Poszukiwania kierunków rozwoju współczesnej pomocy społecznej z wykorzystaniem środków Unii Europejskiej

• Authors: Wojtusiak Aneta

Title variants

EN

Searching for directions of development of modern social welfare with the use of European Union funds

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pomiędzy rokiem 2004 a 2006 wsparcie pochodzące z funduszy strukturalnych UE dla rozwoju zasobów ludzkich realizowane było m.in. w ramach: Programu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL, Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR) oraz Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL). Po akcesji Polski w struktury Unii Europejskiej wsparcie przyjęło postać m.in. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (POKL). Stanowił on odpowiedź na wyzwania, jakie odnowiona Strategia Lizbońska postawiła przed państwami członkowskimi. Nazwa „Kapitał Ludzki‖ odnosiła się do zasobu wiedzy, umiejętności oraz potencjału zawartego z jednej strony w każdym człowieku, z drugiej natomiast w społeczeństwie, jako całości. Potencjał ten to zdolność do pracy i adaptacji do zmian w otoczeniu oraz możliwości tworzenia nowych rozwiązań – a zatem rozwój w wymiarze indywidualnym i społecznym. Instytucje pomocy i integracji społecznej – wykorzystując szanse, jakie dawały programy dla kandydatów oraz członków UE – realizowały projekty konkursowe oraz systemowe. Działania te umożliwiały wdrażanie aktywnej polityki społecznej poprzez przesunięcie akcentów z programów socjalnych (zabezpieczających finansowo) na programy uwzględniające aktywną partycypację, inkluzję osób potrzebujących oraz ich otoczenia w różne formy świadczonej im pomocy. W artykule przedstawiono projekty realizowane przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bielsku-Białej współfinansowane ze środków Unii Europejskiej: 1. „Przeciw bezradności – lokalny system wsparcia aktywizacji zawodowej środowisk szczególnie zagrożonych wykluczeniem społecznym w Bielsku-Białej‖ (252 uczestników) – wsparcie psychologiczne, podniesienie kwalifikacji (szkolenia aktywizujące i zawodowe). Działania komplementarne dla projektu inwestycyjnego: „Nowa starówka – nowe szanse‖ (rewitalizacja techniczna i wizualna bielskiej starówki). 2. „Aktywność popłaca – wsparcie i aktywizacja osób zagrożonych wykluczeniem społecznym‖ (60 uczestników oraz 103 pracowników MOPS) – wsparcie psychologiczne, podniesienie kwalifikacji (szkolenia aktywizujące i zawodowe). 3. „Bielsko-Biała łączy ludzi‖ (896 uczestników) – aktywna integracja (aktywizacja zawodowa, edukacyjna, społeczna), praca socjalna i działania środowiskowe. Integralnym elementem były Programy Aktywności Lokalnej dla osiedli: Wapienica, Śródmieście Bielsko i Grunwaldzkiego. Działały trzy Punkty Poradnictwa Obywatelskiego, wydawano kwartalniki „Nasza Wapienica‖ oraz „Czas na Osiedla‖, zapewniano bezpłatne poradnictwo prawne, organizowano imprezy kulturalne, integracyjne i sportowe. 4. „Interaktywna mapa problemów społecznych Bielska-Białej‖ – projekt badawczy obejmujący: a) badanie świadomości i opinii mieszkańców Bielska-Białej na temat sytuacji społecznej oraz podstawowych aspektów życia miejskiego (2 000 gospodarstw domowych); b) badania pełne problemów społecznych na podstawie dokumentacji instytucji obsługujących mieszkańców miasta (22 150 osób); wydano recenzowaną publikację prezentującą wyniki badań. 5. „Budowanie kultury współdziałania instytucji z obszaru zatrudnienia i integracji społecznej poprzez wspólne tworzenie map problemów i zasobów środowiska lokalnego na przykładzie miasta Bielska-Białej‖ – wypracowano model współpracy instytucji; utworzono program komputerowy do analizy danych i ich prezentacji pod postacią map punktowych; powstał międzysektorowy zespół ds. diagnozy problemów społecznych; opracowano program szkoleniowy dla kandydatów na członków zespołów ds. diagnoz; wydano recenzowany podręcznik wdrażania wypracowanego modelu współpracy. 6. „Kierunek Zmiana! Program aktywności społeczno-zawodowej mieszkańców Osiedla Socjalnego – przy ul. Sobieskiego w Bielsku-Białej‖ (50 uczestników) – diagnoza potencjału zawodowego i społecznego, poradnictwo psychologiczne, kursy zawodowe, staże u pracodawców, program „Szybki start‖ (przeszkolenie kandydata na pracownika do wymagań pracodawcy na danym stanowisku).

EN

Between 2004 and 2006, the financial support from the Structural Funds of the European Union for the development of human resources was provided within the scope of, inter alia, EQUAL Community Initiative, the Integrated Operational Pro-gramme for Regional Development, and the Sectoral Operational Programme for the Development of Human Resources. After the accession of Poland to the structures of the European Union, the support transformed into Human Capital Operational Programme (HCOP), among other things. It constituted a response to the challenges posed to the member states by the renewed Lisbon Strategy. The phrase “human capital” referred to knowledge resources, skills, and potential present both in every individual and in the society as a whole. This potential is the capability to work, to adapt to changes in one’s environment, as well as the ability to create new solutions – hence, the development on both personal and social level. Taking advantage of the opportunities provided by the programmes for the candidates and members of the EU, the institutions for support and social integration carried out some systemic and com-petition projects. Such steps allowed for the implementation of active social policy by means of a shift from social welfare programmes (making provisions for financial security) to programmes that take into account the active participation as well as inclusion of the needy and their environment in multifarious forms of assistance provided. In this article, the following projects launched by the Municipal Social Welfare Centre in Bielsko-Biała and co-financed by the European Union were presented: 1. “Against helplessness – the local system supporting labour market re-entry for the communities particularly prone to social exclusion in Bielsko-Biała” (252 participants) – psychological aid, acquiring qualification (development and vocational cours-es). Complementary activities for the investment project: “The new old town – new opportunities” (technical and visual revitalisation of the old town of Bielsko). 2. “Activity pays – support and labour market re-entry plan for people prone to social exclusion” (60 participants and 103 workers of the Municipal Social Welfare Centre) –psychological aid, obtaining qualification (development and vocational courses). 3. “Bielsko-Biała connects people” (896 participants) – active integration (vocational, educational, and social re-entry programmes), social work, and environmental activities. Its integral part was the Programme of Local Activity for the following housing estates: Wapienica, Śródmieście Bielsko, and Grunwaldzkie. There were three operating Points of Civic Advisory Services, the quarterlies “Nasza Wapienica” and “Czas na osiedla” were issued, free legal guidance was offered, and cultural, integrative, and sports events were organised. 4. “The interactive map of social problems of Bielsko-Biała” – the research project comprising: a) a survey on the citizens’ awareness of and opinions on social situation and fundamental aspects of urban life (2 000 households); b) an extensive research into social problems on the basis of documentation from the institutions serving the inhabitants of Bielsko-Biała (22 150 people); a reviewed publication presenting the results of the re-search was issued. 5. “Creating a culture of inter-institutional cooperation in the employment area and social integration through the collaborative creation of dot maps and local environmental resources maps exampled by Bielsko-Biała” – a model of inter-institutional co-operation was developed; a computer program for data analysis and their presentation by means of dot maps was designed; the intersectoral Team for diagnosis of social problems was created; a training programme for candidates applying for diagnostic teams membership was implemented; a reviewed manual for the implementation of the developed cooperation model was is-sued. 6. “Direction: Change! Social and vocational activity programme of the dwellers of social housing – Sobieskiego Street in Bielsko-Biała (50 participants) – identification of vocational and social potential, psychological aid, vocational courses, placements at different workplaces, “Fast start” programme (candidate training for a worker or an employee suitable for the position and job requirements).

Keywords

PL

Program Operacyjny Kapitał Ludzki; POKL; Europejski Fundusz Społeczny; EFS; projekty systemowe; projekty konkursowe; Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007–2013; Unia Europejska; pomoc przedakcesyjna; pomoc społeczna; aktywna polityka społeczna

EN

Operational Programme Human Capital; OPHC; European Social Fund; ESF; systemic projects; competition projects; National Strategic Reference Framework 2007–2013; European Union; pre-accession assistance; social welfare; active social policy

• Publisher: Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
• Journal: Polonia Journal
• Year: 2016
• Issue: 3-4
• Pages: 209-249

Contributors

author

Wojtusiak Aneta

• Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna

References

• Anioł W., Europejska polityka społeczna – podejście teore-tyczne, „Polityka Społeczna” 2010 nr 2.
• Bielsko-Biała. Zjawiska i problemy społeczne 2010: fakty i opinie, K. Czekaj (red.) Bielsko-Biała 2012.
• Brenk M., Minęło 90 lat od uchwalenia Ustawy o opiece społecznej w Polsce, „Praca Socjalna” 2014 nr 1.
• Grewiński M., Wielosektorowa polityka społeczna. O prze-obrażeniach państwa opiekuńczego, Warszawa 2009.
• Grewiński M., Transformacja polityki społecznej w Polsce na tle europeizacji rozwiązań socjalnych, „Problemy Polityki Spo-łecznej. Studia i Dyskusje” 2012 nr 19.
• Mikulski J., Metodyka pracy socjalnej – działania profilak-tyczne, (w:) Praca socjalna w środowisku lokalnym. M. Bąkiewicz, M. Grewiński (red.), Warszawa 2009.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej i Mini-stra Spraw Wewnętrznych z dnia 30 lipca 1924 roku w sprawie stowarzyszeń o celach opieki społecznej (Dz. U. z 1924 roku Nr 70 poz. 682).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 października 1927 roku o zwalczaniu żebractwa i włóczęgostwa (Dz. U. z 1927 roku Nr 92, poz. 823).
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 marca 1928 roku o opiekunach społecznych i o komisjach opieki społecznej (Dz. U. z 1928 roku Nr 29, poz. 267).
• Szyszka M., Wojtusiak A., Polak M., Kulas A., Wąsiński A., Zasada-Chorab A., Podręcznik wdrażania modelu współpracy instytucji z obszaru pomocy i integracji społecznej oraz rynku pracy. Problemy i zasoby społeczne – Diagnoza – Mapa interaktywna – Strategie działania, Bielsko-Biała 2014.
• Uchwała Nr II/17/2006 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 5 grudnia 2006 roku zmieniająca uchwałę w sprawie wyra-żenia zgody na realizację projektu o nazwie „Aktywność popłaca – wsparcie i aktywizacja osób zagrożonych wykluczeniem społecznym” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
• Uchwała Nr LII/1203/2010 Rady Miejskiej w Bielsku--Białej z dnia 26 stycznia 2010 roku w sprawie zmiany Uchwały Nr XLVII/1106/2009 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 22 września 2009 roku w sprawie wyrażenia zgody na realizację przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bielsku-Białej projektu pn. „Interaktywna mapa problemów społecznych Bielska-Białej”.
• Uchwała Nr LXIII/1445/2010 Rady Miejskiej w Bielsku--Białej z dnia 9 listopada 2010 roku w sprawie wyrażenia zgody na realizację przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bielsku-Białej projektu pn. „Budowanie kultury współdziałania instytucji z obszaru zatrudnienia i integracji społecznej poprzez wspólne tworzenie map problemów i zasobów środowiska lokalnego na przy-kładzie miasta Bielska-Białej”.
• Uchwała Nr XLIV/1061/2014 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 26 sierpnia 2014 roku w sprawie zmiany Uchwały Nr XLI/973/2014 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 29 kwietnia 2014 roku w sprawie wyrażenia zgody na realizację przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bielsku-Białej projektu pn. „Kierunek-Zmiana! Program aktywności społeczno-zawodowej mieszkańców Osiedla Socjalnego – przy ul. Sobieskiego w Bielsku-Białej”.
• Ustawa z dnia 16 sierpnia 1923 roku o opiece społecznej (Dz. U. z 1923 roku Nr 92, poz. 726).
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 poz. 163).
• Wojtusiak A., Realizacja Programu Aktywności Lokalnej dla osiedla Wapienica przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bielsku-Białej, (w:) Dobre praktyki w projektach realizowanych przez instytucje pomocy i integracji społecznej województwa ślą-skiego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfi-nansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego, ROPS w Ka-towicach (oprac.), Katowice 2010.
• Załącznik do Uchwały Nr LIX/1860/2006 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 13 czerwca 2006 roku w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecz-nej w Bielsku-Białej w 2005 roku.
• Załącznik do Uchwały Nr XXXI/964/2004 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 6 lipca 2004 roku w sprawie przyjęcia Pro-gramu Rewitalizacji Bielskiej Starówki.
• Załącznik do Uchwały Nr X/181/2007 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 5 czerwca 2007 roku w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecz-nej w Bielsku-Białej w 2006 roku.
• Załącznik do Uchwały Nr XXVI/675/2008 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 3 czerwca 2008 roku w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecz-nej w Bielsku-Białej w 2007 roku.
• Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej w Bielsku-Białej Nr XXVI/674/2008 z dnia 3 czerwca 2008 roku w sprawie ustale-nia Programu Aktywności Lokalnej dla Dzielnicy Wapienica w Bielsku-Białej.
• Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej w Bielsku-Białej Nr XLI/956/2009 z dnia 29 kwietnia 2009 roku w sprawie ustalenia Programu Aktywności Lokalnej dla osiedla Śródmieście Bielsko w Bielsku-Białej.
• Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej w Bielsku-Białej Nr XLI/957/2009 z dnia 29 kwietnia 2009 roku w sprawie ustalenia Programu Aktywności Lokalnej dla osiedla Wapienica w Bielsku-Białej;
• Załącznik do Uchwały Nr XLII/987/2009 Rady Miejskiej w Bielsku-Białej z dnia 12 maja 2009 roku w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecz-nej w Bielsku-Białej w 2008 roku.
• Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej w Bielsku-Białej Nr LV/1283/2010 z dnia 11 maja 2010 roku w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecz-nej w Bielsku-Białej w 2009 roku.
• Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej w Bielsku-Białej Nr VII/126/2011 z dnia 17 maja 2011 roku w sprawie ustalenia Programu Aktywności Lokalnej dla osiedla Grunwaldzkiego w Bielsku-Białej.
• Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej w Bielsku-Białej Nr XIX/471/2012 z dnia 29 maja 2012 roku w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecz-nej w Bielsku-Białej w 2011 roku.
• Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej w Bielsku-Białej Nr XXIX/715/2013 z dnia 26 marca 2013 roku sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecz-nej w Bielsku-Białej w 2012 roku.
• Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej w Bielsku-Białej Nr VI/70/2015 z dnia 24 marca 2015 roku sprawie przyjęcia spra-wozdania z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bielsku-Białej w 2014 roku.
• Nowa Orientacja PHARE. Dotychczasowe rozwiązania or-ganizacyjne i instytucjonalne w zakresie programowania i imple-mentacji programu PHARE w Polsce http://europa.edu.pl/portal/index/strony?mainSP=articles&mainSRV=europa&methid=955331247&page=attachement&aid=354&latch=0 [dostęp: 14.01.2016].
• Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Narodowe Strategicz-ne Ramy Odniesienia 2007–2013 http://www.kapitalludzki.gov.pl/dokumenty/dokumenty-programowe/program-kapital-ludzki/ [do-stęp: 14.01.2016].
• Rozporządzenie Rady (EWG) Nr 3906/89 z dnia 18 grudnia 1989 roku w sprawie pomocy gospodarczej dla Republiki Węgier-skiej i Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX:31989R3906 [dostęp: 14.01.2016].
• Sprawozdanie Nr ON.II.0008.2.2015.BS Prezydenta Miasta Bielsko-Biała z dnia 11 sierpnia 2015 roku z realizacji uchwał Rady Miejskiej w Bielsku-Białej za I półrocze 2015 roku (według stanu na dzień 30 czerwca 2015 roku) http://bip.um.bielsko.pl/?id=14#Z2V0Q29udGVudCgxNTY3NDcp [dostęp: 14.01.2016].
• Zatrudnienie i sprawy społeczne http://bookshop.europa.eu/pl/zatrudnienie-i-sprawy-spo-eczne-pbNA0614042/?CatalogCategoryID=sciep2OwkgkAAAE.xjhtLxJz [dostęp: 14.01.2016].