna na Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku (w świetle Albumu Olimpijskiego – Olympia 1936. Die Olympische Spiele 1936), „Zapiski Historyczne” 2009, t. 74, z. 3., s. 95–119; http://dx.doi.org/ 10.15762/ZH.2009.05.
• Teichler H. J., Internationale Sportpolitik im Dritten Reich, Schorndorf 1991.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.16926/kf.2016.15.18