Podziękowania i przeprosiny w języku i kulturze japońskiej

• Authors: Kaczmarek Mirosława

Title variants

EN

Thanking and apologizing in the Japanese language and culture

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka nawiązuje do teorii aktów mowy Johna Austina i jej rozwinięcia w pracach Anny Wierzbickiej, która dowodziła, że zasady, na których opierają się akty mowy są różne w różnych kulturach. Teza Wierzbickiej, głosząca, że nie istnieją uniwersalne akty mowy, znajduje potwierdzenie w analizie porównawczej podziękowań i przeprosin w kulturze japońskiej i kulturze polskiej. Autorka przedstawia semantyczny opis trzech japońskich „gestów językowych”: arigato gozaimasu podziękowania, gomen nasai przeprosiny, oraz sumimasen przeprosiny lub podziękowania. Są one specyficznie interpretowane i realizowane w języku japońskim. Na tej podstawie autorka formułuje wniosek, że posługiwanie się tym językiem nie może polegać jedynie na opanowywaniu słownictwa i dostosowywaniu go do reguł użycia własnego języka, na zdobyciu kompetencji czysto językowej, ale wymaga od uczących się zdobywania także kompetencji komunikacyjnej i kulturowej.

EN

The article evokes John Austin’s theory of speech acts and its elaboration in the work of Anna Wierzbicka. The latter scholar proposes that the principles on which speech acts are based are different in different cultures, the claim being corroborated by a contrastive study of thanking and apologizing in the Japanese and Polish cultures. Semantic descriptions of three Japanese “linguistic gestures” are presented: arigato gozaimasu thanking, gomen nasai apologizing and sumimasen apologizing or thanking, realized and interpreted in Japanese in a culture-specific manner. Thus, the command of Japanese involves not only the knowledge of vocabulary applied in accordance with the rules of one’s own tongue (purely linguistic competence), but also requires acquisition of communicative and cultural competence.

Keywords

PL

podziękowania; przeprosiny; język japoński; kultura japońska; akt mowy; „gest językowy”; kompetencja komunikacyjna; kompetencja kulturowa

EN

thanking; apologizing; Japanese; Japanese culture; speech act; “linguistic gesture”; communicative competence; cultural competence

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2007
• Volume: 19
• Pages: 239-251

Contributors

author

Kaczmarek Mirosława

• Tokijski Uniwersytet Języków Obcych

References

• Aoki Haruo, Okamoto Shigeko, 1988, Rules for Conversational Rituals in Japanese, Tokyo: Taishukan Publishing Company.
• Austin John L., 1962, How to do things with words, Oxford: Oxford University Press.
• Kaczmarek Mirosława, 2001, Czy istnieje dobra metoda nauki języka japońskiego?, [w:] Język rodzimy a język obcy. --- komunikacja, przekład, dydaktyka (red.) Kopczyński, A., ZaliwskaOkrutna, U. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 239--247.
• Neustupný Jirí Václav, 1987, Communicating with the Japanese, Tokyo: The Japan Times.
• Sugawara Makoto, 1989, Nihongo: A Japanese Approach to Japanese, Tokyo: The East Publications.
• Usami Mayumi, 2001, Danwa no poraitonesu --- poraitonesu no danwa riron koso [Discourse Politeness --- the framework for the theory of Discourse Politeness]. in: Discourse Politeness, Tokyo: The National Language Research Institute (Seventh International Symposium Session 4).
• Wierzbicka Anna, 1999, Język-umysł-kultura, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.