Drogi i bezdroża młodzieżowej konspiracji. Klub Wykolejeńców (1950–1951) w świetle dokumentacji tajnej policji politycznej Polski Ludowej

• Authors: Noszczak Bartłomiej

Title variants

EN

Youth Conspiracy – trial and error. Klub Wykolejeńców (1950–1951) in the light of the documentation of the secret political police of the PRL

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The Klub Wykolejeńców (KW, Rebels’ Club) was one of the numerous groups established by Warsaw students of general and higher secondary schools in the 1950s. These clubs usually bore unusual and provocative names. The secret political police of the PRL was of the opinion that these informal groups “demoralised youth” and strengthened its “negative approach to education and social life”. KW was composed of young people of intelligentsia families that were brought together by the memory of an independent Poland, animosity towards communist and their peers associated with the Union of Polish Youth, as well as a specific cult of the West (especially of the USA). Teenagers would meet at so-called receptions and preferred such so-called patterns of spending their free time. These patterns were notably divergent from the uniform and correct – both in the political and social sense – model of behaviours imposed on youth by dogmatists belonging to the party. Only a few of the more than ten members of KW undertook more radical anti-system activities, such as leaflet distribution. In the opinion of the UB, the Club had a “more radical face” in its time. It was closed due to the arrest of its members. Those who contested the “social justice system” most vehemently were to be sentenced during a showcase trial which was not held in the end. Nevertheless, a few club members were sentenced to imprisonment for a few years. Information that would enable drafting a more precise description of the phenomenon of informal youth groups is still lacking. Such groups, as in the case of KW, were not conspiratorial organisations in the strict sense, but they contested the political and social reality of communist Poland. This interesting issue still awaits in-depth studies.

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2012
• Issue: 2(20)
• Pages: 261-280

Contributors

author

Noszczak Bartłomiej

• IPN Warszawa

References

• J. Wołoszyn, Konspiracja młodzieżowa na ziemiach polskich w latach 1944–1956, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2011, nr 17, s. 47-74. B. Skaradziński, Wronki–Warszawa–Wronki. Wspominki kombatanta niebohaterskiego, Zeszyty Historyczne 1995, nr 113, s. 67-90. J. Blikowska, M. Kozubal, Żołnierz wyklęty dwa razy, „Uważam Rze. Inaczej Pisane” 2011, nr 7, s. 30. J. Wołk-Łaniewski, To też Polska [w:] Jesteśmy z Batorego. Wspomnienia absolwentów gimnazjum i liceum im. Stefana Batorego w Warszawie – głównie z rocznika maturalnego 1951, red. B. Bartnikowski, Z. Boniecki, Z. Sadłowski, b.d.m.w., s. 298. Z. Pietrzak, Długoletni Batorak [w:] Jesteśmy z Batorego. Wspomnienia absolwentów gimnazjum i liceum im. Stefana Batorego w Warszawie – głównie z rocznika maturalnego 1951, red. B. Bartnikowski, Z. Boniecki, Z. Sadłowski, b.d.m.w., s. 221. Z. Romek, Walka z „amerykańskim zagrożeniem” w okresie stalinowskim, „Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały” 2001, t. 5, s. 209 . H. Świda-Ziemba, Młodzież PRL. Portrety pokoleń w kontekście historii, Kraków 2010, K. Krajewski, T. Łabuszewski, J. Pawłowicz, Niepodległościowe organizacje młodzieżowe VII 1944 – XII 1956 [w:] Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956, red. R. Wnuk i inni, Warszawa–Lublin 2007, s. 264. K. Krajewski, Załącznik do artykułu Konspiracyjne organizacje młodzieżowe na terenie województwa mazowieckiego w latach 1945–1956 [w:] „Jesteście naszą wielką szansą”. Młodzież na rozstajach komunizmu 1944–1989, red. P. Ceranka i S. Stępień, Warszawa 2009, s. 189.