Alicja w krainie nierówności. Recenzja książki Alicji Zawistowskiej: Horyzontalne nierówności edukacyjne we współczesnej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2012, stron 229

• Authors: Zbigniew Sawiński

Title variants

EN

Alice in the Land of Inequality Book review: Alicja Zawistowska, Horyzontalne nierówności edukacyjne we współczesnej Polsce [Horizontal Educational Inequality in Contemporary Poland]. Warsaw: SCHOLAR, 2012, 229 pp.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka rozpoczyna od omówienia teorii nierówności edukacyjnych, które pojawiły się na świecie w ciągu ostatniego półwiecza. Przegląd ten jest aktualny i kompletny, przez co stanowi użyteczne kompendium wiedzy dla badaczy i polityków oświatowych. W celu poddania analizie danych empirycznych autorka wybrała ujęcie horyzontalne, w którym bada się czynniki wyboru jednej z alternatywnych ścieżek kształcenia. Zamieszczone w książce analizy dotyczą wpływu środowiska społecznego uczniów na: (a) wybór gimnazjum (w podziale na publiczne i prywatne), (b) wybór szkoły ponadgimnazjalnej oraz (c) wybór uczelni i kierunku studiów. Książka w przekonujący sposób uzasadnia korzyści z zastosowania ujęcia horyzontalnego do analizy nierówności edukacyjnych w Polsce, mimo że prezentowane wnioski mają charakter fragmentaryczny i nie składają się na obraz całej edukacji. Wynika to ze słabości dostępnych danych, które pochodzą z badań prowadzonych w ramach różnych perspektyw metodologicznych, zaś ich część ma zasięg lokalny. Pomimo tych ograniczeń, książka stanowi wartościowe podsumowanie aktualnej wiedzy na temat nierówności horyzontalnych w Polsce a zarazem wskazuje obszary, które wymagają dalszych badań.

EN

The author starts with a review of theories of educational inequality formulated during the last half-century. This review is complete and up to date and is therefore a useful resource for researchers and educational policy makers. For the purpose of analysis of empirical data the author has chosen a horizontal approach which examines factors influencing choice between available educational paths. The analyses presented in the book include (a) the impact of social background on middle school choice decisions (whether public or private), (b) determining factors for secondary school choice after completing middle school and (c) choice of university and field of study at tertiary level. Although the findings presented are fragmentary and do not provide a picture of the whole system, the book convincingly supports the benefits of a horizontal approach to understanding and explaining educational inequality in Poland. These shortcomings result from the weakness of the available data which were collected in studies following different methodological perspectives in some cases restricted to local communities. Despite these limitations, the book is a valuable summary of current knowledge about horizontal inequalities in Poland and at the same time identifies areas which require further research.

Keywords

PL

nierówności edukacyjne; nierówności horyzontalne; kariery edukacyjne; edukacja w Polsce

EN

educational inequalities; horizontal inequalities; educational careers; education in Poland

• Publisher: Instytut Badań Edukacyjnych
• Journal: Edukacja
• Year: 2013
• Issue: 1(121)
• Pages: 113–118

Dates

issued

2013-03-31

Contributors

author

Zbigniew Sawiński

• Instytut Badań Edukacyjnych

References

• Blau, P. M. i Duncan, O. D. (1967). The American occupational structure. New York: Wiley.
• Carroll, L. (2012). Alicja w krainie czarów [tłum. Maria Morawska]. Wrocław: Siedmioróg.
• Duncan, B. (1967). Education and social background. American Journal of Sociology, 72, 363–372.
• Heyns, B. i Białecki I. (1993). Educational Inequalities in Postwar Poland. W: Y. Shavit i H.-P. Blossfeld (red.), Persistent inequality: changing educational attainment in thirteen countries. Boulder, Colorado: Westview Press, 303–335.
• Instytut Badań Edukacyjnych (2011). Społeczeństwo w drodze do wiedzy. Raport o stanie edukacji 2010. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych. Pobrano z: http://eduentuzjasci.pl/pl/raport-o-stanie-edukacji-2010.html?start=1.
• Instytut Filozofii i Socjologii PAN (2012). Dane z badania PISA 2006 i 2009. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN. Pobrano z: http://ifispan.waw.pl/index.php?lang=pl&m=page&pg_id=278.
• Ministerstwo Edukacji Narodowej (2012). Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów OECD PISA. Wyniki badania 2009 w Polsce. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej.
• Sawińska, M. (1985). Społeczne uwarunkowania procesu osiągnięć edukacyjnych. Warszawa: Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
• Sawiński, Z. (w druku). Inequality in access to education in Poland now and before the post-communist transformation. W: H. Domański (red.), Changes in Social Stratification in Poland.
• Sawiński, Z. i Stasińska M. (1986). Przemiany w oddziaływaniu czynników pochodzenia na dwóch progach selekcji międzyszkolnej. Zespół Badań Socjologicznych nad Problemami Oświaty, Zeszyt 42. Warszawa: Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Notes

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2013/1-8-sawinski-recenzja-ksiazki-horyzontalne-nierownosci-edukacyjne.pdf

Identifiers

ISSN

0239-6858