Konstruowanie „ja” w twórczości Franciszka Karpińskiego na tle epoki i jej tendencji

• Authors: Górecki Przemysław

Title variants

EN

Constructing the self in the literary work of Franciszek Karpiński against the background of the Enlightenment and its tendencies

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Szkic poświęcony jest zagadnieniu autobiografizmu w twórczości Franciszka Karpińskiego ujmowanemu pod kątem jego związków z twórczością i filozofią Jana Jakuba Rousseau. Analiza zjawisk autentyczności i autobiograficzności dotyka kwestii konstruowania siebie w literaturze na przykładzie konkretnych utworów, z których najważniejszym jest przełomowa dla historii polskiej literatury powieść Karpińskiego Historia mego wieku i ludzi z którymi żyłem. Przedmiotem analizy są m.in. jej związki z Wyznaniami Rousseau. Świadomość wpływu Rousseau na europejskie pojmowanie literatury otwiera nowe perspektywy interpretacyjne twórczości Karpińskiego. Pozwala także dostrzec w jego pisarstwie elementy kompletnego, spójnego projektu sytuującego się na granicy literatury i filozofii. Jego przełomowość polega na pierwszeństwie w polskim procesie historycznoliterackim oraz nowatorstwie postawy autobiograficznej, którą rozpatruję w odniesieniu do podstawowych koncepcji dotyczących autobiografizmu, a także nowoczesnego projektu tożsamościowego człowieka estetycznego.

EN

The presented paper provides analysis of the notion ‘autobiographism’ contextualised in the literary output of the Polish poet of the enlightenment, Franciszek Karpiński. The question of autobiographism is presented in terms of the literature and philosophy of Jean Jacques Rousseau. This analysis of the phenomena of authenticity and autobiographicality is concerned with constructing oneself in literature as illustrated by certain works, with the primacy of the mundane The History Of My Age And People With Whom I Lived. The essay draws on The Confessions by Rousseau with a view to specifying the connections between these two novels. The consciousness of the impact Rousseau had on the European sense of literature breaks new ground in the interpretation of the legacy of Karpiński. It also enables the recognition of the complete and compact project situated on the verge of literature and philosophy. The breakthrough of this project is contained in the priority given to the Polish historical literary process and the novelty of the autobiographical attitude, which is considered through the application of basic conceptions concerning autobiographism and the modern identity project of the aesthetic human.

Keywords

EN

Karpiński; Rousseau; autobiographism; enlightenment; poetry

• Publisher: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Adeptus
• Year: 2014
• Issue: 3
• Pages: 33-50

Dates

published

2014-04-02

Contributors

author

Górecki Przemysław

• Uniwersytet Warszawski [University of Warsaw], Warszawa [Warsaw], Poland

Identifiers

DOI

10.11649/a.2014.003