Religie na Bałkanach ze szczególnym uwzględnieniem islamu – szkic historyczny

• Authors: Ickiewicz-Sawicka Magdalena

Title variants

EN

Religions in the Balkans with a Particular Emphasis on Islam – a Historical Outline

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Od czasów dominacji Imperium Osmańskiego na terytoriach bałkańskich (druga połowa XVI wieku), obszar ten stanowi źródło licznych i skomplikowanych konfliktów terytorialnych, narodowych, etnicznych, społecznych, gospodarczych czy politycznych. Analizując złożoną historię owego obszaru nie można się oprzeć także wrażeniu, że źródłem wspomnianych powyżej konfliktów jest w znacznej mierze nietolerancja religijna. Bałkańska mozaika narodów, grup etnicznych czy mniejszości regionalnych składa się w głównej mierze z wyznawców katolicyzmu, prawosławia i islamu. Podział ten nakłada się praktycznie na podział narodowy: Chorwatów, Serbów i Muzułmanów (mieszkańców Bośni i Hercegowiny, wyznających islam). W tym przypadku religia zamiast łączyć i łagodzić obyczaje – wzmacnia i podsyca nienawiść narodową czy etniczną. W niniejszym tekście podjęto próbę przedstawienia pokojowego istnienia tych religii w czasie funkcjonowania Imperium Osmańskiego, przełamując potocznie lansowaną tezę, że Ottomańska Turcja była jedynie źródłem ucisku i dyskryminacji podbitych słowiańskich narodów zamieszkujących Bałkany. Artykuł składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza zawiera rozważania na temat różnorodności religijnej na Bałkanach w kontekście historycznym, druga – poddaje analizie kwestię obecności islamu i religii muzułmańskiej w tej części Europy.

EN

Since the time of the domination of the Ottoman Empire in the Balkan territories (2nd half of the 16th century), this area has been a source of numerous and complex territorial conflicts, national, ethnic, social, economic, or political in nature. Analysing the multifaceted history of this area, one cannot resist the impression that religious intolerance is largely the source of the conflicts mentioned above. The Balkan mosaic of nations, ethnic groups, or regional minorities consists mainly of the followers of Catholicism, Orthodox Christianity, and Islam. This division practically reflects the national division: Croats, Serbs, and Muslims (the people of Bosnia and Herzegovina who profess Islam). In this case religion, instead of linking and alleviating customs – strengthens and fuels national or ethnic hatred. The present article attempts to describe a peaceful co-existence of these religions during the Ottoman Empire period, breaching the popularly promoted idea that the Ottoman Turkey was the only source of oppression and discrimination of the conquered Slavic peoples inhabiting the Balkans. The article consists of two main parts. The first contains reflections on religious diversity in the Balkans in a historical context, the second – an analysis of the issue of the presence of Islam and the Muslim religion in this part of Europe.

Keywords

PL

religia; religia na Bałkanach; chrześcijaństwo; islam; różnorodność religijna; pluralizm kulturowy

EN

religion; religion in the Balkans; Christianity; Islam; religious diversity; cultural pluralism

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2014
• Issue: 2
• Pages: 7-19

Dates

published

2014-12-01

Contributors

author

Ickiewicz-Sawicka Magdalena

References

• J. Skowronek i in., Słowianie południowi i zachodni VI-XX wiek, Warszawa 2005.
• G. Szwat-Gyłybowa, Bogomilstwo. Powieść elementarna, [w:] taż, Haeresis bulgarica w bułgarskiej świadomości kulturowej, Warszawa 2005.
• B. Jezernik, Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, Kraków 2007.
• H. Edib, Turkey Faces. A Turkish View on Recent Changes and Their Origin, New Haven (USA) 1930.
• B.G. Baker, The Passing of the Turkish Empire in Europe, London 1913.
• E. Maliszewski, Albania, Poznań 1913.
• N. Brailsford, Macedonia: Its Races and Their Future, London 1906.
• H. Vivan, Servia, the Poor Man’s Paradise, London 1897, s. 100; C.N.E. Eliot, Turkey in Europe, London 1965.
• A.V. Amfiteatrov, Strana rozdora, Sankt Peterburg 1903.
• A.J. Toynbee, The Western Question in Greece and Turkey. A Study in the Contact of Civilisations, London 1922.
• A. Lamartine, Visit to the Holy Land, t. II, London 1845.
• B. Pliszka, Podróż po Albanii, współczesny euroislam, www.psz.pl/tekst-34528
• D. Urquhart, The Spirit of the East – Illustrated in a Journal of Travels Throught Romueli during an Eventful Period, t. II, London 1838.
• L.M. Garnett, Turkey of the Ottomans, London-New York 1911.
• W.M. Sloane, The Balkans. A Laboratory of History, New York 1914, s. 27; S. Loti, Turkey in Agony, London 1913.
• M. Zekić, Muzułmanie bośniaccy – najbardziej zachodni autochtoniczni muzułmanie czy najbardziej wschodni muzułmańscy Europejczycy, www.findthatpdf.com/search-37856135- hPDF/download-documents \-067-079-zekic.pdf.htm
• J. Duda, Słowiańscy muzułmanie na Bałkanach, www.arabia.pl
• Islamska Deklaracja – Jedan program islamizacije muslimana i muslimaskih naroda, www.bosanskialim.com
• A. Beinsen, Muslimanstvo and „Bosniakdom”: Islam in the Discourse of Muslims in Bosnia-Hercegovina, „South-East Europe Review”, nr 1, 2006.
• Exdended Bosnia Mission Endangers U.S. Troops, 16 January 1997, United State Senate Republican Policy Committee, www.senate.gov
• R. Bachora, Bośnia i Hercegowina państwem upadłym? Kwestia ekstremizmu muzułmańskiego, [w:] M. Gniazdowski, Europejski Protektorat? Bośnia i Hercegowina w perspektywie środkowoeuropejskiej, Warszawa 2008.
• V. Attanassoff, Bosnia and Herzegovina – Islamic Revival, International Advocacy Networks and Islamic Terrorism, Strategic Insights, t. IV, nr 5, 2005, www.isn.ethz.ch/Digital-Library/Publications/Detail/?ots591=0c54e3b3- 1e9c-be1e-2c24-a6a8c7060233&lng=en&id=32383
• F. Lubojna, Albania – wolność zagrożona, tłum. D. Horodyska, Sejny 2005.
• M. Todorova, Bałkany wyobrażone, tłum. P. Szymor, M. Budzińska, Wołowiec 2008.

Identifiers

ISSN

1233-9717