„Dusza uraniczna”. Inna lektura „Pokolenia Marka Świdy” Andrzeja Struga

• Authors: Forajter Wacław

Title variants

EN

“Uranian Soul”. A Different Reading of Andrzej Strug’s “Pokolenie Marka Świdy” (“Generation of Marek Świda”)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rozprawa stanowi analizę utworu z 1925 roku poprzez pryzmat koncepcji filozoficznych Camille’a Flammariona, w szczególności zaś teorii przedstawionych na kartach romansu astronomicznego „Urania”. Autor artykułu analizuje również status ontologiczny bohatera, dochodząc do wniosku, że rozmarzony Świda reprezentuje podmiotowość „słabą”, odsyłającą do światopoglądu i praktyk okresu Młodej Polski. W artykule poruszono także kwestię masochizmu jako paradygmatu cechującego najważniejsze relacje damsko-męskie w powieści, któremu zostaje przeciwstawiona idealizowana przez protagonistę Urania, będąca symbolem Flammarionowskiej utopii kosmicznej i wyrazem tęsknoty za utraconym, projektowanym przez dziewiętnastowieczność ładem.

EN

The study is an analysis of the 1925 work through the prism of Camille Flammarion’s philosophical conceptions, especially the theories contained in his astronomical romance “Uranie” (“Urania”). The author of the article also examines the protagonist’s ontological status, and arrives at the conclusion that the dreaming Świda represents the “weak” subjectivity which refers to Young Poland’s worldview and practice. The paper also touches the issue of masochism as the paradigm that characterises the most seminal female-male relationships in the novel. This relationship is set contrasted with Urania, idealised by the protagonist, a symbol of Flammarion’s cosmic utopia and an expression of yearning for the order projected by the 19th century.

Keywords

PL

Andrzej Strug; Camille Flammarion; Kosmos; utopia; fantastyka; fantazmat; masochizm

EN

Andrzej Strug; Camille Flammarion; Cosmos; utopia; fantasy; phantasm; masochism

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2021
• Volume: 112
• Issue: 1
• Pages: 41-56

Dates

printed

2021-03-26

Contributors

author

Forajter Wacław

• Uniwersytet Śląski, Katowice

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2021.3