Prawo wychowania przez kulturę ascezy cielesnej

• Authors: Pawłucki Andrzej

Title variants

EN

The law of upbringing through the culture of physical asceticism

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Przedmiotem rozważań w niniejszym eseju z dziedziny pedagogiki i filozofii kultury fizycz­nej jest asceza cielesna: świecka i religijna. Asceza gimnazjonowa doprowadza do wydos­ko­nalenia władz cielesnych dla możliwości wypełniania zadań społecznych. Asceza pokutna jest sposobem symbolicznego zadośćuczynienia za popełnione winy. O pierwszej wiadomo, że ciało ożywia, o drugiej, że je „umartwia”. Omówiono wzory ascezy religijnej zakonników, którzy włączają się w życie społeczne ludzi świeckich (wewnątrzświatowcy), i mnichów wyrzekających się kondycji ludzkiej na zawsze (zewnątrzświatowcy). Szczególnym przy­padkiem wyspołecznienia jest sadhu – asceta indyjski, który osiąga anonimową bezimienność. Wzory ascezy zakonników wewnątrzświatowych przenikają do życia świeckich, natomiast asceza gimnazjonowa nie staje się udziałem zakonników ani księży. Choć obydwa wzory ascezy mają za przedmiot naturalną cielesność, ich wektory przyczynowe są przeciwbieżne. Reguła zakonna nie zakłada gimnazjonowej formacji świętego, co oznacza, że zakonny etos przeczy prawu naturalnemu. W oparciu o przesłanki prawa naturalnego sformułowano prawo ascezy cielesnej osoby. Wskazano na możliwość łączenia wychowania zdrowotnego z katechezą ascezy pokutnej w ramach niesprzecznej logicznie pedagogiki ascetycznego stylu życia.

EN

The object of consideration in this essay in the field of pedagogy and physical culture philo­sophy is lay and religious physical asceticism. Gymnasium asceticism leads to perfecting physical powers for the sake of fulfilling social tasks. Propitiatory asceticism is a way to symbolically assuage the burden of guilt. The former is known to enliven the body, the latter – to ‘mortify’ it. The author discusses the patterns of religious asceticism of monks who engage with the social life of lay people (intra-worldly ones) and those renouncing human condition forever (extra-worldly ones). A specific case of extra-socialization is a sadhu – a Hindu ascetic who reaches anonymous namelessness. The patterns of intra-worldly monks’ asceticism permeate the lay people’s life, whereas gymnasium asceticism does not affect monks or priests. Although both asceticism paradigms refer to natural physicality, their causative vectors remain divergent. The monastic rule does not assume a gymnasium-like formation of a saint, which means that the monastic ethos denies the natural law. On the basis of the natural law premises, the author formulated the law of physical asceticism of a person. The possibility was indicated to unite health education with the catechesis of pro­pi­tiatory asceticism within the framework of the logically consistent pedagogy of ascetic lifestyle.

Keywords

PL

asceza cielesna; prawo naturalne; wychowanie zdrowotne

EN

physical asceticism; natural law; health education

• Publisher: Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
• Journal: Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
• Year: 2017
• Volume: 57
• Pages: 3-18

Dates

published

2017-06-14

Contributors

author

Pawłucki Andrzej

• Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

References

• Bielecki, E. (1992). Temperamentologia i ascetyka. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy.
• Demski, D. (1989). Postać ascety indyjskiego jako przykład alternatywnej drogi ludzkiej egzystencji. Etnografia Polska, 33(1), 39–55.
• Dogiel, G. (1992). Metafizyka. Kraków: Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy.
• Dziubiński, Z. (1996). Kultura somatyczna kleryków. Studium socjologiczne. Warszawa: ChAT, SIWCH, SALOS RP.
• Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II (2009). Kraków: Znak.
• Guz, T. (2017). Małżeństwo jako wspólnota ducha. Nasz Dziennik, 65, 6–7.
• Kopycki, P. (2013). Elementarz teologii ciała według Jana Pawła II. Częstochowa: Święty Paweł.
• Kowalczyk, S. (2010). Elementy filozofii i teologii sportu. Lublin: KUL.
• Olczyk, M. (2014). Eksperyment gender. Gniezno: Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum.
• Osman, M. (2017). Korespondencja z Indii. Pobrano z: https://www.tygodnikprzegląd.pl/author/marcin-osman/ [dostęp: 20.03.2017].
• Osman, M. (b.d.). Korespondencja z Indii. Maszynopis.
• Panuś, T. (2001). Główne kierunki katechetyczne XX wieku. Kraków: Wydawnictwo „M”.
• Pawłucki, A. (1992). Wychowanie jako kulturowa rzeczywistość. Na przykładzie wychowania do wartości ciała. Gdańsk: AWF.
• Pawłucki, A. (2015). Nauki o kulturze fizycznej. Kraków: Impuls.
• Petry Mroczkowska, J. (2015). Święty Peregryn. Patron chorych. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Pietrek, D. (2007). Joga czy naprawdę dla chrześ­cijanina? Sekty i Fakty, 32, 10–13.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (2001). Warszawa–Poznań: Pallotinum.
• Weber, M. (2010). Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Warszawa: Aletheia.
• Znaniecki, F. (1974). Socjologia wychowania. Tom 2. Warszawa: PWN.